وزرای خارجه روسیه و چین در مذاکرات هستهای شرکت نمیکنند
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری نشستهای نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها درباره تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.
در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین میشود.
در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافقنامه نهایی و برگزاری نشستهای دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، جزئیات دقیقتری از انگیزه حضور وزرای امورخارجه 1+5 اعلام کردند.
بر این اساس مشخص شد در این حضور متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتختهایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.
17:15- قرار است تا ساعتی دیگر این مذاکرات به طور همزمان در دو سطح معاونان وزیران خارجه و کارشناسی در هتل کوبورگ ادامه یابد.
16:55- مایکل مان، سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: تلاش ما این است که فاصله نظرها را از یکدیگر کم کنیم و همانطور که می دانید امروز ۱۱ ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم.
مان در مورد حضور وزرای خارجه در وین گفت: همانطور که پیشتر کاترین اشتون در این باره فکر کرده بود، تصمیم گرفت از وزرای خارجه ای که می توانند این آخر هفته به شهر وین بیایند، درخواست کند تا برای بررسی آنچه تا کنون در مذاکرات انجام شده، این سفر را انجام دهند. تا اینجای کار نمی دانیم که کدامیک از وزرای شش کشور می توانند به وین بیایند اما مطمئنا آنهایی که نمی توانند بیایند در جریان امور قرار خواهند گرفت. برنامه این است که آنها به وین بیایند تا با یکدیگر گفتوگو کنند و درصورت تمایل گفتگوهایی با آقای ظریف داشته باشند.
وی حضور وزرای خارجه در وین را بسیار مفید خواند و در مورد پیشرفت در نگارش متن توافق هسته ای گفت: همانطور که می دانید کار تدوین پیش نویس از ماه ژوئن آغاز شده و ما الان اواسط ژوییه هستیم، الان هم بیش از یک هفته از این دور گذشته و کار فشرده برای تدوین ادامه دارد. مطمئنا پیش نویسی وجود دارد اما در این مرحله از مذاکرات مسلم است که پرانتزها و جاهای خالی ای در متن وجود دارد و تلاش ما این است که فاصله نظرها را از یکدیگر کم کنیم و همانطور که می دانید امروز ۱۱ ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم و مصمم به سوی آن پیش می رویم.
15:00- روزنامه دست راستی واشنگتن پست نوشت: غنیسازی اورانیوم اصلی ترین موضوع مورد اختلاف در مذاکرات هستهای ایران است که هم اکنون در وین پایتخت اتریش در حال برگزاری است. آمریکا و همپیمانان غربیاش در این مذاکرات از ایران میخواهند تا تعداد و خروجی سانتریفیوژهایش را کاهش دهد که در نتیجه زمان آنچه که آنها گریز هستهای ایران برای ساخت یک بمب هسته ای می خوانند افزایش یابد. ایران میگوید که می تواند توسعه ظرفیت غنی سازیاش را به مدت چند سال به تأخیر بیاندازد اما به طور قطع نیازمند تأمین سوخت جایگزین برای راکتور نیروگاه برق هستهای بوشهر است مذاکره کنندگان ایرانی میگویند به دلیل هزینههایی که برای دستیابی به چنین سوختی پرداختهاند شامل تحریمها و ترور دانشمندان هستهایشان نمیتوانند به روسیه برای ادامه تأمین این سوخت یا توقف ظرفیت سانتریفیوژهای ایران اعتماد کنند.
واشنگتن پست در جمع بندی این مقاله طولانی ادعا کرده است: ممکن است زمان اجازه دستیابی به توافق در خصوص این مسئله و دیگر موضوعات تا ضرب الاجل 20 ژوئیه را ندهد اما اگر ایران، آمریکا و دیگر کشورها بر سر تأمین سوخت مورد نیاز بوشهر از جایی دیگر (به جز روسیه) توافق و برنامه غنیسازی ایران را بر تحقیق و توسعه متمرکز کنند، به نفع همگان خواهد بود.
