ادامه آتش بس در سوریه، با وجود نقض محدود آن از هر دو طرف

چکیده :قرار بود که براساس توافق اعلام شده از سوی ارتش سوریه و گروه های اصلی مخالف دولت این کشور، به مناسبت ایام عید قربان، درگیری مسلحانه بین دو طرف از صبح امروز جمعه ۵ آبان (٢۶ اکتبر)، تا روز دوشنبه متوقف شود. اما ساعاتی پس از آغاز آتش بس، گروه ناظران حقوق بشر سوریه گزارش کرد که در چند نقطه بین دو طرف درگیری روی داده، هرچند این درگیری ها شدت و تلفات روزهای قبل را نداشته است....

کلمه – گروه بین الملل: سوریه در وضعیتی شبیه صلح مسلح است! دو طرف اسلحه را به سمت هم نگه داشته اند اما شلیک نمی کنند. حتی شلیک ها و انفجارها هم به طور کامل متوقف نشده و درگیری ها البته به شکلی محدود ادامه دارد. با این حال هنوز آتش بس به ظاهر برقرار است.

به گزارش کلمه، قرار بود که براساس توافق اعلام شده از سوی ارتش سوریه و گروه های اصلی مخالف دولت این کشور، به مناسبت ایام عید قربان، درگیری مسلحانه بین دو طرف از صبح امروز جمعه ۵ آبان (٢۶ اکتبر)، تا روز دوشنبه متوقف شود. اما ساعاتی پس از آغاز آتش بس، گروه ناظران حقوق بشر سوریه گزارش کرد که در چند نقطه بین دو طرف درگیری روی داده، هرچند این درگیری ها شدت و تلفات روزهای قبل را نداشته است.

انفجار خودروی بمب گذاری شده در دمشق از موارد نقض آتش بس در روز نخست آن بود. به گزارش خبرگزاری مهر، شبکه اسکای نیوز عربی گزارش داد ارتش سوریه در بیانیه تاکید کرد به آتش بس پایبند است، اما به نقض آن از سوی برخی گروههای تروریستی پاسخ داده است.

از سوی دیگر شبکه های الجزیره و العربیه از انفجار خودروی بمب گذاری شده در محله الزهور دمشق خبر دادند و اعلام کردند بر اثر این انفجار، چندین کشته و زخمی شده اند.

اما فعالان حقوق بشر در سوریه گفته اند که آتش بس توسط ارتش نقض شده و درگیری در نزدیک یک پایگاه نظامی در شمال این کشور رخ داده است. به گفته فعالان چندین تن در نتیجه تیر اندازی با تانک و اسلحه در یکی از جاده های دمشق کشته شده اند. همچنان از کشته شدن چندین تن در شهر های حمص و ادلب هم گزارش شده است. فعالان سوری می‌‌گویند که درگیری‌های پراکنده روز جمعه در حوالی دمشق سه کشته برجای گذاشته است.

پیش از برقراری آتش بس عید قربان، نبرد سنگین بین دو طرف در برخی از نقاط این کشور از جمله شهر حلب و برخی محله های دمشق، پایتخت، ادامه داشت و ظاهرا هر دو طرف در صدد تحکیم مواضع خود قبل از توقف عملیات بودند.

به گزارش بی بی سی، آتش بس عید قربان به ابتکار اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای حل بحران سیاسی سوریه برقرار شده و برخی ناظران آن را اولین تنفس در جریان اعتراضات سیاسی و خشونت رو به افزایش در طول نوزده ماه گذشته در سوریه توصیف کرده اند.

اعضای اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد از طرح آتش بس اخضر ابراهیمی حمایت کرده اند. این نخستین بار طی ماه های اخیر است که اعضای شورا بر سر طرحی در مورد سوریه به توافق رسیده اند، زیرا تا کنون اختلاف نظر بین روسیه و چین، به عنوان حامیان بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، با کشورهای غربی و اکثر اعضای دیگر شورا مانع از اتخاذ موضعی مشترک در مورد نحوه برخورد جامعه بین المللی با تحولات خونین سوریه بوده است.

عید قربان از اعیاد مهم در بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی محسوب می شود و نهادهای مدافع حقوق بشر امیدوارند که آتش بس کنونی حتی اگر به کاهش دائمی تنش و آغاز روند مصالحه نیز منجر نشود، دست کم فرصتی چند روزه برای برخورداری از صلح را به مردم جنگ زده سوریه بدهد.

