عاقبت چوگان کجایی شد؟ / آذربایجان شرقی و غربی ایران را آذربایجان جنوبی نامیدند!

چکیده : تعیین محل تولد بازی چوگان مورد توجه فعالان مجازی در روز گذشته بود. چرا که عنوان شد که این ورزش سنتی کشورمان از سوی یونسکو به نام آذربایجان به ثبت رسیده...

کلمه – گروه خبر: تعیین محل تولد بازی چوگان مورد توجه فعالان مجازی در روز گذشته بود. چرا که عنوان شد که این ورزش سنتی کشورمان از سوی یونسکو به نام آذربایجان به ثبت رسیده است.

در این باره خبرگزاری مهر گزارش داد: بازی چوگان در هشتمین اجلاس سالانه کمیته میراث ناملموس سازمان یونسکو بدون هیچ مخالفی حتی از سوی نمایندگان ایرانی حاضر در این اجلاس در فهرست میراث ناملموس یونسکو به نام کشور آذربایجان ثبت جهانی شد.

چندی پیش  مهر اعلام کرد که پرونده بازی چوگان قرار است در هشتمین اجلاس میراث ناملموس به عنوان میراث ناملموس کشور آذربایجان ثبت جهانی شود. در فیلمی که در رابطه با معرفی این بازی توسط آذربایجان تولید شده بود آمده هر چند که این بازی در دو شهر ارومیه و تبریز از شهرهای ایران برگزار می شود اما با عنوان “بازی با اسب در منطقه قره باغ” در فهرست میراث در خطر آذربایجان برای ثبت جهانی به یونسکو معرفی خواهد شد.

پرونده ارائه شده توسط آذربایجان دارای چند مشکل بود؛ استفاده از نام قره باغ آن هم در آذربایجان که محلی برای مناقشات سیاسی کشورهاست یکی از این مشکلات بود اما مورد دیگر مربوط می شد به پیشنهاد ثبت این بازی در فهرست میراث در خطر . چرا که در پرونده این اثر ناملموس آمده این بازی در شهرهای مختلف آذربایجان برگزار می شود بنابراین وقتی یک بازی در حال اجراست نمی تواند در خطر باشد.

 اما ترفندی که آذربایجان در ثبت این میراث به کار برد، ثبت بدون نوبت آن به عنوان میراث در خطر بود چرا که از این طریق به راحتی می توانست این بازی باستانی را در فهرست یونسکو ثبت کند. از سوی دیگر منطقه قره باغ را نیز به نام خودش در یک سند بین المللی ثبت می کرد.

 از همین رو در جریان هشتمین اجلاس سالانه کمیته میراث ناملموس سازمان یونسکو در پایتخت جمهوری آذربایجان که از روز یازدهم آذرماه با حضور ۶۰۰ نماینده از ۹۵ کشور جهان در حال برگزاری است؛ از ایران هم محمدحسن طالبیان، مدیر دفتر تدوین پرونده‌های نامزدی ثبت جهانی ایران، یدالله پرمون، رئیس مرکز منطقه ای میراث ناملموس یونسکو در ایران، محمد رضا مجیدی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو و مرتضی رضوانفر، معاون پژوهشی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای دفاع از پرونده طب سنتی ایران و اعتراض به ثبت چوگان به نام آذربایجان در این اجلاس شرکت کردند جتی در این ارتباط، متولیان میراث فرهنگی در ایران نامه اعتراض خود را برای ثبت چوگان به نام آذربایجان به یونسکو ارسال کرده بودند.

 در نهایت عصر سه شنبه در این اجلاس رئیس شورای مشورتی گزارشی از پرونده ثبت جهانی بازی چوگان که توسط آذربایجان ارائه شده بود ارائه داد و گفت: به دلیل شرایط اقتصادی گستردگی بازی چوگان در سطح کشورهای دیگر کمتر شده و مربیان زبده کمی نیز وجود دارد با این وجود شورای مشورتی به این نتیجه رسیده که مشخصه های لازم را برای ثبت دارد. دولت آذربایجان نیز از این موضوع پشتیبانی کرده و همین پشتیبانی تاثیر زیادی را در ثبت پرونده داشته است.

 پس از آن، اعضای شورای مشورتی اعلام کردند که آیا مخالفی درباره ثبت پرونده به نام آذربایجان وجود دارد که هیچکس مخالفتی نکرد.

 در پایان نماینده آذربایجان در یونسکو که به عنوان میزبان در این اجلاس حضور داشت اعلام کرد: از طرف دولت آذربایجان از همه اعضا به دلیل موافقتشان با ثبت این پرونده تشکر می کنم. ثبت بازی چوگان باعث تقویت هویت آذربایجان می شود و باعث افتخار مردم آذربایجان است.

 به این ترتیب بازی چوگان به عنوان “چوگان؛ بازی سنتی با اسب در منطقه قره باغ” به نام میراث ناملموس آذربایجان به ثبت جهانی رسید.

مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی: این چوگان 

از سوی دیگر مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: تلاش تیم اعزامی ایران به اجلاس یونسکو منجر شد که آذربایجان به صورت رسمی و کتبی بپذیرد که چوگان ورزش آذری نیست.

فرهاد نظری به ایلنا گفت: چوگان امروز در هشتمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو محدود به آذربایجان ثبت شد و حق ایران برای ثبت جهانی این ورزش باستانی محفوظ است.

 وی ادامه داد: در این اجلاس؛ چوگان آذربایجانی به ثبت رسید و این کشور به صورت رسمی و کتبی پذیرفت که چوگان یک ورزش آذربایجانی نیست.

 نظری با اشاره به اینکه تلاش تیم اعزامی ایران به این اجلاس موجب پذیرش این شروط از سوی کشور آذربایجان شد، تصریح کرد: به این ترتیب ایران می تواند برای ثبت جهانی چوگان در اجلاس بعدی یونسکو اقدام کند.

مدیرکل دفتر ثبت آثار یادآور شد: با توجه به اینکه آذربایجان به طور رسمی پذیرفته است که خاستگاه چوگان این کشور نیست امکان ثبت چندملیتی این ورزش نیز وجود دارد.

 وی با اشاره به اینکه نتایج به دست آمده توسط تیم اعزامی ایران در شرایطی است که کشور ما عضو کمیته بین الدول نیست و حق رای ندارد، گفت: آذربایجان در فیلم مستندی که برای معرفی چوگان تهیه کرده بود از استان آذربایجان شرقی و استان آذربایجان غربی، با عنوان آذربایجان جنوبی یاد کرده بود که این مسئله نیز با تذکر و پیگیری تیم اعزامی ایران اصلاح و حذف شد.