سایه مذاکرات با طالبان پاکستان بر سر وزیرستان جنوبی

مردم وزیرستان جنوبی می‌گویند جاده های جدید فرصت های بیشتری برای داد و ستد بوجود آورده

پس از آنکه بیشتر نیروهای طالبان در پی عملیات ارتش پاکستان در سال ۲۰۰۹ از منطقه وزیرستان جنوبی رانده شدند، این منطقه شاهد رشد تجارت و توسعه بوده است. ولی حالا مذاکرات صلح در وزیرستان شمالی، باعث ایجاد تردید درباره ثبات این منطقه در آینده شده است. خبرنگار بی‌بی‌سی، این گزارش را پس از بازدید از این منطقه به همراه ارتش تهیه کرده است.

عرفان خان ۱۸ ساله است. او زمانی که تنها ۸ سال داشت، خانه خود در یکی از مناطق قبیله نشین وزیرستان جنوبی را ترک کرد و به کراچی در جنوب کشور مهاجرت کرد تا از جنگ در امان باشد.

او یکی از معدود افراد خوش اقبالی است که توانسته اند به خانه خود بازگردند و حالا در راه شکوفایی است.

عرفان در یک واحد دوزندگی توپ فوتبال کار می‌کند که توسط ارتش در دهکده او احداث شده. درآمد او حدود ۱۵۰ دلار در هر ماه است.

او می‌گوید: "در زمان جنگ، زندگی در اینجا سخت بود، برای همین به کراچی رفتیم."

"من مدرسه را در آنجا شروع کردم، ولی نتوانستم ادامه دهم. بعد ارتش ما را به دهکده مان فراخواند و من را به این تولیدی فرستاد. از این طریق زندگی مناسبی دارم و حالا خیلی خوشحالم."

شاهراه‌های تجارت

تا همین چند سال پیش، ایده یک زندگی آرام و باثبات برای ساکنان وزیرستان جنوبی کاملاً بیگانه بود. آن‌ها هیچ وقت فکر داشتن جاده، مدرسه، بیمارستان و برنامه‌های کارآفرینی را هم نمی‌کردند.

هرکس که بخواهد وارد وزیرستان جنوبی شود، باید ورود خود را در یکی از ایست های بازرسی ارتش ثبت کند

ارتش پاکستان پس از آنکه این منطقه را از دست طالبان خارج کرد، دست به اقدام‌های زیادی برای توسعه این منطقه زده است.

ولی این اقدام‌ها به راحتی انجام نشده است. بیش از ۶۴۰ سرباز جان خود را در طول و پس از عملیات نظامی از دست داده‌اند؛ ۳۱ نفر از آن‌ها در عملیات جاده سازی کشته شده‌اند.

اخلاص خان، که بابا وزیرستان جنوبی می‌نامندش، زمانی از طرفداران و حامیان پروپا قرص طالبان بود ولی پس از مشاهده کشتار و فلاکتی که آن‌ها برای جمعیت محلی به ارمغان آوردند، او از این گروه فاصله گرفته است.

او می‌گوید: "قبلاً همه مردها با خودشان اسلحه حمل می‌کردند، ولی حالا ممنوع است. مردم نمی‌توانند (بدون مجوز) اسلحه حمل یا نگهداری کنند."

"در منطقه ما به ندرت قتل، آدم ربایی یا دزدی اتفاق می‌افتد. ما دیگر می‌خواهیم در صلح زندگی کنیم."

ارتش ۸۰۰ کیلومتر جاده احداث کرده که وزیرستان جنوبی را به افغانستان وصل می‌کند. این جاده مسیر جدیدی برای تجارت بین این دو کشور گشوده است.

حضرت علی یک راننده کامیون است. او سبزیجات، میوه و سایر اقلام ضروری را از پاکستان به افغانستان می‌برد. در گذشته او تنها یک بار در ماه این کار را می‌کرد، ولی از زمانی که این جاده ساخته شده، او دو بار در هفته به افغانستان می‌رود.

