نماینده سازمان ملل در امور سوریه از توافق آمریکا و روسیه استقبال کرد

اخضر ابراهیمی امیدوار است توافق آمریکا و روسیه باعث فعال شدن شورای امنیت در حل بحران سوریه شود

نماینده سازمان ملل از توافق آمریکا و روسیه برای حل بحران سوریه استقبال کرده و در ایران، نهادهای دولتی تظاهراتی را در اعتراض به حمله به اماکن مذهبی در سوریه تدارک دیده‌اند و یک منبع خبری از تشکیل گروه‌های مردمی دفاع از اماکن مذهبی شیعه در آن کشور خبر داده است.

اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای حل بحران سوریه، با صدور بیانیه‌ای، اظهارات اخیر وزیران خارجه آمریکا و روسیه در مورد برگزاری یک نشست بین‌المللی برای بررسی راه‌های خاتمه دادن به این بحران را سازنده توصیف کرده اما گفته است که این توافق "تنها اولین گام" در مسیر پایان دادن به خشونت در سوریه است.

روز سه‌شنبه این هفته، جان کری، وزیر خارجه آمریکا که به مسکو سفر کرده بود، پس از دیدار با مقامات روسیه، در یک نشست خبری مشترک با سرگئی لاوروف، همتای روسی خود، اعلام کرد که دو کشور خواهند کوشید با برگزاری یک اجلاس بین‌المللی، زمینه حل مسالمت آمیز بحران سیاسی سوریه را فراهم آورند و گفتند که از مذاکره بین دو طرف درگیر در جنگ داخلی سوریه به منظور پایان دادن به خشونت در آن کشور حمایت می‌کنند.

آقای ابراهیمی با اشاره به این اظهارات، گفته که "این نخستین خبر امیدوارکننده برای کشور مصیبت زده سوریه است" اما تاکید ورزیده است که اطلاعیه مسکو "گام اول اما بسیار مهمی در مسیر صحیح است اما باید تاکید که هنوز، تنها گام اول است."

وی ابراز امیدواری کرد که با توجه به این توافق، شاید بتوان انتظار داشت که شورای امنیت سازمان ملل بار دیگر "قابلیت عملیاتی" خود را بازیابد.

بحران سیاسی سوریه در بهار سال ٢٠١١ و در ادامه حرکت اعتراضی موسوم به "بهار عربی" با تظاهرات مردم و درخواست اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد در تشکیلات دولتی آغاز شد در حالیکه در آن زمان، ظاهرا بسیاری از مخالفان و برخی مقامات غربی از جمله در ایالات متحده، انتظار داشتند که بشار اسد، رئیس جمهوری که پیشتر بر لزوم اصلاحات در کشورش تاکید نهاده بود، به خواست تظاهرکنندگان واکنش مثبت نشان دهد.

وزیران خارجه روسیه و آمریکا از برگزاری اجلاس بین‌المللی و مذاکره طرف‌های درگیر در سوریه حمایت کردند

با اعزام واحدهای ارتش برای متوقف کردن تظاهرات و کشته شدن تعدادی از تظاهرکنندگان، گروهی از نظامیان سوری با فرار از خدمت، "ارتش آزاد سوریه" را با هدف "حمایت از تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم" تشکیل دادند اما در ماه‌های بعد، بین دو طرف درگیری‌های مسلحانه روی داد که به تدریج به بروز شرایط جنگ داخلی در سوریه منجر شده است.

براساس گزارش‌های بین‌المللی، جنگ داخلی سوریه تا کنون به کشته شدن بیش از هفتاد هزار نفر از مردم، چند صد تن از نیروهای دولتی و مخالفان مسلح، ویرانی گسترده و آوارگی چند میلیون نفر در داخل و فرار صدها هزار تن به خارج از سوریه منجر شده است.

در حالیکه روسیه و چین از حکومت بشار اسد حمایت کرده و هیچ راه حلی را که شامل کناره‌گیری او باشد نمی پذیرند، کشورهای غربی خواستار کناره‌گیری آقای اسد به عنوان گام اصلی برای دستیابی به توافق بین دولت و مخالفان شده‌اند. اختلاف نظر قدرت‌های جهانی باعث شده است که شورای امنیت نتواند بر سر اقدام موثر برای حل این بحران به توافق دست یابد.

توافق اخیر آمریکا و روسیه در حالی اعلام می‌شود که گفته می‌شد اخضر ابراهیمی به دلیل فقدان پیشرفت در اجرای ماموریت خود در نظر داشته است از این مسئولیت کناره‌گیری کند.

با وجود توافق اخیر آمریکا و روسیه، انتظار نمی رود که برگزاری اجلاس بین‌المللی به تنهایی به یافتن راه حلی برای بحران سوریه منجر شود. سال پیش هم، یک اجلاس بین‌المللی برای حل این بحران در ژنو تشکیل شد و بیانیه مشترکی هم صادر کرد اما دو طرف درگیری و حامیان خارجی آنها بر استنباط های متفاوت از محتوای این بیانیه اصرار ورزیده‌اند.

