تصاویر کمتر دیده شده از قیام ۱۵ خرداد در تهران

قیام خونین و تاریخ ساز 15 خرداد سال 1342 نقطه عطفی در تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی ایران محسوب می شود که با تقدیم شهدایی از اقشار مختلف، آن زمان شاه و ساواک را حیران و سردرگم کرد و امروزه، به استناد شواهد و قرائن موجود، پایه گذار اصلی حکومت اسلامی در ایران است. 

به گزارش مهر، از جمله ویژگیهای مهم قیام خونین 15 خرداد 1342 می توان به دینی بودن، داشتن رهبری دینی و توانمند، عدم اتکا به قدرتهای خارجی، حضور گسترده و خودجوش مردم و نقش بارز زنان به عنوان پشتیبان و حاضران همیشگی در صحنه مبارزه با ظلم و ستم – به ویژه در قم – اشاره کرد.

حضور پررنگ جوانان و نوجوانان و اقشار مختلف مردم عادی و دانشجویان نیز از ویژگیهای پررنگ این قیام مردمی است.

دلایل عدم وجود آمار دقیق و درست از شهیدان و زخمیهای قیام 15 خرداد

به رغم کنکاش و کاوشی که تا کنون انجام شده، آمار دقیق و درستی از شهیدان و زخمیهای قیام 15 خرداد به دست نیامده و به نظر می ‌رسد که در اسناد و گزارشهای پشت پرده، اسامی کامل آنان هرگز به ثبت نرسیده است؛ این نارسایی در آمار شهیدان و زخمیهای 15 خرداد و ناآگاهی و بی ‌اطلاعی از نام و نشان آنان از آنجا ناشی می‌ شود که:

1ـ رژیم شاه برای اینکه ژرفای جنایت و قساوت خود را در کشتار بی ‌رحمانه مردم در قیام خردادماه از دید ملت ایران و جهان پوشیده نگه دارد، بسیاری از کشته‌ ها و حتی زخمیها را که در خیابانها افتاده بودند، پیش از آنکه به بیمارستانها و یا پزشکی قانونی انتقال یابند و مورد شناسایی قرار گیرند، در کامیونها ریختند و در نقاط دوردست، در گورهای دسته‌ جمعی مدفون کردند.

2ـ برخی از خانواده ‌های شهیدان از بیم پیگرد شدید رژیم شاه و برای اینکه گرفتار زندان، ساواک و بازجوییهای آزار دهنده و شکنجه ‌های توان فرسا نشوند، خبر شهادت بستگان خود را در قیام 15 خرداد، هرگز بازگو نکردند و مرگ آنان را به علت تصادف و دیگر رویدادهای غیر طبیعی نمایاندند؛ این پنهانکاری موجب شد که برخی از شهیدان آن قیام تا به امروز ناشناخته بمانند.

3ـ برخی از شهیدان خردادماه از اهالی شهرها و روستاهای دوردست بودند و خانواده‌ های آنان هرگز از سرنوشت آنان نتوانستند خبر یا نشانی به دست آورند. از این رو، آنان را از افراد مفقودالاثر به شمار آوردند؛ بدین گونه تنها از شهیدانی نام و نشانی به جا ماند که مردم توانستند آنان را از صحنه درگیری بیرون ببرند و به بیمارستانها برسانند و یا به گورستان تحویل دهند که نام آنان در دفتر بیمارستان و یا گورستان به ثبت رسید و یا برخی از خانواده‌ های شهید، نام آنان را اعلام کردند.

در حالی که آژانس(خبرگزاری) رسمی پارس، تعداد کشته‌ شدگان را 20 تن و زخمیها را 150 تن قلمداد کرده، وزارت دادگستری تعداد کشته ‌شدگان را 74 تن شمرده است که 60 تن آن در تهران و 14 تن در قم کشته شده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد که شمار قربانیان خیلی بیشتر باشد. دولت به خبرگزاریهایی که تعداد کشته ‌ها را یکهزار تن اعلام کرده‌اند، اعتراض کرد... بیمارستانها از دادن هرگونه اطلاعی درباره تعداد زخمیها و کشته ‌ها امتناع می‌ورزند.(روزنامه لوموند؛ 7/6/1963 میلادی).