فاجعه ی دریاچه ی ارومیه قابل اجتناب است

اخبار روز: هیات سیاسی اجرائی اتحاد جمهوریخواهان ایران در اعلامیه ای که امروز ۱۱ شهریور (۲ سپتامبر ۲۰۱۱) منتشر کرد، خشک شدن دریاچه ی اورمیه را یک فاجعه محیط زیستی قابل اجتناب است دانست و از از خواست ها و حرکت اعتراضی مردم در آذربایجان اعلام پشتیبانی کرد. طرح دو فوریتی نجات دریاچه ی اورمیه در مجلس و رد آن در روز ۲۵ مرداد ماه و تظاهرات مردم در اعتراض به این تصمیم در برخی شهر های اذربایجان از جمله اورمیه و تبریز، بار دیگر همگان را متوجه فاجعه ای ساخت که در بخشی از کشور ما در حال وقوع است. حوزه ی دریاچه ی ارومیه با عبور از رودخانه‌های تلخه رود، سیمینه‌رود، زرینه‌رود، شهرچای، باراندوز، نازلو و ... تأثیر غیرقابل انکاری بر صنعت دامداری و کشاورزی کشورمان دارد و میدان آبریز آن ۵۰۸۹۲ کیلومتر مربع است که ۳% مساحت کل کشور را دربر می‌گیرد. فاجعه خشک شدن این دریاچه می تواند عواقب بسیار سنگینی در زمینه ی کشاورزی، دامداری و محیط زیست کشور و منطقه ی ما داشته و یکی از منابع طراوت و سرسبزی میهنمان را نابود سازد. دریاچه ی اورمیه بزرگ ترین آبگیر دائمی آسیای غربی است و با بیش از صد جزیره ی بزرگ و کوچک، صدها نوع از گیاهان، پرندگان و دوزیستان در اکناف آن، با پلیکان های مهاجر در سواحل سرسبز آن، در مسیری افتاده است که می تواند به خاطره ها بپیوندد. اکنون سال هاست که در نتیجه ی بی توجهی مسئولان امر، طراوت آب و سرسبزی محیط آن گام به گام از بین رفته، بستر آن به کویری از نمک تبدیل می شود. بنا به برآوردهای کارشناسان، از سال ۷۴ تاکنون بیش از ۶ متر از عمق اب دریاچه کاسته شده است و غلظت نمک آن، به حدود ۳۸۰ تا ۴۰۰ گرم در هر لیتر رسیده است. مدیر کل محیط زیست آذربایجان غربی تایید کرده است که عقب نشینی دریاچه در بعضی نقاط حدود ۱۰ کیلومتر بوده است و از ۵ هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت دریاچه هم اکنون ۲۷۰۰ کیلومتر مربع آن تبدیل به شوره زار شده است. مرگ دریاچه ی اورمیه می تواند ۸ تا ۱۰ میلیارد تن نمک برجای گذارد و گسیل طوفان نمک بر مزارع و مناطق مسکونی منطقه می تواند زندگی قریب به ۱۴ میلیون نفر از اهالی آذربایجان و دیگر مناطق هم جوار را در معرض خطر قرار دهد. هم اکنون شورتر شدن آب های زیر زمینی، بسیاری از روستاهای اطراف دریاچه را غیرقابل سکونت ساخته است و بخشی از این روستاها خالی از سکنه شده اند. همه از عواقب تبدیل شدن دریاچه به نمکزاری در قلب مزارع و طبیعت سرسبز آذربایجان آگاه اند. اما برای اجتناب از آن چاره جوئی جدی نمی شود. بر عکس، سیاست های منجر به این فاجعه، قبل از همه، سدسازی های بی برنامه در مسیر رودخانه ها هم چنان ادامه دارد. تاکنون ۳۶ سد بر روی ۱۵ رودخانه ای که به این دریاچه می ریزند، ساخته شده است و ۱۲ سد دیگر، علیرغم اطلاع از عواقب این سدسازی ها در تغییر اکوسیستم منطقه، در دست ساختمان است. هم چنین، ده ها طرح دیگر تحت عنوان طرح های عمرانی، برای ایجاد سدهای جدید در حال بررسی است. بنا به برآورد کارشناسان محیط زیست، این سدها مانع اصلی بر سر راه بیش از هشتاد درصد ابی هستند که تاکنون به دریاچه می ریخته است. مسئولان دولتی جمهوری اسلامی سال هاست که به جای اقدام برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه و تغییر در سیاست های اقتصادی خود، با نادیده گرفتن هشدارهای فعالان و متخصصان محیط زیست، بر وخامت اوضاع افزوده اند. امروز هم که دیگر در صورت ادامه وضعیت فعلی، خشک شدن دریاچه قطعی شده است، به چای ارائه راه حل، به جان مردمی افتاده اند که خواستی جز چاره جویی برای نجات دریاچه ی اورمیه ندارند. سال هاست که اعتراضات مردم آذربایجان بر بی توجهی دولت و مسئولان امور تحت عناوین مختلف، سرکوب می شود و نگرانی های مردم جدی گرفته نمی شود. در ادامه ی همین سیاست امنیتی کردن هر گونه تجمع اعتراضی مردم هم، روز شنبه ۵ شهریور به تجمعات مردم در اورمیه و تبریز حمله شد و تعدادی از معترضان بازداشت شدند. مردمی که با دادن شعارهایی هم چون: "آذربایجان دور سس ور ـ اورمو گولونه نفس‮‮ور" (آذربایجان برخیز و فریاد کن ـ به دریاچه اورمیه نفس بده)، "اورمو گولو جان وریر ـ مجلس اونون قتلینه فرمان وریر" (دریاچه اورمیه جان می‌دهد ـ مجلس فرمان قتل آن را می‌دهد) قصد اعتراض به تصمیم نمایندگان مجلس در عدم تصویب دوفوریت طرح نجات دریاچه از طریق انتقال و پمپاژ آب از رودخانه های ارس و سیلوه، داشتند، مورد یورش بیرحمانه ی موتورسوران مسلح و چماقدران حکومت قرار گرفتند. اتحاد جمهوریخواهان ایران مرگ تدریجی دریاچه اورمیه را فاجعه ای ملی داند که وقوع آن می تواند اثرات جبران ناپذیری برای منطقه و کشور ما داشته باشد و بر وسعت ویرانی و بیابان سازی افزوده، محیط زیست کشور را از یکی از سرسبزترین مناطق آن محروم کند، زیستگاه انواع پرندگان و گیاهان نادر را نابود کرده و میلیون ها انسان را از ادامه ی کار و زندگی در مناطق حول وحوش این دریاچه محروم و آواره سازد. اما هنوز با همه تاخیرها، امکان اجتناب از این فاجعه وجود دارد. مسئولان امر باید با چاره جوئی سریع و اتخاذ تدابیری عملی و در همکاری با متخصصان، از جمله بازکردن آب سدها، برچیدن برخی از آن ها، و متوقف ساختن طرح های زیانبار دیگر در این عرصه، مانع خشک شدن دریاچه اورمیه و درهم ریختن اکوسیستم منطقه شوند. اتحاد جمهوریخواهان ایران همراه مردم آذربایجان نگران مرگ تدریجی دریاچه اورمیه است و از اعتراضات علیه بی توجهی دولت و مسئولان امور به وضعیت خطیر این دریاچه و عواقب خشک شدن آن در زندگی مردم منطقه پشتیبانی می کند، خواستار پایان دادن به سیاست امنیتی کردن اعتراضات مدنی مردم، توقف حمله به تظاهرات آرام هموطنان آذربایجانی و توجه به خواست های به حق آنان است. اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید: