اعتراف سازمان سیا رسما به رهبری کودتای ۲۸ مرداد پس از ۶۰ سال

در شصتمین سالگرد کودتای 28 مرداد 1332، "آرشیو امنیت ملی" آمریکا اسنادی را منتشر کرد که ضمن نشان دادنِ نقش سازمان در رهبری اقدام فوق، آن را بخشی از فعالیت "سیاست خارجی" آمریکا معرفی می‎کند.

به گزارش مهر، فارن پالیسی می‎نویسد: "شصت سال پیش در چنین روزی در 19 اوت 1953، تاریخ معاصر ایران تغییر جهت بحرانی‎ای یافت. در این زمان کودتایی با پشتیبانی آمریکایی-انگلیسی نخست وزیر کشور -محمد مصدق- را سرنگون کرد. طنین این رویداد در تمام این سال‎ها ادامه داشته و باعث احساسات ضد آمریکایی شد که در سرنگونی شاه در اوایل 1979 وجود داشت و حتی در تصرف سفارت آمریکا در سال بعد از آن نیز بر روی ایرانیان تاثیر داشت."

اما شصت سال به طول انجامید تا جامعه اطلاعاتی آمریکا به صورت علنی مسئولیت خود را در این جریان بپذیرد. امروز، پایگاه اطلاعاتی "آرشیو امنیت ملی" که بر اساس "قانون آزادی اطلاعات" به اسنادی دست یافته بود که بخشی از "نبرد برای ایران" (گزارش داخلی که در اوایل دهه 1970 میلادی توسط مورخان سیا تهیه شده بود) است، اقدام به انتشار آنها کرد.

این سند برای اولین بار در سال 1981 منتشر شده بود اما بیشتر بخش‎های آن -از جمله بخش سوم که با عنوان "فعالیت پنهانی" به تشریح کودتا می‎پردازد- سانسور شده بود. بیشتر این بخش همچنان مکشوف نشده است اما نسخه جدید برای اولین بار اعتراف می‎کند: "کودتای نظامی که باعث سرنگونی مصدق و کابینه جبهه ملی وی شد، تحت رهبری سیا و به عنوان یک بخش از سیاست خارجی آمریکا صورت گرفت."

جمله فوق بخشی از سند منتشر شده، است. در قسمت دیگری از آن آمده است که خروج از ایران، خطرِ "باز شدن راه برای حمله شوروی" را بوجود می‎آورد و "آمریکا را به این نتیجه رساند... تا TPAJAX را برنامه ریزی و اجرا کند."