14:37- خبرگزاری فرانسه گزارش داد، باراک اوباما در تماس تلفنی با نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت که آمریکا توافقی را که تضمین نکند برنامه هستهای ایران کاملا اهداف صلحآمیز را دنبال میکند نخواهد پذیرفت.
آنها همچنین در این گفتوگو تلفنی در مورد حملات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه و جنگ میان اسرائیل و گروه حماس گفت وگو کردند. اوباما در صحبتهای خود از طرفهای درگیر خواست تا به تشدید این درگیری دامن نزنند.
14:15- ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود نوشت: جان کری برای دیدار و رایزنی با کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر وزرای امور خارجه 1+5 به وین که هم اکنون میزبان مذاکرات هسته ای ایران است سفر خواهد کرد. جان کری این مسئله که آیا میتواند پیشرفتی درمورد موضوعات مورد اختلاف، پیشرفتی حاصل شود را بررسی می کند. کری همچنین تمایل ایران برای گرفتن تصمیمات سخت را ارزیابی خواهد کرد. جان کری سپس پیشنهاداتی را درمورد گامهای بعدی این مذاکرات به باراک اوباما ارائه خواهد داد.14:10- آریانا طباطبائی، کارشناس مرکز بلفر دانشگاه هاروارد، طی مقالهای در روزنامه آمریکایی بوستونگلوب به تشریح پنج ادعای دروغین کشورهای غربی علیه برنامه هستهای کشورمان پرداخته است. وی مینویسد:
با نزدیک شدن به ضربالاجل 20 جولای برای نیل به یک توافقنامه نهایی بین غرب و ایران درباره برنامه هستهای این کشور، فهم مواضع دو طرف اهمیت بسیاری یافته است. در اینجا به پنج افسانه درباره برنامه هستهای ایران اشاره میشود.
ادعای دروغین 1: رهبر ایران مانع یک توافق مطلوب خواهد شد
دیدگاه غربیها عموما اینگونه است که آیتالله خامنهای، رهبر ایران، پرچمدار تندروها بوده و مانع دستیابی به یک توافق خواهد شد. این دیدگاه فاصله بسیاری از واقعیت دارد. [آیتالله] خامنهای، در بسیاری مواقع به عنوان یک عامل تعدیل کننده در قطبهای متضاد گفتمان داخلی درباره برنامه هستهای، رفتار می کند. وی چندین بار اعلام کرده است که از تیم مذاکره کننده حمایت میکند، و در همان حین به همگان یادآوری کرده است که باید انتظارات خود را پایین نگه دارند. [آیتالله] خامنهای با دعوت تندروها به کاهش انتقادات از حسن روحانی، رئیسجمهور، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، راه را برای تیم ظریف هموار میسازد تا به دنبال یک توافق بوده، به لغو تحریمها دست یابند و در همین حین مانع از شکست شود.
ادعای دروغین 2: فتوا علیه تسلیحات هستهای دروغین است
تهران میگوید که "تولید، ذخیره و استفاده" از تسلیحات هستهای بر اساس قوانین اسلامی ممنوع بوده و اینکه رهبر معظم [انقلاب]، عالیترین مقام کشور، در این باره فتوایی صادر کرده است. بسیاری در کشورهای غربی اعتبار و کارآمدی چنین فتوایی را مورد سؤال قرار دادهاند. اما این فتوا میتواند جهت نیل به هدفی کلیدی در مذاکرات به کار رود. گفتمان جایگزینِ پذیرش نمیشود و اعتماد بدون راستیآزمایی ایجاد نمیشود اما فتوا میتواند یک ابزار اعتمادساز دیگر باشد. این فتوا و تکرار آن توسط مقامات دینی مختلف و سیاستگذاران ایرانی عدول ایران از آن را بسیار سخت میسازد. بیش از یک دهه تکرار اینکه چیزی ممنوع است، سپس نقض این ممنوعیت، هزینه سیاسی بسیاری داشته و منجر به مشروعیتزدایی نظام از داخل خواهد شد.
