استاد دانشگاه شیراز:‌ انتخابات، مسالمت‌آمیزترین کنش شهروندی است

ابراهیم عباسی دوشنبه در گفت و گو با ایرنا به بررسی انتخابات در فارس پرداخت و گفت: در ایران تاکنون ۳۴ دوره انتخابات مجلس برگزار شده است که ۱۰ دوره آن مربوط به بعد از انقلاب بوده است، ۱۲ دوره انتخابات ریاست جمهوری و ۵ همه‌پرسی بزرگ نیز تا به امروز در تاریخ ایران ثبت شده است که دو رفراندوم مربوط به قبل از انقلاب و ۳ رفراندوم مربوط به بعد از انقلاب است که مجموعا با احتساب انتخابات شورای شهر و  خبرگان قانون اساسی و رهبری ۶۱ انتخابات طی ۱۱۸ سال برگزار شده است، یعنی هر دو سال یک بار.

برگزاری انتخابات، ایران را به مهمترین دموکراسی خاورمیانه تبدیل کرده است
وی بیان کرد:‌ کمتر کشوری است که توانسته باشد ۶۱ انتخابات طی یک قرن برگزار کند، اما ایران این انتخابات‌ها را برگزار کرده است،اگرچه انتخابات در ایران ویژگی‌های مثبتی هم داشته است، مثلا بر آگاهی سیاسی مردم افزوده، همبستگی ملی را افزایش داده و در مقاطعی جلوی فشارهای خارجی را گرفته است و در نهایت ایران را به عنوان یکی از مهم‌ترین دموکراسی‌های خاورمیانه معرفی کرده است؛ اما  با تمام این احوال باعث چرخش نخبگان نشده است.
رییس بخش حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز بیان کرد: گفته می‌شود ۲هزار نفر نخبه اجرایی در ایران وجود دارد که در حوزه نمایندگی مجلس ۵۰۰ نفر طی این چهار دهه جا به‌جا شده‌اند؛ به بیان دیگر مجلس کنونی دچار پیرسالاری است؛ در حالیکه مهم‌ترین فلسفه نظام انتخاباتی این است که راحت بتواند چرخش نخبگانی در کشور ایجاد کند.
وی مجلس اول بعد از انقلاب را از مهمترین مجالس دانست و بیان داشت: میانگین سنی این مجلس ۳۲ سال است اما در مجلس دهم به ۵۰ سال رسیده است، از سوی دیگر نه تنها  احزاب سیاسی طی این سال‌ها پیشرفت نکرده اند که زمین‌گیر نیز شده اند، این در حالی است که در همه جای دنیا انتخابات بدون احزاب بی‌معناست.
عباسی افزود: مردم‌سالاری چه دینی و چه غیردینی به انتخابات نیازمند است؛ چراکه انتخابات اختلافات در جامعه را به حداقل می‌رساند و از همین رو است که برخی، نهاد انتخابات را مهمتر از قانون اساسی می‌دانند؛ زیرا مجموعه نهاد انتخاباتی راه اجرایی کردن قانون اساسی است.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه نهاد انتخابات در ایران زودتر از قانون اساسی مشروطه نوشته شده است، گفت: نهاد انتخابات در ایران در شهریور ۱۲۸۵ تعریف شد؛ اما قانون اساسی در مهرماه همین سال نگاشته شد.
عباسی ابراز داشت: انتخابات باعث چرخش نخبگان می‌شود؛ هرچه یک سیاستمدار خوب باشد، در طول زمان یا مردم خسته می‌شوند یا فضای حاکم بر جامعه دیگر او را نخواهد خواست؛ از همین رو است که انتخابات باعث می‌شود دیدگاه‌های مختلف پا به عرصه سیاست بگذارند و فضای دموکراتیک را در جامعه بهبود یابد؛ همچنین اختلافات را در فاصله‌های ادواری به صفر می‌رساند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه همه کشورها به نهاد انتخاباتی خود تکیه می‌کنند، از انتخابات با عنوان دماسنج مردم‌سالاری و نبض دموکراسی یاد کرد و گفت: می‌توان با بررسی نهاد انتخابات هر نظامی را سنجید و دریافت که دموکراسی آن‌ها از چه نوعی است.

انتخابات مجلس بسیار مهم است
وی با بیان اینکه در حال حاضر انتخابات مجلس در ایران بسیار مهم است، افزود: ایران هرگز به این شدت در معرض تهدیدات خارجی و فشار حداکثری نبوده است؛ از سوی دیگر کشور هیچ‌گاه به اندازه امروز درگیر اختلافات درونی نبوده است.
عباسی ادامه داد: هم‌اکنون به‌صورت همزمان هم فضای بیرونی و هم اختلافات بین نخبگان حاکم و نیز اعتراضات سیاسی در کشور افزایش یافته است و نمونه‌های آن را طی دو سال گذشته مشاهده کرده‌ایم.
به عقیده رییس بخش حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز انتخابات پیش‌رو به دلیل ورود انقلاب به گام دوم، هم برای داخل و هم برای خارج از کشور بسیار مهم است.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز اظهار کرد: انتخابات امروز باید پاسخگوی تکثر جامعه ایرانی باشد.
وی با بیان اینکه عده‌ای ایران را ویرانه ایدئولوژی‌ها یا گلستان تفکرات می‌نامند، بیان داشت: انتخابات باید برآمده از احزاب باشد و سیستم حزبی را تقویت کند، اینکه مردم در انتخابات با فرد مواجه باشند، نمی‌تواند موجب تقویت همبستگی‌ ملی شود و نمایندگی صدای همه آحاد مردم را بر عهده داشته باشد.
عباسی اظهار داشت: بر این اساس است که احزاب را چرخ‌دنده نظام انتخاباتی می‌دانند و باید بتوانیم از رهگذر این مسیر به یک انتخابات مطلوب دست یابیم.

جایگاه فارس در انتخابات
به گفته این استاد دانشگاه، فارس همواره و در طول تاریخ در زمره ایالات بسیار بزرگ و مهم ایران بوده است تا جایی که حاکمان فارس را فرمانفرما می‌نامیدند.
عباسی ادامه داد: در رده‌بندی برخورداری از نخبگان سیاسی در کشور، مقام اول به تهران، دوم به اصفهان، سوم به خراسان و چهارم متعلق به فارس است.
وی با بیان اینکه نقاط ضعفی در انتخابات فارس وجود دارد، بیان کرد: در فارس، هیچ حزب و گروهی برای هدایت انتخابات وجود ندارد و انتخابات در عرصه فردی دنبال می‌شود و این موضوع باعث می‌شود انتخابات آگاهانه‌ای شکل نگیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با اشاره به حضور قومیت‌ها در فارس، افزود: در فارس همواره دعوای ایلی شهری رواج داشته است و این موضوع تاکنون نیز ادامه یافته، بدین معنا برخی قومیت‌ها را تایید کرده‌اند تا مشارکت افزایش یابد؛ بنابراین برخی نامزدها از این نقطه ضعف در تاریخ بهره می‌برند.