لزوم ریشه یابی علل اضطراب در کودکان/شیشه احساس کودکان را نشکنیم

به گزارش خبرنگار مهر، متاسفانه کودکان هنوز پا به  دوران بزرگسالی نگذاشته، باید بعضی فشارهای روحی را ناخواسته تجربه کنند. فشارهایی چون جدایی از والدین و محیط خانواده به اضافه فشارهایی چون دعواها و بحث هایی که در محیط خانواده در پیش چشم کودک انجام می شود.

توان این دست و پنجه نرم کردن با این فشارهای روحی جدا از شخصیت شکل گرفته کودک نیست و نمی توان به سادگی سختی فشار را در هر مرحله ای تشخیص داد.

کودک، تنها یک کودک است و گفتن کلمات و بیان احساساتشان در اینکه دچار چه فشار روحی شده است  بسیار سخت می باشد مثلا به جای اینکه بگوید من از پا افتاده ام یا ذهنم بدجور به هم ریخته است می گوید سردردم و خیلی راحت و ساده با دادن قرص یا شربت به کودک او را ساکت می کنیم.

 مهم ترین مشخصه ای که کودکان در زمانی که دچار یک بحران روحی می شوند، دارند گریه کردن یا انزواطلبی یا زود رنج بودن آن بر سر مسائل خیلی کوچک است و گاهی هم دقیقا برعکس، ممکن است در رفتار آنان هیچ بدرفتاری دیده نشود و تنها حالتی از نگرانی و ترس در آنان پیدا باشد.

استرس به همان نسبت می تواند بر سلامت جسمی کودک تاثیر بگذارد؛ که بیماری های آشکار جسمی مانند آسم که در موقعیت‌های تنش‌زا وخیم‌تر می‌ شوند.

بررسی راهکارهای کاهش استرس در کودکان

مهمترین موضوعی که برای کودکان در خانواده بسیار اضطراب آور است دعواهای مکرر بین والدین در خانواده است. از دعواها و بحث های مخاطره آمیز در جلوی کودکان تا می توانید بکاهید چرا که بعضی خاطرات و تنش ها از ذهن کودک هیچ زمانی پاک شدنی نیست و این نیز جزء همان دسته از پاک نشدنی هاست. باید ارتباط درست را در خانواده تمرین کنیم و احساس بهتر بودن را به کودک، نسبت به خودش القا کنیم.

کودکانی که قبل از ورد به پیش دبستانی دیر به مهد فرستاده می شوند یا اصلا خانواده آن ها به دلیل مشکلاتی نیاز به رفتن کودک به مهد را نمی بیند در این فکر نباشند که مسئولیتی در قبال این نفرستادن ندارند، بلکه وظایفشان سنگین تر می شود چرا که وقتی کودک دوستان نزدیکی نداشته باشد فشار روانی بیشتری بر آن وارد خواهد آمد.

بنابراین والدین باید با برنامه ریزی های  از پیش تعریف شده و گذاشتن قرارهایی برای بازی و سایر تفریحات با هم سن و سالانشان، از روابط دوستانه کودکانشان حمایت کنند و تنهایی و جدا بودن که همان استقلال است را در حد متعارف در این قرارها و تفریحات برای کودک به وجود آورند.

نیاز کودکان به بازی و آرامش

کودک نیاز به بازی و آرامش دارد تا بدون استرس برای شناخت دنیای اطراف خود گام بردارد. زمانی که کودک در مهد یا پیش دبستانی یا مدرسه از والدین جدا می شود به منزله  تقسیم شدن وظیفه والدین در امر تربیت نیست این باور غلطی است که در ذهن ها ایجاد شده است بلکه باید بدانند به مراتب مسئولیت آن ها سنگین تر خواهد شد و مسئولیت مربیان و معلمان جدا از این تربیت است. 

مسئله مهمی که می تواند در کاهش استرس در کودکان موثر باشد این است که والدین دلتنگی خود را از کودک در فاصله زمانی مشخصی که در مدرسه یا مهد به سر می برد در زمان دیدن آن به زبان آورده و نشان دهند مثلا هیجانی که پس از اتمام ساعت مهد و دبستان فرزندشان را می بینند به او نشان دهند و به او بگویند دوری اش چقدر موجب دلتنگی شده است و این دلتنگی چقدر زیبا بوده است چرا که به شوق او کارهایی را انجام داده و...  این هیجان از ذهن کودک جزء فراموش نشدنی هاست و یا اینکه مثلا هر زمان در مهد یا مدرسه یاد ما افتادی بدان که ما هم همان لحظه به یاد تو و منتظر دیدنت هستیم.

با این کلمات تمام استرس های کودک از پایه فرو می ریزد و در نهایت از بودن در محیط مدرسه یا مهد و از کنار بودن دوستان و معلم نیز لذت بیشتری خواهد برد و اعتماد در محیط  جدید را بدون دلهره تجربه خواهد کرد.

لزوم توجه به اضطراب کودکان

نکته مهم دیگر که باید والدین در نظر داشته باشند اهمیت دادن به اضطراب و حرف های کودک در هر شرایط و مکان و زمانی است.

نباید رفتار کودک را به تمسخر و یا نادیده و ساده گرفت بلکه باید اجازه داد تا کودک احساس خود را همانگونه که می تواند بیان کند و مطمئنا با کمی وقت گذاشتن و سوال و جواب هایی که بین خود و کودک به وجود می آوریم  نه تنها احساسش را سرکوب نکرده ایم بلکه کمک می کنیم تا احساسش را به شکل درستی بیان کند و با این عمل  خواسته یا ناخواسته به کودک می گوییم که چقدر برای ما مهم بوده است که برایش وقت گذاشته ایم که این رفتار تاثیر بسزایی در تربیت و نگذاشتن جایی برای استرس برای کودک دارد.

مطلب دیگر که جدا از دقت والدین نباید باشد این است که هیچ وقت با شرط کودک  را دوست نداشته باشیم. در خواهش ها و خواسته هایی که از او داریم همیشه این جمله را یادآوری کنیم که تو را "بیشتر دوست خواهم داشت" اگر این خواهش یا کار را انجام دهی.

 یعنی دوست داشتنش شرطی نباشد و اینکه بگوییم اگر این کار را انجام ندهی تو را دوست نخواهم داشت یا به شرط این کار تو را دوست خواهم داشت اشتباه است. باید بدانیم که کودکان بیشتر از آنچه که فکر کنیم می فهمند و زودتر از آنچه فکر کنیم می شکنند و دچار نگرانی ها و استرس می شوند.

 با در نظر گرفتن همین چند نکته می توان دنیایی از استرس و هیجان های منفی را از کودک دور ساخت و با به حداقل رساندن این هیجانات منفی و استرس و اضطراب ها در کودک امنیت را در خاطر و محیطی که در آن هستند برقرار ساخت.