ادعای دروغین 3: ایران صرفا میخواهد در برابر جامعه بینالمللی ایستادگی کند
نگرانیهای ایران اغلب به عنوان نمودهای عدم پایبندی این کشور به تعهداتی که بر اساس الزامات بینالمللی دارد، رد میشوند. علی اصغر سلطانیه، سفیر سابق ایران در آژانس بینالمللی انرژی هستهای، اخیرا اعلام کرده است که ایران میتوانست پس از انقلاب اسلامی سال 1979 از معاهده منع اشاعه هستهای (انپیتی) بیرون آید. این امر با توجه به تغییر ماهیت نظام قابل فهم و طبیعی بود. در آن زمان بسیاری کشورها به این معاهده نپیوسته بودند. اما ایران تصمیم گرفت عضو این پیمان باقی بماند. به گفته سلطانیه، تهران بعدها تمایل خود را برای همکاری با آژانس در زمینه برنامه همکاریهای فنی اعلام کرد. ایران به دنبال ایستادگی در برابر جامعه بینالمللی نیست بلکه نگرانیهای مشروعی دارد که باید به آنها پرداخته و یا حداقل به رسمیت شناخته شده و فهمیده شوند.
ادعای دروغین 4: ایران به انرژی هستهای نیاز ندارد
یقینا تندروهای غربی عقاید یکسانی با انقلابیهای ایرانی در دههای 1970 و 1980 نداشتند، اما هر دو گروه کارآیی برنامه هستهای را برای یک "ابرقدرت انرژی" زیر سؤال میبردند. در حالیکه اکنون انقلابیون ایرانی به این نتیجه رسیدهاند که برنامه انرژی هستهای ضروری است، منتقدین غربی هنوز هم بر این باورند که این گونه نیست. ایران دارای چهارمین ذخایر بزرگ نفتی و دومین ذخایر گازی جهان است. بنابراین تنها دلیل برنامه هستهای ایران را باید در جاهطلبیهای نظامی این کشور جستجو کرد. اما، همانگونه که سایر ابرقدرتهای انرژی جهان (شامل برخی همسایگان ایران) نشان دادهاند، ذخایر فراوان نفت و گاز دلیلی برای عدم پیگیری سایر منابع انرژی نیستند. تمام کشورها به دنبال متنوعسازی [منابع انرژی] هستند. اما ایران برنامههای دیگری داد که فراتر از انرژی هستهای هستند؛ مباحث مرتبط با تولید ایزوتوپهای پزشکی چندین بار تاکنون مطرح شدهاند. یکی از حوزههایی که به آن کمتر پرداخته شده است، فرایند آبشیرینکنی است، فرآیندی که ایران باید با در نظر گرفتن وضعیت فزاینده کمبود آب، بیشتر بدان توجه نماید. همانگونه که سلطانیه بیان کرده، ایران از مدتها پیش برای این فرایند برنامه دارد. این کشور قراردادی با ژاپن برای احداث تأسیسات آبشیرین کنی در مجاورت رآکتور هستهای بوشهر امضاء کرده است.
ادعای دروغین 5. برنامه هستهای ایران تهدیدی برای سایر دولتها منطقه است
این عقیده درست است، اما نه بنا به دلایلی که مقامات آمریکایی بیان میکنند. بسیاری از دولتهای منطقه، بالاخص آنهایی که انتقادات رسایی از برنامه هستهای ایران دارند، نه از چشمانداز برنامه هستهای ایران بلکه از نزدیکی بین این کشور و کشورهای غربی نگران شدهاند. انزوای سیاسی و اقتصادی به کشورهایی چون عربستان سعودی که نگران از دست رفتن پیوندها و امتیازات نظامی، اقتصادی و سیاسی با آمریکا هستند، کمک کرده است. بهرحال، ایران و آمریکا تا پیش از سال 1979، دارای روابط نزدیکی بودند و با توجه به اینکه دو کشور دارای مشترکات زیادی هستند، میتوانند بار دیگر روابط بین خود را احیاء کنند.
13:55- 344 عضو مجلس نمایندگان آمریکا که تقریباً 80 درصد اعضا را تشکیل میدهند روز پنجشنبه در نامهای خطاب به باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا به وی گفتند که اگر خواستار لغو تحریمها علیه ایران به عنوان بخشی از یک توافق هستهای است باید بیش از گذشته به خواستههای کنگره توجه کنند.