همچنین، این امیدواری وجود دارد که شاید بتوان از این فرصت چند روزه برای کمک رسانی به غیرنظامیان گرفتار در مناطق درگیری استفاده کرد. در عین حال، مخالفان بشار اسد، که دولت را به سرکوب عمدی غیرنظامیان متهم می کنند، گفته اند که بعید است نیروهای دولتی اجازه بدهند برای ساکنان محله های تحت تسلط مخالفان کمکی ارسال شود.

روز جمعه، تلویزیون دولتی سوریه تصاویری از بشار اسد را نشان داد که در کنار گروهی از روحانیون و مقامات دولتی در مراسم نماز روز عید قربان در یکی از مساجد سوریه شرکت داشت.

آتش بس شکننده

نماینده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب از چند روز پیش از عید قربان، پیشنهاد آتش بس را با مقامات سوریه و مخالفان در داخل و خارج از این کشور مطرح کرده و امیدواری خود را به قبول این پیشنهاد ابراز داشته بود.

پیشنهاد برقراری آتش بس عید قربان با استقبال شمار دیگری از کشورها، از جمله ترکیه و ایران نیز مواجه شد و موافقت اعضای شورای امنیت را جلب کرد. مقامات ایرانی این آتش بس را ابتکار خود توصیف کرده اند و روز گذشته، وزارت خارجه جمهوری اسلامی با صدور بیانیه ای، ضمن تقدیر و حمایت از اقدام حسن نیت دولت و ارتش سوریه و با قدردانی از تلاش های ارزنده اخضر ابراهیمی و دیگر کشورها و طرف های ذیربط آمادگی خود را برای ادامه تلاش جهت حل مسالمت آمیز بحران سوریه اعلام داشت.

در عین حال، ناظران امور سوریه آتش بس چهار روزه را شکننده توصیف کرده و گفته اند که با توجه به شرایط در صحنه عملیات نظامی و همچنین، نگرش و سابقه دولت سوریه، نسبت به دوام آتش بس حتی به مدت چهار روز هم اطمینانی وجود ندارد به خصوص اینکه به نظر می رسد هر دو طرف درگیری از بیم حمله طرف دیگر، در حالت آمادگی کامل رزمی به سر می برند.

به گفته آنان، با توجه به برخورد حکومت سوریه با تحولات نوزده ماهه اخیر که به کشته شدن بیش از سی و پنج هزار نفر، آوارگی دهها هزار تن دیگر و ویرانی گسترده در بسیاری از نقاط این کشور منجر شده، رهبران سوریه، به خصوص رئیس جمهوری و نزدیکان او، خود را در موقعیتی قرار داده اند که در صورت ناکامی در سرکوب نهایی شورش کنونی، آینده ای مبهم در انتظار آنان خواهد بود.

به همین دلیل، ممکن است وسوسه بهره برداری از فرصت کنونی برای وارد کردن ضربات سنگین به مخالفان مسلح مانع از آن شود که دولت به تعهد خود به حفظ آتش بس عمل کند. درعین حال، با توجه به اینکه نفرات ارتش مجبور بوده اند بدون وقفه در چندین جبهه به نبرد ادامه دهند، آتش بس چهار روزه فرصت مغتنمی برای استراحت و تجدید قوای نفرات محسوب می شود.

مخالفان مسلح

برای مخالفان مسلح هم که بدون برخورداری از تسلیحات سنگین توانسته اند مناطق متعددی را در داخل و خارج تعدادی از شهرها در تسلط خود بگیرند و در برابر حملات ارتش مقاومت کنند، آتش بس چهار روزه می تواند فرصتی برای تحکیم مواضع محسوب شود به خصوص اینکه، نیروهای مخالف دارای فرماندهی و منسجم نیستند و احتمال سرپیچی گروه های پراکنده از توافق آتش بس وجود دارد.

خبرگزاری دولتی سوریه اطلاعیه فرماندهی عمومی نیروهای مسلح این کشور را در مورد تعلیق عملیات نظامی در جمهوری عربی سوریه به مناسبت عید الاضحی منتشر کرد که در عین حال هشدار داده است که ارتش حق واکنش مسلحانه را در چند مورد برای خود محفوظ می دارد.

ارتش سوریه، که نیروهای مخالف را تروریست های مسلح می خواند، در اطلاعیه خود از تیراندازی مخالفان به سوی غیرنظامیان و نیروهای دولتی و حمله به اموال عمومی و خصوصی و همچنین استفاده از خودروهای دارای تله های انفجاری و مواد منفجره، اقدام تروریست های مسلح برای تحکیم مواضع خود از زمان صدور این اطلاعیه یا تلاش برای دریافت مهمات و نفرات، و اقدام کشورهای همسایه در ایجاد تسهیلات جهت عبور تروریست های مسلح از مرز به عنوان مواردی نام برده که باعث آغاز عملیات رزمی نیروهای دولتی می شود.