رونمایی از تارنمای «کمیته ضد اعدام و مجازات مرگ» در خانه حقوق بشر ایران

خانه حقوق بشر ایران/ همزمان با روز جهانی مبارزه با اعدام «خانه حقوق بشر ایران» از تارنمای آماری خود که به منظور ثبت اجرای احکام اعدام در ایران رونمایی می‌کند. «کمیته ضد اعدام و مجازات مرگ» خانه حقوق بشر ایران به منظور ثبت و ارائه‌‌ی گزارش‌های آماری از «اجرای احکام اعدام»، «مجازات‌هایی که به مرگ افراد منجر می‌شوند» و «پیگیری وضعیت زندانیان محکوم به اعدام» راه‌اندازی شد. در تارنمای «کمیته ضد اعدام و مجازات مرگ» تمام موارد اجرای احکام اعدام در ایران از منابع «رسمی» و «غیررسمی» به صورت تفکیکی آورده شده و تمامی آمار‌ها از نظر «اجرای حکم در شهرهای مختلف»، «دلائل اتهامی و جرمی اجرای احکام اعدام»، «جنسیت، سن، محل اجرا و آمارهای زمانی اجرای احکام اعدام به تفکیک ماهیانه» در دسترس فعالین حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و فعالین علیه مجازات اعدام قرار گرفته است. اجرای گسترده احکام اعدام و مجازات‌هایی که به مرگ افراد می‌انجامد، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای اجرا کننده این مجازات در جهان تبدیل کرده است، به طوری که در بر اساس آماری ایران بعد از کشور چین به عنوان دومین کشور اعدام کننده جهان قرار گرفته و بر اساس جمعیت اولین کشور اجرا کننده‌ی این حکم در جهان است. در ابتدای سال جاری میلادی کنگره جهانی علیه مجازات اعدام خواستار آن شد که در مدت ۵ سال آینده حکم اعدام در تمام کشورهای دنیا لغو شود. در ۴۰ سال گذشته تعداد کشورهای که در آن‌ها مجازات اعدام لغو شده، از ۲۰ درصد کل کشورهای جهان به ۷۰ درصد رسیده است. بر این اساس ۱۳۷ کشور در جهان تاکنون مجازات‌های اعدام را در قوانین خود لغو کرده‌اند و  جمهوری اسلامی جزو حدود ۶۰ کشوری است که به اجرای گسترده این حکم می‌پردازد. سازمان ملل متحد، در سال ۱۹۶۶ پیمان حقوق شهروندی و سیاسی را از تصویب گذراند. در این پیمان، از همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد با تاکید خواسته شد که مجازات اعدام را لغو یا دست کم فقط در مورد جنایات خاص اعمال کنند. بند ۶ ماده ۶ میثاق حقوق مدنی و سیاسی بیان می دارد که مقررات این میثاق نباید مانعی برای تعویق یا جلوگیری از لغو مجازات اعدام شود. در حالی که در این میثاق و اسناد دیگری مانند کنوانسیون منع شکنجه، اعمال مجازات‌هایی که جنبه غیرانسانی دارند و خشونت آمیز هستند منع شده‌اند. با وجود توصیه‌های موکد در پیمان‌های مصوب در سازمان ملل متحد و پیمان‌های منطقه‌ای استانداردهای دیگری برای مجازات اعدام در اسناد مختلف بین المللی و اسناد سازمان ملل آورده شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به «ایجاد شرایط مناسب در زندان برای محکومان به اعدام، وجود زمان مناسب میان زمان محکومیت و اجرای حکم به خاطر اعتراض به حکم و تجدید نظر در حکم، تعلیق اجرای حکم در زمانی که رسیدگی به تجدیدنظر یا عفو در جریان است، اطلاع بستگان محکوم به اعدام، ممنوعیت اعدام در انظار عمومی و شفافیت در آمارهای مربوط به اعدام در کشورها، منع اعدام کودکان زیر ۱۸ سال» اشاره کرد. با این همه جمهوری اسلامی با نادیده گرفتن تمامی این موارد به صورت مستمر و مداوم اقدام به اجرای احکام اعدام به صورت ناگهانی و بدون اطلاع بستگان و وکلا، اعدام در ملاء عام، اعدام افراد زیر ۱۸ سال و… می‌کند و در هیچ‌گونه شفافیتی در ارائه آمارهای مربوط به اعدام لحاظ نمی‌کند. و تلخ‌تر این‌که بسیاری از موارد اجرای احکام اعدام در ایران به خاطر دلائل سیاسی ـ عقدیتی صورت می‌گیرد و اعدام صورت گرفته نه به خاطر جرم اتفاق افتاده بلکه به دلیل انگیزه‌های سیاسی و پیش‌برد اهداف سیاسی گروه حاکم بر ایران اعمال می‌شود. از جمله این موارد می‌شود به اعدام آرش رحمانی‌پور در سال گذشته اشاره کرد، که پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران بازداشت شده بود و به خاطر مسائل بعد از انتخابات ایران متهم و اعدام شد. همه‌ی این‌ها و بیش‌تر از این‌ها ما را در خانه‌ی حقوق بشر ایران مجاب می‌کند که به عنوان یک گروه پیشروی ایرانی در عرصه‌ی حقوق بشر نسبت به جمع‌آوری و ثبت اطلاعات مربوط به اجرای احکام اعدام در ایران و پیگیری و حمایت از زندانیان محکوم به اعدام کوشش کنیم. همان‌طور که در بالا گفته شد یکی از استانداردها برای مجازات اعدام در اسناد بین‌امللی «ارائه آمار شفاف از اجرای احکام اعدام در کشورهای مختلف» است. جمهوری اسلامی به عنوان دولتی غیرپاسخ‌گو هرگز در ارائه این آمار شفاف تلاشی صورت نداده است. ما در «کمیته ضد اعدام و مجازات مرگ» در خانه حقوق بشر ایران بر آن هستیم با استفاده از اخبار و گزارش‌های موجود از منابع رسمی و غیر رسمی، هر چند که همه‌ی واقعیت‌های این موارد نیستند، آماری کامل و جامع از اجرای این احکام در ایران گردآوری کنیم. توضیح ضروری این‌که آمارهای ارائه شده در این سایت از ابتدای سال جاری است و تمامی موارد اجرای احکام اعدام از ابتدای سال جاری ۱۳۹۰ تا کنون از منابع رسمی به دقت آورده شده است. بخش آماری مربوط به اجرای احکام اعدام که از منابع غیررسمی گردآوری شده هنوز کامل نیست و طی روزهای آینده همراه با بخش‌های دیگری که در این سایت آماده خواهد شد، کامل می‌شود. مجتبی سمیع‌نژاد دبیر خانه حقوق بشر ایران • آدرس تارنمای کمیته ضد اعدام و مجازات مرگ • اجرای ۱۳۵ حکم اعدام از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا کنون