بر اساس گزارش پایگاه خبری المانیتور به نظر میآید این مقامات آمریکایی درحالی که به پایان ضربالاجل برای دستیابی ایران و گروه 1+5 به توافق نهایی نزدیک میشویم چنین درخواستی را از اوباما مطرح کردهاند.
بر اساس این گزارش چند سناتور آمریکایی به رهبری رابرت منندز، سرپرست کمیته روابط خارجه سنا در ماه ژانویه طرحی را به منظور تحریم های جدید علیه ایران ارائه دادند که 60 سناتور از آن حمایت کردند. این طرح با مخالفت کاخ سفید مواجه شد و باراک اوباما گفت که میتواند روند مذاکرات هستهای ایران را تخریب کند. از آن زمان تاکنون اعضای مجلس سنا و نمایندگان تعدادی طرح را ارائه دادند تا نقش کنگره را در مذاکرات بیشتر کنند آنها از دولت آمریکا می خواهند که در صورت توافق با ایران با کنگره مشورت کند و این کنگره است که باید برای لغو و یا کاهش تحریمها علیه ایران تصمیمگیری کند.
المانیتور در ادامه آورده است: نامه روز پنجشنبه اعضای مجلس نمایندگان نشان دهنده یک رویه متفاوت از آنها است که مشخص میکند قانونگذاران معتقدند حرف آخر را باید در مورد لغو تحریمهای ایران به ویژه در حوزه صادرات نفت بزنند. در این نامه آمده است از آنجایی که تصمیمات بسیار بزرگ و مهمی قرار است در مورد امنیت ملی گرفته شود لازم است که همکاریهای بیشتری میان کنگره و دولت انجام شود و هرگونه لغو تحریمهای کنونی علیه ایران باید با تأئید کنگره باشد.
ادرویس سرپرست روابط خارجی مجلس نمایندگان که این نامه را قرائت میکرد، مدعی شد بسیاری از تحریمهای ایران نه تنها با فعالیت های این کشور در زمینه سلاحهای هستهای مرتبط است بلکه با پیشرفت این کشور در حوزههایی که در مذاکرات هستهای گنجانده نشده نیز ارتباط دارد.
همچنین در این نامه ادعا شده است تقریباً تمام تحریمهای مرتبط با برنامههای هستهای ایران با برنامه موشک بالستیک این کشور نیز مرتبط است. به علاوه بسیاری از این تحریمها با هدف محدود کردن معاملات بانکی ایران که در فعالیتهایی چون پولشویی، حمایت از تروریسم و گسترش سلاحهای کشتار جمعی مشارکت دارند انجام شده است.
13:40- در حالی که تقریباً همه وزاری خارجه به وین خواهند آمد، خبرگزاری ایتارتاس گزارش داد «ولادیمیر ورونکوف» نماینده دائم روسیه در نهادهای بینالمللی مستقر در وین روز جمعه اعلام کرد «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه این کشور، در نشست روز یکشنبه وزیران خارجه گروه 1+5 که روز یکشنبه در پایتخت وین برگزار میشود، شرکت نمیکند.سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به دلیل همراهی رئیسجمهور این کشور در سفر به آمریکای لاتین به وین سفر نخواهد کرد. وزیر خارجه چین نیز احتمالا در مذاکرات روز یکشنبه حاضر نخواهد بود. تاکنون حضور وزرای خارجه آمریکا، فرانسه، انگلستان و آلمان در وین قطعی شده و این مقامات روز یکشنبه آتی نشستی با حضور کاترین اشتون برگزار خواهند کرد.
13:33- نشست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دقایقی پیش در هتل پله کوبورگ (محل استقرار روسای هیأتهای ایران و 1+5) آغاز شد. این نشست با دستور کار نگارش ادامه متن توافقنامه قرار بود عصر روز گذشته برگزار شود که به امروز صبح موکول شد.
این خبر لحظه به لحظه تکمیل میشود
منبع خبر: تابناک
اخبار مرتبط: دعوت اشتون از وزرای خارجه برای سفر به وین
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران