واکنش آمریکا به نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در ایران

مقامات ایران از نصب سانتریفیوژهای با سرعت بالاتر و کیفیت بهتر خبر داده اند وزارت امورخارجه آمریکا در واکنش به خبر نصب سانتریفیوژهای جدید در تاسیسات اتمی ایران، این کشور را بار دیگر به عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی متهم کرده‌ است. پیشتر رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز (سه شنبه ۲۸ تیر۱۳۹۰) از "نصب نسل جدید سانتریفیوژهای با سرعت بالاتر و کیفیت بهتر" در تاسیسات اتمی این کشور خبر داده بود. آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امورخارجه آمریکا، در گفت و گو با بی بی سی فارسی گفت: "ایران یا باید از درخواست مکرر جامعه بین‌المللی و آژانس درباره برنامه اتمی خود اطاعت کند یا باید این خواسته را نادیده بگیرد که این نادیده گرفتن تبعات و عواقبی دارد." آقای مهمانپرست که در نشست هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی شرکت کرده بود، خبر نصب سانتریفیوژهای جدید درتاسیسات اتمی ایران را در واکنش به گزارش اخیر خبرگزاری رویترز مطرح کرده است. خبرگزاری رویترز ۲۴ تیرماه سال جاری در گزارشی به نقل از یک دیپلمات ارشد در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که نام او را فاش نکرد، از آمادگی ایران برای نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در نطنز خبر داده بود. این در حالی است که سه روز قبل از انتشار این گزارش، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین به علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که این کشور همچنان به تعهدات هسته‌ای بین‌المللی خود عمل نمی کند. آقای آمانو همچنین از ایران خواسته بود که به "ابهاماتی که در مورد برنامه هسته‌ای" این کشور وجود دارد پاسخ دهد. این در حالیست که آقای صالحی نیز گفته بود که ایران به تعهدات خود در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان پی تی) و اساسنامه آژانس پایبند است. "ایران یا باید از درخواست مکرر جامعه بین‌المللی و آژانس درباره برنامه اتمی خود اطاعت کند یا باید این خواسته را نادیده بگیرد که این نادیده گرفتن تبعات و عواقبی دارد." آلن ایر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا آقای ایر در این باره به بی بی سی فارسی گفت، یکی از تعهدات ایران به عنوان کشور امضا کننده معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی، اداره برنامه اتمی خود به صورت "شفاف" است تا جامعه بین‌المللی و آژانس به ماهیت صرفا صلح‌آمیز آن اعتماد کند." آقای مهمانپرست در عین حال گفت که تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران "صلح‌آمیز" است و با همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود. رضا تقی زاده، تحلیل‌گر مسایل اتمی ایران به بخش فارسی بی بی سی گفت که آژانس علاقمند است تا از نحوه ساخت و تامین قطعات سانتریفیوژها توسط ایران مطلع شود، اما این کشور تاکنون به این خواسته پاسخ مثبتی نداده است. کارشناسان مسائل هسته‌ای معتقدند، مدت زمان غنی سازی اورانیوم از ۲۰ درصد تا ۹۰ درصد که به آن غلظت نظامی هم گفته می‌شود و می تواند برای تولید بمب اتمی به کار می‌رود، بسیار طولانی‌تر از غنی سازی صفر تا ۲۰ درصدی اورانیوم است. آقای تقی زاده می‌گوید که عمده نگرانی جامعه جهانی به ویژه آژانس بین‌المللی اتمی این است که "ایران غنی‌سازی تا ۲۰ درصد را در نطنز انجام دهد و تا میزان بالاتر را در تاسیسات فردو که از نظر حملات احتمالی نیز ایمن است، ادامه دهد." وجود تاسیسات اتمی فردو در اطراف شهر قم به طور رسمی سوم مهرماه سال جاری از سوی ایران اعلام شد و متعاقب آن چهار بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران سفر کرده و از این تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم دیدن کردند. با این همه آقای مهمانپرست گفت که ایران طبق توافق قبلی به ابهامات آژانس در مورد صلح آمیز بودن برنامه اتمی ایران پاسخ داده و "آژانس نیز آنها را تائید کرده است". طرح "گام به گام" روسیه رامین مهمانپرست در ادامه این نشست خبری همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در مورد طرح روسیه برای حل مناقشه اتمی ایران، گفت که "طرح لاوروف هنوز به دست ما نرسیده است". "روسیه با ارائه این طرح قصد دارد که موقعیت "متزلزل" خود را در عرصه بین‌المللی، بهبود بخشد." محمد کرمی راد، نماینده مجلس ایران سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، پنجشنبه گذشته اعلام کرد که کشورش یک طرح "گام به گام" برای ترغیب دولت ایران به پاسخ دادن به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده است. یک روز قبل از آن هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفته بود که با روسیه "استراتژی تعامل موثرتر" در برابر ایران را بررسی خواهد کرد. این در حالی است که امروز (سه شنبه) تعدادی از نمایندگان محافظه کار مجلس ایران طرح پیشنهادی روسیه را رد کرده و آن را "تکرار مکررات" خواندند. براساس طرحی که آقای لاوروف از آن سخن گفته بود، طبق یک جدول زمانی مشخص، پاسخ دولت ایران به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در صورتی که قانع کننده تشخیص داده شود، تدابیر تشویقی برای تهران به همراه خواهد داشت. محمد کرمی راد، یکی از نمایندگان مجلس ایران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران گفت، روسیه با ارائه این طرح قصد دارد که موقعیت "متزلزل" خود را در عرصه بین‌المللی، بهبود بخشد. رضا تقی زاده نیز در این باره به بخش فارسی بی بی سی گفت که "بعید به نظر می رسد با توجه به وضعیت مناسبات ایران و روسیه در شرایط فعلی، روسیه از تاثیر گذاری بیشتری نسبت به آمریکا در مورد ایران برخوردار باشد." برنامه مناقشه برانگیز اتمی ایران، تاکنون با صدور یک بیانیه و شش قطعنامه توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد همراه شده که از جمله توقف غنی‌سازی اورانیوم، یکی از موضوعات مهم این قطعنامه‌ها به شمار می رود. شورای امنیت سازمان ملل متحد اوایل ژوئن سال قبل با صدور قطعنامه ۱۹۲۹ ایران را موظف کرد که ساخت تمام مراکز غنی‌سازی اورانیوم یا تاسیسات اتمی آب سنگین (مراکز پلوتونیوم) را متوقف و از ساخت تاسیسات مشابه نیز خودداری کند. دقایقی پس از تصویب این قطعنامه و وضع تحریم های تازه علیه ایران، محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران گفت: "این قطعنامه‌ها برای ملت ما پشیزی نمی‌ارزد." کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که به دنبال دستیابی به توانایی تولید سلاح اتمی است، اما ایران می‌گوید که تنها خواهان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است.