ملکی: دیوار دلالی مانع «جهش تولید» است/ سیاست‌های اقتصادی نیازمند تغییر اساسی/ اقتصاد ایران در چه بخش‌هایی مزیت دارد؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اقتصاد حرف اول یا اولویت مهمی است که این روز‌ها همه به نوعی یا کارشناس آن شده اند یا بدشان نمی‌آید شناخت و اطلاعات بیشتری از روند اقتصادی و آینده اقتصاد کشور به دست بیاورند چراکه مردم نگران از دست دادن سرمایه‌های خود هستند، لذا مردم از این در به آن در می‌زنند تا بازار سودآوری برای حفظ ارزش پول خود را پیدا کنند، در حالی که این در و آن در زدن به غیر از تحمیل تورم بیشتر به اقتصاد فایده‌ای ندارد هر چند عده‌ای از به هم ریختگی بازارها، عدم نظارت و عدم تمرکز دولت بر سود آوری تولید سود‌های کلانی به جیب می‌زنند، اما القصه مزیت‌های اقتصادی و مزیت‌های تولید کشور چنان که شواهد حکایت می‌کنند جدی گرفته نشده که حال تولید اینچنین خراب است. بهنام ملکی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه راه‌های رسیدن به جهش تولید و اهمیت مزیت و بهره وری شناسی اقتصاد را در این گفتگو مطرح کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آیا رشد پایین تولید و بی توجهی و فقدان برنامه برای شناسایی مزیت‌های اقتصادی کشور ناشی از بی ارادگی دولت است یا دلایل دیگری دارد؟
ساختار اقتصادی کشور به گونه‌ای شکل گرفته که متاسفانه در آن مزیت زیادی برای تولید در نظر گرفته نشده است، یعنی ساختار اقتصادی کشور بر مبنای فروش نفت و خرید کالا‌های مورد نیاز و غیر ضروری با استفاده از پول خام فروشی نفت قرار داشته است. از سوی دیگر همین ساختار اقتصادی به مبحث مهم اقتصاد دانش بنیان کاملا بی توجه بوده است. دولت‌ها در دهه‌های گذشته بر مبنای درآمد‌های آسان فروش نفت خام درآمد‌های کلانی داشته اند و به راحتی و بدون توجه به توسعه زیر ساخت‌های تولید و تولیدات دانش بنیان پول خرج کرده اند. تحریم‌های آمریکا و تحمیل پیامد‌های غیر منتظره کرونا ویروس بودجه دولت وابسته به خام فروشی نفت را بیش از ۲۰۰هزار میلیارد تومان کاهش داده است، اما دولت در چنین شرایطی که همه‌ی دنیا سیاست‌های صرفه جویی را اتخاذ کرده اند تغییر رفتاری نسبت به هزینه‌های قبل از وضعیت بحرانی امروز اقتصاد صورت نداده است. اگر دولت در فضای تحریم نفتی و افت شدید قیمت نفت که از این محل دچار کمبود درآمد شده به روش‌های خام فروشی دیگری مثل فروش مواد معدنی و خاک و سایر سرمایه‌های کشور روی بیاورد تا به هر قیمتی بخشی از بودجه خود را تامین کند و هزینه هایش را پوشش دهد، نه تنها اقتصاد در وضعیت و روند مطلوب قرار نمی‌گیرد بلکه با جرات می‌توان گفت هیچ مزیتی در اقتصاد کشور تعریف نشده است. مساله این است که دولت یا دولت‌های قبلی بدون شناخت اولویت‌ها و مزیت‌های اقتصادی کشور فقط به دنبال تولید محصولاتی بوده اند که نه تنها صرفه و بهره وری اقتصادی نداشته بلکه به اقتصاد زیان‌های بزرگی وارد کرده است.
بیشتر بخوانید: