پایان نمایشگاه کتاب لندن؛ امیدها و آرزوها برای آینده نشر

نمایشگاه کتاب لندن که یکی از بزرگ ترین اتفاقات در صنعت نشر بریتانیا محسوب می شود، چهارشنبه هفدهم آوریل به کار سه روزه خود پایان داد.

نمایشگاه لندن برخلاف برخی دیگر از نمایشگاه های کتاب، به فروش کتاب اختصاص ندارد (یا مثل نمایشگاه کتاب نیویورک جایی برای دریافت مجانی کتاب هم نیست) و تنها محلی برای بازاریابی، عقد قرارداد و گسترش روابط حرفه ای بین ناشران جهانی و نویسندگان محسوب می شود.

امسال این نمایشگاه حدود بیست و پنج هزار دست اندرکار صنعت نشر را به خود جلب کرد. در این نمایشگاه بیش از ۱۵۰۰ ناشر از ۶۰ کشور دنیا شرکت داشتند. ایران امسال غرفه رسمی ای در نمایشگاه لندن نداشت، اما چهار کشور تازه به فهرست کشورهای شرکت کننده در نمایشگاه امسال افزوده شده بودند: ارمنستان، اردن، کوروواسی و سنگاپور.

نشر دیجیتال؛ امیدها و آرزوها

بحث نشر دیجیتال از سویی به عنوان یک خطر جدی برای نشر کاغذی و از سویی دیگر به عنوان محملی برای گسترش کتابخوانی و کاهش هزینه های چاپ و انبارداری، روزبه روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

این بار در نمایشگاه لندن، بزرگ ترین بخش دیجیتالی تا به امروز ایجاد شد و در بحث های مختلف شکل ها و کارکردهای نشر دیجیتال و رابطه آن با نشر کاغذی مورد بررسی قرار گرفت.

در سخنرانی ای تحت عنوان «انتظارات بزرگ از کتاب اینترنتی»، تورین داگلاس و مارک بید به شکلی که مخاطبان هم بتوانند به طور کامل در بحث شرکت کنند، درباره دسترسی به کتاب های اینترنتی و رابطه آنها با مخاطب حرف زدند.

نشر آکادمیک دیجیتال هم از سوی ادوری مک کولچ، مندی هیل، ریچارد فیشر و دیوید تمپست مورد بررسی قرار گرفت.

گفته می شود که صنعت نشر به سوی «چاپ کتاب بر اساس درخواست» پیش می رود. دستگاه های چاپ جدید این امکان را به ناشران می دهند که با فشار یک دکمه، یک نسخه از کتاب به شکل حرفه ای، به سرعت چاپ و صحافی شود. بر این اساس ناشر می تواند بر اساس تعداد درخواست نسخه ای از کتاب چاپ کند و در اختیار خواننده قرار دهد. به این ترتیب امکان روی دست ناشر ماندن کتاب از بین می رود و همین طور از هزینه های گزاف انبارداری کاسته می شود. بحث درباره نقش تکنولوژی در صنعت نشر امروز و آینده متصور برای آن به استفن دولین، دیوید اینگام ، مارک مدوکس و تام ردینگ واگذار شده بود.

تمرکز بر بازار ترکیه

نمایشگاه امسال لندن بخش بزرگی از کار خود را به تمرکز بر بازار ترکیه اختصاص داد. این بخش در اولین روز نمایشگاه با حضور اد وایزی، وزیر فرهنگ و ارتباطات بریتانیا، و اوینر سلیک، وزیر فرهنگ و جهانگردی ترکیه، افتتاح شد. وزیر فرهنگ بریتانیا بر روابط مستحکم صنعت نشر بریتانیا با ترکیه تاکید کرد و از گسترش فرهنگ کتابخوانی در ترکیه گفت.

امسال چهل و دومین دوره نمایشگاه کتاب لندن برگزار شد

در این برنامه شش سمینار برگزار شد که در آنها تعدادی از چهره های شاخص صنعت نشر ترکیه و نویسندگان این کشور حضور داشتند.

«نوشتن در ترکیه در حال تغییر»، «ادبیات ترکیه در بریتانیا»، «ادبیات ترکیه از نگاه منتقدان» و «زنان در ادبیات ترکیه» از جمله عناوین مورد بحث در سمینارهای حاشیه ای این برنامه بود.

در نمایشگاه سال ۲۰۱۱، صنعت نشر روسیه مورد توجه قرار گرفته بود و سال گذشته، چین، به عنوان نقطه تمرکز نمایشگاه انتخاب شده بود که معرفی نویسندگان از سوی مقامات دولتی چین برای این نمایشگاه بحث های زیادی را برانگیخت و عده ای به دلیل وجود سانسور و دادن این اختیار به مقامات فرهنگی چینی برای انتخاب افراد، اعتراض کردند.

آمازون، مشکل نشر یا کمک حال ناشران؟

در نمایشگاه امسال، دو کنفرانس دو روزه کامل، یک کارگاه تجربی یک روزه و ۲۵۰ اتفاق مختلف از گردهمایی تا سخنرانی درباره مشکلات نشر امروز برگزار شد.

همه می دانند که یکی از تهدیدهای جدی برای کتابفروشی ها، فروش اینترنتی کتاب است. بسیاری ترجیح می دهند که کتاب های مورد علاقه خود را با یک کلیک از وبسایتی نظیر آمازون دریافت کنند. این موضوع باعث ورشکستگی بسیاری از کتاب فروشی ها در جهان شده است. در عین حال ناشران، وبسایت آمازون را به عنوان یکی از مهمترین محل های فروش کتاب خود در نظر می گیرند. یکی از پرسر و صداترین بحث های نمایشگاه امسال، تاثیر وبسایت آمازون بر صنعت نشر بود: «آیا امازون تاثیر مثبتی بر صنعت نشر دارد؟»

مرغ یا تخم مرغ؟

یکی دیگر از بحث های امروز در صنعت نشر، چگونگی یافتن آژانس (کارگزار) های ادبی است . ناشران بزرگ و حتی کوچک غالباً از پذیرش مستقیم کتاب از نویسنده ها خودداری می کنند و از آنها می خواهند که با یک آژانس حرفه ای برای ارائه کتابشان تماس بگیرند. اما از طرفی پیدا کردن یک آژانس ادبی که آثار یک نویسنده تازه کار را بپذیرد مشکل ترین کار به نظر می رسد. در واقع صنعت نشر بریتانیا به قضیه مرغ یا تخم مرغ شبیه شده است: ناشران اثر نویسنده را بدون آژانس ادبی نمی پذیرند و آژانس ها اثر نویسنده را بدون داشتن سابقه نشر!

با این حال در نمایشگاه کتاب لندن در یک سخنرانی با حضور هنری دو روژمان و هایلی ردفورد راهکارهای جذب یک آژانس برای کار بر روی کتاب مورد بررسی قرار گرفت؛ راهکارهایی که البته تضمینی برای موفقیت آن نیست.