انتشار اسناد ایستگاه سیا در تهران درباره شهید بهشتی /روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به دنبال تسخیر سفارت آمریکا در تهران، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شروع به افشای اسناد همکاری شماری از مقامات سیاسی با بخش‌های مختلف سفارت، از جمله ایستگاه سیا در تهران، کردند. انتشار اسناد عباس امیرانتظام، ویکتوریا بصیری تهرانی و حمید جرایدی با سرویس اطلاعاتی آمریکا در این ایام صورت گرفت. ناگهان سازمان مجاهدین خلق با انتشار سلسله گزارش‌هایی در نشریه مجاهد، دانشجویان را متهم به افشای گزینشی اسناد کرد و مدعی شد آیت‌الله سیدمحمد بهشتی نیز با سفارت آمریکا همکاری داشت ولی دانشجویان از انتشار اسناد او خودداری می‌کنند. برخی شخصیت‌های سیاسی مثل شیخ علی تهرانی ادعای مجاهدین را تأیید کرد، اما آیت‌الله بهشتی در چند سخنرانی به صراحت اعلام کرد هر سندی از او در سفارت آمریکا وجود دارد منتشر شود.

اسناد سفارت آمریکا دربارۀ شهید بهشتی هیچ گاه منتشر نشد و ادعای سازمان مجاهدین خلق به شکل یک ابهام تاریخی در ذهن تاریخ معاصر ایران باقی ماند.

کتاب «ایستگاه خیابان روزولت: روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران» برای نخستین بار، پروندۀ اسناد شهید بهشتی در سفارت آمریکا را بررسی می‌کند. نویسنده کتاب توضیح می‌دهد که نام شهید بهشتی در سندهای دو بخش سفارتخانه به تفصیل آمده است: یکی بخش سیاسی سفارت و دیگری ایستگاه سیا در تهران. در اسناد بخش سیاسی سفارت آمریکا، ملاقات‌های کارکنان بخش سیاسی سفارت با شخصیت‌های سیاسی برجسته در سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ ذکر شده است.

اعضای بخش سیاسی سفارت آمریکا تنها با آیت‌الله بهشتی ملاقات نکرده بودند، بلکه دیدارهایی با شخصیت‌های فراوان دیگر مانند آیت‌الله حسینعلی منتظری و آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی هم داشتند. برخلاف جوسازی مجاهدین خلق، متن کامل این اسناد نشان می‌داده آیت‌الله بهشتی ضمن مرزبندی دیدگاه انقلاب اسلامی در برابر مداخلات دولت آمریکا، از موضعی صریح و بی‌لکنت با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کرده است.

گروه دوم این اسناد، مربوط به تحقیقات ایستگاه سیا در تهران دربارۀ آیت‌الله بهشتی بود. اسناد رشته‌شده‌ای که از ایستگاه سیا در تهران استخراج شدند، نشان می‌دهد سازمان سیا تا زمان تسخیر سفارت شناخت ناچیزی از آیت‌الله بهشتی داشت. مدارک موجود همگی گویای آن هستند که نه مقر فرماندهی سیا، نه ایستگاه تهران و نه ایستگاه هامبورگ، هیچ پرونده‌ای از آیت‌الله در بایگانی خود ندارند و در اواخر مهر ۱۳۵۸، یعنی حدود دو هفته پیش از تسخیر سفارت، ایستگاه سیا در هامبورگ تحقیقات خود درباره شهید بهشتی را از طریق ایرانیان مقیم هامبورگ آغاز کرد.

کتاب «ایستگاه خیابان روزولت: روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران» تازه‌ترین اثر مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی است که به فراز و فرود روابط سیاسی، دیپلماتیک و اطلاعاتی ایران و آمریکا از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان آزادی گروگان‌ها پرداخته است. این اثر در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

۲۷۲۱۸