زمان توافق با ایران فرا رسیده

ممکن است ضرب الاجلی که میان ایران و گروه شش کشور برای تاریخ ۲۴ نوامبر تعیین شده تمدید گردد. دلیل آن به راه حل های خلاقانه و فنی ای بازمی گردد که در دسترس اند و می توانند به شکلی مسالمت آمیز و کارآمد شرایط را برای رسیدن به یک توافق تاریخی برقرار سازند. این درحالی است که خواسته های مشروع ایران و حس حاکمیت ملی این کشور نیز در توافق لحاظ خواهد شد.

توافق مقدماتی نوامبر ۲۰۱۳ برای گروه شش کشور این امکان را به وجود آورد تا ضمانت های محکم تری برای اعمال نظارت بر برنامه اتمی ایران به دست آورد و این درحالی است که میزان تولید اورانیوم غنی شده ایران نیز کاهش یافت. کشورهای اروپایی برای رسیدن به این مرحله از مذاکرات، منابع بسیاری صرف کردند و به شکلی بی سابقه هزینه های اقتصادی تحریم ها علیه ایران و پیامدهای آن در مقیاس منطقه ای را متحمل شدند. اکنون اروپا باید از این فرصت استفاده کرده و دو طرف را به مذاکره برای حل مشکلات معلق تشویق کند. اروپایی ها همچنین باید با دولت ایالات متحده همکاری کنند و متحدان منطقه ای را از فایده های استراتژیکی یک توافق بلند مدت هسته ای آگاه و مطمئن سازند.

هزینه شکست، چه به لحاظ اقتصادی و چه به لحاظ امنیتی، بالاست

از دید گروه شش کشور، شکست در مذاکرات به معنی آن است که برنامه اتمی ایران بدون هیچ محدودیتی پیش خواهد رفت و نظارتی نیز بر آن اعمال نخواهد شد. عدم امکان رسیدن به یک توافق جامع، و درنتیجه تشدید تحریم ها و انزوای ایران، می تواند حکومت تهران را به دستیابی به سلاح اتمی تحریک کند و این به معنی تضعیف مواضع غرب در منطقه خواهد بود. در جناح ایران نیز پیامدهای شکست در مذاکرات به لحاظ اقتصادی و امنیتی غیرقابل چشم پوشی است. برای کسانی که در دو طرف مخالف توافق اند، احتمالاً ماهیت چنین پیامدهایی سودآور خواهد بود.

گروه شش کشور در صورت رسیدن به توافق نهایی، به یک دستاورد تاریخی خواهد رسید و امنیت جهانی را با جلوگیری از پیاده سازی فعال یک برنامه نظامی اتمی توسط ایران تضمین خواهد کرد. یک توافق هسته ای همچنین اطمینان آفرین خواهد شد و شرایط را برای گفتمان با ایران درخصوص نقض حقوق بشر که همواره در این کشور اتفاق می افتد، هموار خواهد ساخت.  

ایران و گروه شش کشور بیش از هر زمان دیگری به حل و فصل مسأله اتمی نزدیک شده اند. در چنین شرایط سخت منطقه ای و جهانی، عدم تکثیر اتمی، امنیت، کاهش رویارویی ها در خاورمیانه، و تأثیر موفقیت دیپلماتیک چند جانبه در ادامه دار بودن آن، به واقع گامی پرفایده و غیرقابل چشم پوشی است. تمامی جناح ها این گزینه را دراختیار دارند که از توافق هسته ای چشم پوشی کنند، ولی منافع استراتژیک طرفین و اینکه شاید دیگر فرصتی به این خوبی برای رسیدن به توافق پایدار اتمی به دست نیاید، باعث آن شده که انگیزه برای به ثمر رساندن این تلاش ها افزایش یابد.

منبع: ال موندو، ۶ نوامبر