او می‌گوید: "این جاده زندگی ما را راحت‌تر کرده است."

"چندین ایست بازرسی در طول مسیر قرار دارد و ارتش به صورت شبانه روزی مراقب جاده است. تجارت از مسیر مرز انگور ادا چندین برابر شده است."

تهدیدی برای صلح

ارتش سپر دفاعی مستحکمی دور این منطقه ایجاد کرده است.

هرکس که بخواهد وارد وزیرستان جنوبی شود، باید ورود خود را در یکی از ایست های بازرسی ارتش ثبت کند.

در ایست بازرسی لیست بلند بالایی از افراد وجود دارد؛ این‌ها افرادی‌اند که به عقیده ارتش تهدیدی بالقوه برای صلح در این منطقه به شمار می‌آیند.

مردان جوان در حال دوختن توپ فوتبال در کارگاهی که توسط ارتش پاکستان ساخته شده

این لیست شامل اسامی اعضای طالبان و القاعده است.

بسیاری معتقدند که ادامه صلح در وزیرستان جنوبی به آینده تحولات در وزیرستان شمالی بستگی دارد.

در پی عملیات نظامی ارتش، طالبان مجبور شدند به سمت وزیرستان شمالی عقب نشینی کنند. در طول سال‌های اخیر این ناحیه تبدیل به منطقه امنی برای گروه‌های پیکارجو از جمله طالبان، القاعده و دیگر گروه‌های جهادی شده است.

حضور آنها در شمال تهدیدی دایمی برای صلح و ثبات در وزیرستان جنوبی است.

گفتگو

با اینکه ۱۶ هزار نیروی نظامی برای جلوگیری از هرگونه نفوذ احتمالی پیکارجویان در این منطقه مستقر شده‌اند، شبیخون به کاروان های نظامی، بمب‌های کنار جاده ای و انفجارهای مواد منفجره دست ساز هنوز متوقف نشده و اخیراً هم چند درگیری‌ رو در رو بین دو طرف رخ داده است. مشخص است که منطقه هنوز کاملاً امن نیست.

همچنین با وجود توسعه ای که بدست ارتش در این منطقه انجام شده، برخی افراد از ادامه دار شدن حضور آن‌ها ناراضی اند. آن‌ها معتقدند که حضور ارتش آزادی‌های آن‌ها را محدود کرده و سبک زندگی سنتی شان را تحت تأثیر قرار داده است.

خشونت های گذشته هنوز از ذهن مردم پاک نشده است، ولی حالا آن‌ها بیشتر نگران آینده اند.

توجه زیادی به گفتگوهای صلح جلب شده که اخیراً بین دولت و طالبان آغاز شده است.

تصویر پیکارجویان مظنون بر دیوار یک ایست بازرسی

غانم خان زاد، یک تاجر محلی است. او امیدوار است که گفتگوها موفقیت آمیز باشد.

او می‌گوید: "ما در طول جنگ شاهد درد و بدبختی زیادی بوده‌ایم. برای همین احساس می‌کنیم که گفتگو بهترین گزینه است – ولی اگر یک عملیات نظامی دیگر در کار باشد، ما دوباره فرار می‌کنیم."

با این حال برخی معتقدند که دولت و طالبان نباید بدون پرداختن به نگرانی‌های مردم وزیرستان جنوبی به توافقی دست یابند.

غانم خان زاد می‌گوید: "مردم ما هم باید خواسته‌های خود را روی میز بگذارند. ما در طول جنگ بین طالبان و ارتش چیزهای بسیاری را از دست داده‌ایم."

"یک نفر باید این خسارت ها را جبران کند. اگر این کار را نکنند، ما می‌توانیم از طالبان هم بدتر شویم."

در آستانه آغاز دور تازه‌ای از مذاکرات بین دولت و طالبان، جوی از تردید بر سر وزیرستان جنوبی سایه افکنده است.

بسیاری معتقدند که صلح و ثبات این منطقه به گروگان تحولات مناطق همسایه بدل شده است.