مختومقلی؛ فردوسی فرهنگ ترکمن/ تلاش بیگانگان برای ثبت فراغی

به گزارش خبرنگار مهر در مراوه تپه، مکتب مختومقلی عدالت جویانه و مکتب پیامبران است و روحیه وحدت و عدالت طلبی در اندیشه های این عارف بزگر مسلمان وجود دارد. فراغی از فرهنگ اسلامی و فرهنگ غنی مشرق زمین در شعرهای خود استفاده کرد و توانست تمامی مفاهیم و فلسفه اسلام را به زبان معاصر ترکمنی بیان کند.   به باور فرهنگ دوستان، اتحاد و همدلی موجود در اشعار مختومقلی فراغی بین کشورهای اسلامی و مردمان ترکمن، نشر داده و  تقویت شود.   مختومقلی با ورود خویش به این عرصه، بنیانگذار ادبیات ترکمن در زمان خود شد زیرا قبل از مختومقلی شاعران شعرهای خود را به زبان ترک جغتایی بیان می کردند و او تنها شاعر ایرانی بود که به زبان ترکمنی شعر سرود.   مختومقلی شاعر علمی ایرانی و ترکمن است که توانسته بعد از حمله مغول، ادبیات و فرهنگ این قوم را دوباره احیا کند و با آثار خود زبان و ادبیات فرهنگ ترکمن را زنده کرد.     لزوم معرفی اندیشه های مختومقلی   مدیرکل ارشاد گلستان گفت: مختومقلی فراغی، فردوسی شعر و ادب ترکمن است که باید اندیشه های وی به درستی معرفی شود.   غلامرضا منتظری افزود: این استان به دلیل داشتن جاذبه ها و مفاخر فراوان ادبی، هنری و جاذبه های تاریخی و گرشگری به ایران کوچک معروف است.   وی اظهار داشت: این استان به بزرگانی چون حکیم جرجانی، مختومقلی فراغی، فخرالدین اسعد گرگانی و دیگر بزرگان ادب و فرهنگ زینت یافته و در ایران و جهان شهره است.   به رغم اینکه مختومقلی فراغی در دیوان اشعارش خود را ایرانی معرفی کرده و هم اکنون نیز مزار این شاعر والامقام و پدرش دولت محمد آزادی که او نیز عارفی برجسته بوده، در مراوه تپه ایران است، برخی در صدد نسبت دادن این شاعر به خود هستند که متولیان فرهنگی باید در برابر این اقدامات تدبیری اصولی به خرج دهند.   ثبت زادگاه رسمی مختومقلی، نشر آثار و اشعار و .. از جمله روشهایی است که می تواند اندیشه های پدر شعر ترکمن را به درستی به نسل های مختلف جامعه معرفی کند.   مختومقلی فراغی شاعر وعارف بزرگ ترکمن درسال ‏1146 ‏هجری قمری درروستای حاجی قوشان گنبدکاووس در خانواده مذهبی به دنیا آمد،‌ پدرش 'دولت محمد آزادی و مادرش آرازگل نام داشت.‏   مختومقلی تا پایان عمر در بین ترکمن ها زیست و در غم ها وشادی های آنها شریک بود، وی علاوه بر شعر، به آموزش و راهنمایی مردم پرداخت وسرانجام درسن ‏57 ‏سالگی در سال ‏1204 ‏هجری قمری درکنار چشمه عباساری  دردامنه کوه سونگی بدرود حیات گفت. ‏   پیکر او در روستای آق توقای  شهرستان مرزی مراوه تپه در جوار آرامگاه پدرش به خاک سپرده شده است.    شعر مختومقلی آیینه تمام نمای زمانه و مردم خویش است و هیچگاه نام را فدای نان نکرده و دیوان او علاوه برآنکه بازتاب آمال و اندیشه های اوست، بیانگر وضع اجتماعی و تاریخی قوم ترکمن بوده که اشعارش سرشار از مضامین گوناگون اجتماعی، سیاسی، عرفانی، اخلاقی، عشقی و قومی است.   مختومقلی، شاخص رفتار صحرایی و زبان صحراییان است، بی اعتباری جهان گذران و عشق، دو نوای اصیل و دلنشین شعرش است و فراغی آرزومند است که هیچ فردی گرفتار فقر و مسکنت نشود.   وی پیام و سنت حضرت محمد(ص) را سرلوحه زندگی خویش قرارداده بود و همچون دیگر بزرگان ادب و عرفان، دیوان خود را با حمد خداوند و نعت رسول او آغاز کرده  و اشعارش در ستایش از اهل بیت پیامبر اکرم(ص)، بیشمار است.   شاعر در شعر " گوگگجه کپدری" (کبوتر چاهی) از جوانمردی، خیر، سخاوت، صبر و طاقت علی(ع) سخن می گوید و در شعر " سونمزیارنلار" از حضرت فاطمه(س) می سراید.   شرایط اجتماعی و فراز و نشیب هایی که در زندگی این شاعر و به ویژه برای قوم و اطرافیانش رخ داده موجب شده که خود را کنار نکشد و به بیان مشکلات و مسائل اجتماعی و پند و اندرز بپردازد، از این رو مختومقلی هم در آتش عشق حق سوخته و گرفتار آن شده و هم گرفتار عشق به مردم و اجتماعش شده است.   اشعار مختومقلی به دلیل سادگی و روانی در میان مردم ترکمن رواج بسیاری دارد و از نظر زبانشناسی اشعارش به زبان کلاسیک ترکمنی و متأثر از ادبیات جغتایی بوده است.   اشعار مختومقلی مانند فیلمی است که تصاویر، مناظر و روایاتی که برای هرکدام از مکان ها در نظر گرفته، قابل رؤیت بوده و انعکاس رنگهای طبیعت بکر و دست نخورده صحرای ترکمن در شعر او همیشگی است.   مختومقلی شاعریست با دیدی به گستردگی هستی که در عین عبادت حق و راز و نیاز، در میان مردم می زید، در شکست و پیروزیهایشان سهیم می شود و با زبانی ساده، مردمی و همه فهم، زندگی عادی مردم را به تصویر می کشد.