طی دو هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

هرانا - ۱۲ خرداد ۱۴۰۱

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > طی دو هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۱/۰۳/۱۲
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۲۲۰۱۰۵۲

چاپ خبر

طی دو هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۹۷ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است. در دو هفته‌ای که گذشت، دستکم ۳۴ شکارچی غیرمجاز و متخلف زیست محیطی بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"همچنین متصدی یک واحد رنگرزی آلاینده در شهرستان ملارد به یک سال حبس تعزیری و متصدی یک کارگاه آلاینده دیگر در پاکدشت به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شدند. افزون بر این معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست از خطر انقراض ۱۲۸ گونه جانوری و مهره‌دار در کشور خبر داد. در این مدت بیش از ۵۰۰ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی در استان های کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، خوزستان و سیستان و بلوچستان طعمه حریق شد. به علاوه شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۰ شهر ناسالم و در ۳۱ شهر خطرناک اعلام شد و در برخی از روزها میزان گردوغبار در استان خوزستان به ۴۲ برابر حد مجاز، در دشت آزادگان به بیش از ۳۰ برابر حد مجاز، در لرستان تا ۲۸ برابر حد مجاز و در شهرستان بوکان به ۱۲ برابر حد مجاز رسید رسید. در همین راستا رئیس گروه منابع آب تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت که “هم اکنون ۴۳ درصد از تالاب‌های کشور پتانسیل تبدیل شدن به منشأ گرد و غبار را دارند”.

همچنین بر اساس گزارشات منتشر شده، در این مدت یک قلاده پلنگ در جنگل‌های دنا و دو قلاده خرس قهوه‌ای در لردگان و اقلید بر اثر عواملی همچون شکار و تصادف جان خود را از دست دادند و ۲ توله که حاصل جفتگیریه ۲ یوزپلنگ آسیایی سایت تکثیر یوزپلنگ پارک ملی خارتوران بود، به دلیل آنچه که «مشکلات ریوی» و «استفاده از شیر بی‌کیفیت» عنوان شده است، تلف شدند. مشکلات کوه پسماند سراوان نیز همچنان ادامه دارد و در هر ثانیه ۱۵ لیتر شیرابه از این محل وارد رودخانه‌های سفیدرود، زرجوب، تالاب انزلی و حتی دریای خزر می شود.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را خود تأمین می‌کند. اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در همین راستا، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: ١٢٨ گونه جانوری و مهره‌دار در کشور در معرض خطر انقراض قرار دارد که برخی از آنها وضعیت خوبی ندارند و بیشتر به گروه دوزیستان برمی‌گردد.

معاون حفاظت محیط زیست همدان نیز از شناسایی ۲۶ گونه جانوری در درجه‌های مختلف آسیب پذیری در خطر انقراض خبر داد و گفت: از این ۲۶ گونه درخطر انقراض، ۵ گونه به خزندگان، ۱۷ گونه به پرندگان و ۴ گونه به پستانداران اختصاص دارد.

روز یازدهم اردیبهشت ماه بود که رئیس سازمان محیط زیست پس از گذشت ۳ ماه از جفت‌گیری “ایران” و “فیروز”، ۲ یوزپلنگ سایت تکثیر یوزپلنگ پارک ملی خارتوران از تولد ۳ فرزند یوزپلنگ ایرانی خبر داد. ۲ توله از ۳ یوزپلنگی که قرار بود امیدبخش احیای جمعیت یوزپلنگ آسیایی بودند به دلیل نداشتن دانش و تجربه کافی از بین رفته‌اند و جان توله سوم نیز در خطر است.

براساس گزارشات منتشر شده این دو توله پلنگ به دلیل آنچه که «مشکلات ریوی» و «استفاده از شیر بی‌کیفیت» عنوان شده است، مُرده‌اند.

همزمان یک قلاده پلنگ در جنگل‌های دنا در اثر اصابت گلوله ساچمه‌ای جان خود را از دست داد.

همچنین مدیر کل محیط زیست چهارمحال و بختیاری از مرگ یک قلاده خرس قهوه‌ای در لردگان بر اثر تصادف خبر داد و یک خرس دیگر هم بر اثر شکار در اقلید تلف شده است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود.

"گزارش پیش رو حاصل ثبت ۹۷ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است"بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی دو هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۶ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۱۳ گزارش منابع رسمی است، در استان های فارس، خوزستان، سمنان، اصفهان، هرمزگان،‌ اردبیل، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، بوشهر، سمنان و خراسان شمالی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین فرمانده انتظامی استان فارس از بازداشت دو شهروند متهم به قتل و همدستی در قتل دو محیط‌بان طی هفته گذشته در کوه‌های اطراف شهرستان بوانات خبر داد.

