نقش 'منفعل' پاکستان در صلح و امنیت انتخابات افغانستان

قرار است یکبار دیگر بریتانیا میزبان سران دولت‌های افغانستان و پاکستان گردد تا روند توقف یافته صلح افغانستان بار دیگر به حرکت درآید. این نشست به درخواست دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا با حضور حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان و نواز شریف نخست وزیر پاکستان برگزار می شود.

روند صلح افغانستان محور اصلی گفتگوهای این نشست است.

این دومین نشست رهبران دو همسایه همیشه در تخاصم در بریتانیا است. اولین نشست سه جانبه سران افغانستان و پاکستان با میزبانی بریتانیا در ماه فبروری سال جاری میلادی در حومه شهر لندن برگزار گردید که دستاوردی در زمینه بهبود روابط میان افغانستان و پاکستان و رفع بدگمانی‌ها میان سیاسیون دو کشور در قبال نداشت.

حال اما ۹ ماه بعد از نشست سه جانبه اول، دیوید کامرون بار دیگر در صدد است تا میزبان حامدکرزی با نواز شریف رهبر جدید پاکستان گردد، تا باشد که از این طریق از یک سو روند متوقف شده صلح افغانستان را به حرکت در آورد و از سوی دیگر زمینه‌های خروج مصون نیروهای ناتو از افغانستان در سال ۲۰۱۴ را به بررسی بگیرد.

دیوید کامرون این نشست را در یک برهه زمانی حساس میزبانی می‌کند. از یکسو افغانستان رفته رفته به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌شود و از سوی دیگر تاکنون تمامی تلاش‌های صورت گرفته برای دست یافتن به صلح در افغانستان، ناکام بوده است.

نقش پاکستان در امنیت انتخابات افغانستان

"طی سالیان گذشته، دولت افغانستان تلاش‌های فراوانی کرد تا به آن صلحی که اکنون به یک مساله دست نیافتنی برای افغانستان تبدیل شده است، دست یابد و برای رسیدن به این هدفش قربانی‌های زیادی نیز داد اما تنها چیزی که بدست نیاورد، نتیجه حتی کوچک مثبت از این تلاش‌های صلح خواهانه بود."

با هر روز نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات، ناامنی‌ها در شماری از مناطق افغانستان نیز افزایش یافته است که این ناامنی‌ها، نگرانی را در مورد شفافیت و سراسری بودن انتخابات بیشتر کرده است.

افزایش روز به روز ناامنی در کشور، به نظر می‌رسد که رئیس جمهور کرزی را نیز نگران ساخته و قرار است وی در نشست سه جانبه در بریتانیا، از نخست وزیر پاکستان تقاضا کند که در جریان انتخابات آینده، برای جلوگیری از حملات طالبان تلاش نماید.

شماری به این باور اند که پاکستان حامی بزرگ شورشیان طالب در افغانستان است، و این کشور از گروه طالبان همواره برای رسیدن به اهدافش استفاده کرده و می‌کند و مطرح شدن خواست رئیس جمهور کرزی در نشست سه جانبه پیشرو نیز تاثیری بر سیاست حمایت پاکستان از شورشیان طالب نخواهد داشت.

به نظر می‌رسد پاکستان همواره منافع خویش را در پس یک افغانستان ناامن و بی‌ثبات دیده است. ظاهرا، بی‌ثباتی سیاسی افغانستان کلید موفقیت پاکستان در رسیدن به اهداف‌اش در افغانستان است و این بی‌ثباتی سیاسی را پاکستان فقط می‌تواند از طریق ناامن ساختن افغانستان بدست آورد که بی امنیتی در انتخابات ریاست جمهوری آینده، شاه کلید پاکستان برای رسیدن به تمام این اهداف خواهد بود.

پس با این وجود خواست رئیس جمهور حامد کرزی از نواز شریف مبنی بر تلاش برای جلوگیری از حملات طالبان، مانند باد در قفس کردن است و بس و نمی‌توان از عملی شدن این خواست حامد کرزی توسط پاکستان هیچ انتظاری داشت.

مکانیسم اشتباه برای دستیابی به صلح

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به تاریخ شانزدهم حمل/فروردین برگزار خواهد شد

بعد دیگر و اساسی نشست سه جانبه رهبران افغانستان، پاکستان و بریتانیا در لندن را روند صلح افغانستان و تحرک بخشیدن به این روند توقف یافته تشکیل می‌دهد. پس از بسته شدن دفتر طالبان در قطر، روند مذاکرات صلح نیز به کلی متوقف شد.

حالا دیوید کامرون با برگزار کردن نشستی سه جانبه می‌خواهد تا با به پای یک میز کشاندن حامد کرزی و نوازشریف، راه حلی را برای کشاندن مجدد طالبان به روند گفتگوهای صلح بیابد.

طی سالیان گذشته، دولت افغانستان تلاش‌های فراوانی کرد تا به آن صلحی که اکنون به یک مساله دست نیافتنی برای افغانستان تبدیل شده است، دست یابد و برای رسیدن به این هدفش قربانی‌های زیادی نیز داد اما تنها چیزی که بدست نیاورد، نتیجه حتی کوچک مثبت از این تلاش‌های صلح خواهانه بود.

تاکنون تمامی راه‌های پیموده شده توسط دولت افغانستان به سوی صلح به بن بست مواجه شده است.

حال بار دیگر آنگونه که رسانه‌ها گزارش داده، حامد کرزی در این نشست سه جانبه، طرح ایجاد دفتری جدید برای طالبان در یکی از کشورهای ترکیه یا عربستان را پیشنهاد خواهد کرد و از نواز شریف می‌خواهد که برای موفقیت این طرح نیز همکاری نموده و طالبان را متقاعد به حاضر شدن در این دفتر نماید.

آنچه که از واکنش‌های طالبان در چند سال گذشته در قبال اقدامات صلح جویانه دولت افغانستان می‌توان به راحتی فهمید این است که مکانیسم فعلی دولت افغانستان برای دست یافتن به صلح، ناکام است و جز ضرر و دادن قربانی‌های پیاپی نتیجه‌ای دیگری در قبال نخواهد داشت.

پاکستان نیز آنگونه که گفته شد، ناامنی در افغانستان را بیشتر به نفع خود می‌داند تا امنیت و ثبات؛ پس هیچگاهی در قبال هرگونه طرح‌های صلح جویانه دولت افغانستان، از حسن نیت کار نخواهد گرفت.

نیاز است تا دولت افغانستان مکانیسمی کاملاً جدید به جای سیاست کنونی‌اش را برای صلح با طالبان به وجود آورد و از اتکا کردن به پاکستانی که همواره به خواست خود نقشی کاملاً منفعل در گفتگوهای صلح در افغانستان بازی کرده است، دست بردارد.