رقابت منطقه‌ای و خطر درگیری فرقه‌ای

به گفته ناظران، با گذشت دو سال از درگیری در سوریه و تلفات و خسارات سنگینی که به همراه داشته، شکاف بین دو طرف درگیری چنان عمیق شده بعید است فشار لفظی قدرت‌های جهانی هم بدون اقدامات عملی به نتیجه‌ای برسد.

حمایت حکومت روحانیون ایران از اسد و حمایت کشورهای عرب از مخالفان می تواند زمینه‌ساز رقابت فرقه‌ای شود

کشورهای غربی خواسته اند تا روسیه با وارد کردن فشار بر بشار اسد، او را به کناره گیری از قدرت وادار کند و روسیه نیز، با حمایت از موضع رهبر سوریه، خواستار خلع سلاح مخالفان و مذاکره بین حکومت سوریه و گروه ها و شخصیت هایی شده که حکومت سوریه آنها را به عنوان نیروی مخالف قبول دارد.

در عین حال، مخالفان مسلح حکومت سوریه، سرکوب نظامی قیام علیه حکومت حافظ اسد، رئیس جمهوری سابق، و آمادگی بشار اسد برای به کارگیری امکانات نظامی حکومت علیه مخالفان و معترضان را یادآور شده و گفته‌اند که او در نظر دارد با خلع سلاح مخالفان، به سرکوب نهایی اعتراضات مبادرت ورزد و سپس به انجام اصلاحات نمایشی دست بزند.

بحران سوریه که در ابتدا به صورت یک اعتراض سیاسی آغاز شده بود، با گذشت زمان و شدت گرفتن خشونت بین دو طرف، به تدریج به صحنه رقابت و مداخله مستقیم و غیرمستقیم قدرت های بین‌المللی و نیروهای منطقه‌ای تبدیل شده است.

در حالیکه ترکیه و تعدادی از کشورهای عرب منطقه حامی نیروهای مخالف بوده و حتی گفته می‌شود اسلحه یا دست کم، امکانات مالی تهیه اسلحه را در اختیار آنان می‌گذارند، حکومت روحانیون شیعه در ایران و گروه شیعه حزب الله لبنان، که متحدان اصلی بشار اسد محسوب می‌شوند، به حمایت سیاسی، مالی و حتی نظامی از نیروهای دولتی متهم شده‌اند.

با ادامه جنگ داخلی سوریه، این نگرانی وجود دارد که این بحران به درگیری آشکار بین حامیان منطقه ای دو طرف و بی ثباتی بیشتر در منطقه منجر شود.

خبرگزاری مهر از تشکیل واحدهای "مردمی" در عراق برای حفاظت از اماکن مذهبی شیعیان در سوریه خبر داده است

در هفته‌های اخیر، رسانه‌های خبری ایران گزارش‌هایی را از "حمله گروه‌های تکفیری" به اماکن مذهبی شیعیان در سوریه منتشر کرده اند. منظور از گروه های تکفیری، اسلامگرایان تندرو سنی مذهب هستند که به گفته این رسانه ها، با حکومت "وهابیون" در عربستان سعودی، رقیب اصلی ایران در منطقه، ارتباط دارند.

روز پنجشنبه، ١٩ اردیبهشت (٩ مه)، خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان "شکل گیری هسته‌های سپاه بین‌المللی شیعیان برای دفاع از حرم حضرت زینب" به نقل از سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان، نوشت که "افرادی هستند که از این مرقد دفاع می‌کنند." براساس این گزارش، دبیرکل حزب الله لبنان گفته است که "منع تکفیری ها از تخریب این مرقد واجب است."

خبرگزاری مهر در ادامه این خبر نوشته است که گروهی از شیعیان مسلح عراقی، حفاظت از اماکن مذهبی شیعیان در سوریه را بر عهده دارند و از قول "دبیرکل ستاد پاسداشت شهدای جهان اسلام" خواستار بسیج نیروهای غیردولتی و مردمی برای حفاظت از این اماکن شده است.

این خبرگزاری همچنین افزوده است که "پایگاه ولی امر در اقدامی خودجوش، ثبت نام ابتدایی از نیروهای مردمی" به منظور حفاظت از این اماکن را آغاز کرده و افزوده است که تا کنون بیش از ٢٤٠٠ نفر به عنوان داوطلب ثبت نام کرده اند.

روز پنجشنبه، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، که سازمان‌دهنده تظاهرات و تجمع های دولتی در ایران است، با صدور بیانیه ای، ضمن اشاره به "اقدام وقیحانه و اهانت به مقدسات دینی و قبور بزرگان دین توسط جریان تکفیری های خبیث و عوامل مزدور صهیونیسم بین الملل" گفت که پس از نماز جمعه این هفته در شهرهای مختلف ایران، نمازگزاران علیه این اقدام راهپیمایی خواهند کرد.