همزمان یک شکارچی غیرمجاز در تکاب که اقدام به شکار ۲ قلاده خرس کرده بود، بازداشت شد.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چوار نیز از بازداشت یک متخلفان زیست محیطی خبر داد که به ۲ جنگلبان چواری حمله کرده بودند.

در این خصوص فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی گفت: از ابتدای سال تاکنون ۳۹ شکارچی و متخلف زیست محیطی در خراسان جنوبی دستگیر شدند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان همدان نیز گفت: ۲ شکارچی در همدان که اقدام به شکار یک رأس «میش وحشی» کرده بودند به پرداخت جریمه نقدی در حق دولت محکوم شدند.

طی دو هفته گذشته بیش از ۸ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری ۲ گزارش منابع رسمی است، در استان کهگیلویه و بویر احمد کشف و ضبط شده و دستکم ۴ متهم در این خصوص بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

در این راستا مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: سال گذشته ۱۰ تن چوب تاغ و ۹ تن زغال در حوزه شهرستان شاهرود کشف و ضبط شد.

همچنین فرمانده انتظامی شهرستان ری از دستگیری ۲ سارق درخت که پس از سرقت درخت ها و آنها را برای تبدیل به ذغال به همدستشان می فروختند، خبر داد و رییس اداره حفاظت محیط زیست کلیبر از دستگیری ۲ متخلفان قطع غیرمجاز درخت در منطقه صنعم اولن این شهرستان خبرداد.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای گیلانغرب، اسلام آباد، اصفهان، شازند، پاوه، نظرآباد، فردیس، مشهد، شوش، شوشتر، رامهرمز، بهبهان، امیدیه، مسجدسلیمان، اراک، بجنورد، شیراز، اندیمشک و همه شهرستان‌های استان یزد ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.

همچنین شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران، بندرعباس، ایلام، کرج، تبریز، جاسک، بندر خمیر، آبادان، ماهشهر، هندیجان، اهواز، سوسنگرد، شادگان، ساوه، قصرشیرین، سرپل‌ذهاب، کرمانشاه، مهران، زنجان، آبیک، حمیدیه، ارومیه، سردشت، بوکان، سنندج، بانه، مریوان، سروآباد، سقز، کامیاران و دیواندره در شرایط خطرناک قرار گرفت.

بر اساس اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد، همه شهرستان‌های استان در وضعیت ناسالم قرار دارند.

بر اساس گزارشات منتشر شده در برخی از روزهای دو هفته گذشته میزان گردوغبار در استان خوزستان به ۴۲ برابر حد مجاز، در دشت آزادگان به بیش از ۳۰ برابر حد مجاز، در لرستان تا ۲۸ برابر حد مجاز و در شهرستان بوکان به ۱۲ برابر حد مجاز رسید رسید.

شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:

از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حد مجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌ است.

در پی افزایش آلودگی هوا در پایتخت، این هفته رئیس اورژانس تهران از استقرار ۴ دستگاه اتوبوس آمبولانس، یک دستگاه آمبولانس و یک مرکز موبایل کلینیک در چندین میدان تهران خبر داد.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند.

در دو هفته ای که گذشت، بیش از ۵۰۰ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی در استان های کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، خوزستان و سیستان و بلوچستان طعمه حریق شد.

فرماندار کهگیلویه نیز با اشاره به افزایش آتش سوزی های سطح مراتع این شهرستان گفت: بررسی ها حکایت از آن دارد که ریشه ۹۵ درصد آتش سوزی های منابع جنگلی و مرتعی منطقه عامل انسانی است.

همزمان طغیان آفت پروانه برگ خوار سفید در جنگل های کهگیلویه و بویراحمد حیات عرصه های جنگلی این استان را به خطر انداخته است.

به گفته فرماندار باشت آفت پروانه برگ خوار بلوط به ۲۰ هزار هکتار از جنگل‌های شهرستان باشت خسارت وارد کرد.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

در روزهای اخیر رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملارد از صدور حکم یک سال حبس تعزیری برای متصدی یک واحد رنگرزی آلاینده در این شهرستان خبر داد.

همچنین رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان پاکدشت از صدور حکم شش ماه حبس تعزیری متصدی یک کارگاه آلاینده و مزاحم در این شهرستان خبر داد.

براساس گزارشی دیگر کوه پسماند سراوان نیز در هر ثانیه ۱۵ لیتر شیرابه تولید می کند. شیرابه ای که وارد رودخانه‌های سفیدرود، زرجوب، تالاب انزلی و حتی دریای خزر می شود.