نکات تازۀ گزارش آژانس در مورد برنامۀ اتمی ایران

گزارشی که بالاخره روز چهارشنبه منتشر شد، چند نکتۀ تازه در بر دارد که می‌تواند سوءظن به ایران را بیشتر کند. با اینهمه، گزارش در بسیاری موارد از عباراتی چون “احتمال” یا “به احتمال بسیار زیاد” استفاده می‌کند و در اکثر موارد از لحن قاطعانه و اطمینان صد در صد پرهیز می‌نماید. نکات مهم‌تر گزارش را می‌توان چنین خلاصه کرد: - طی سال‌های ٢٠٠٢و ٢٠٠٣ یک واحد محرمانه، تحت نام رمز “آماد” مسئولیت بخش احتمالاً نظامی برنامۀ اتمی ایران را به عهده داشته است. این طرح زیر نظر شخصی به نام محسن فخری‌زاده، و در دفتری که “دفتر ارکیده” نام داشته، اداره می‌شده است. احتمالاً دلیل این نام گذاری، قرار داشتن این دفتر در کوچه‌ای به نام ارکیده بوده است. - در پایان سال ٢٠٠٣ به این دفتر دستور داده می‌شود که فعالیتش را متوقف کند. اما نکتۀ مهم گزارش آژانس در اینجاست که می‌گوید برخی از فعالیت‌هایی که قبلاً در چارچوب طرح آماد جریان داشت، دوباره از سر گرفته شده و آقای فخری‌زاده نقش سازمان‌دهندۀ اصلی را حفظ کرده است. - آژانس اطلاع دارد که ایران از طریق شبکۀ مخفی منسوب به عبدالقدیرخان پاکستانی، یک یا چند نقشۀ سلاح اتمی به دست آورده است. قبل از این آژانس می‌پنداشت که ایران فقط نقشه‌های ابتدایی شبیه به آنچه که لیبی در سال ٢٠٠٣ کسب کرده بود، داشته، اما اینک متوجه شده که طرح‌های ایرانی بسیار پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر بوده است. - ایران چاشنی‌هایی ساخته است که به نام “EBW” معروف است. این چاشنی‌ها تقریباً هیچ استفادۀ غیر نظامی ندارد. - در سال ٢٠٠٣، در نزدیکی مریوان، ایران یک انفجار آزمایشی انجام داده است. در این آزمایش، کپسول انفجاری به شکل یک نیم‌کره بوده که می‌تواند در کلاهک موشک‌ کاربرد داشته باشد. همچنین آژانس می‌داند که بعد از سال ٢٠٠٣، ایران این نوع کپسول‌ها را آزمایش کرده است. - آژانس اطلاع دارد که ایران در کاربرد موادی با قابلیت بسیار بالای انفجار، از یک کارشناس روس کمک گرفته است. - ایران آزمایش‌های موسوم یه “هیدرو دینامیک” انجام داده است. این آزمایش‌ها برای اینست که کارآیی مواد انفجاری که فقط به شکل تئوریک امتحان شده، عملاً ثابت گردد. از نظر آژانس این نوع داده‌ها، احتمال گسترش سلاح‌های اتمی را بسیار زیاد می‌کند. - ایران آزمایش‌هایی را با کپسول‌هایی انجام داده که محتوی مواد اتمی بوده‌اند. به نوشتۀ آژانس این نوع انفجارها، می‌تواند واکنش‌های زنجیره‌ای، یا به عبارت دیگر انفجار اتمی ایجاد کند. آژانس حدس می‌زند که این برنامه همچنان ادامه دارد. - تحت نام رمز “پروژۀ ۱۱۱″، شش گروه مهندس ایرانی برای ساخت کلاهک موشک تلاش کرده‌اند. همۀ نشانه‌ها حاکی از آنست که این کلاهک‌ها با هدف حمل بار اتمی طراحی شده است. - آژانس احتمال می‌دهد که ایران برنامه‌ای را برای انجام یک انفجار اتمی آزمایشی آغاز کرده است. با وجود همۀ این مطالب، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدرک قاطعی دال بر این که ایران قصد ساخت یک بمب اتمی دارد، ارائه نمی‌کند. مدارک و اطلاعات بدست آمده می‌توانند نشان دهند که ایران قصد دارد ابزار و دانش لازم برای ساخت سلاح اتمی را کسب کند، تا اگر زمانی رهبران سیاسی تصمیم به ساخت این نوع سلاح بگیرند، امکان اجرای طرح در دسترس باشد. نوشتۀ فرید وهابی