بررسی روزنامه های صبح یکشنبه تهران – هجده فروردین

روزنامه های امروز صبح تهران در عنوان های اصلی خود از شکست مذاکرات آلماتی نوشته اما اظهار امیدواری کرده اند که غرب با انعطاف در مقابل خواست های ایران به مذاکرات برگردد.

انتقاد از دولت برای گرانی و تورم روزافزون، و تردید در آمارهای دولتی از جمله دیگر مطالب این روزنامه هاست.

مذاکرات آلماتی، به برزخ رفت یا امیدی هست

تیتر و عکس صفحه اول جهان صنعت

حسن بهشتی پور در مقاله ای در شرق به بررسی این سئوال پرداخته که ماجرا در آلماتی چه بود و اختلاف کجاست؟ وی نوشته سوال ایران این است که آیا قرار است غربی‌ها بعد از آنکه نگرانی‌شان درباره «فردو» رفع شد، سراغ دیگر تاسیسات ایران به‌ویژه غنی‌سازی پنج‌درصد در نطنز بروند؟ سوال دیگر ایران این است که غرب قرار است لغو بقیه تحریم‌ها را به انجام چه اقدامی از جانب ایران مشروط کند؟ اگر قرار باشد ایران در گام اول بخش‌های مهمی از برنامه هسته‌ای خود را روی میز بگذارد در حالی که بخش عمده تحریم‌ها لغو نشود، آیا عملا دست خود را برای چانه‌زنی‌های ییشتر در گام‌های بعدی خالی نکرده است؟

به نظر نویسنده این مقاله جمله جلیلی مبنی بر اینکه اعتراف غربی‌ها به حق غنی‌سازی ایران کلمه‌ای است که می‌تواند راه مذاکرات را به جلو باز کند دقیقا اشاره به این مساله است که پیشنهاد آلماتی در کدام چارچوب قرار دارد. اگر پیشنهاد آلماتی بخشی از چارچوبی است که در انتهای آن تحریم‌ها لغو می‌شود و حق غنی‌سازی پنج‌درصدی ایران به رسمیت شناخته می‌شود آن وقت به طور جدی قابل بررسی است.

مهران کرمی در سرمقاله جهان صنعت مذاکره را برای گذر از مخاصمه توصیف کرده و نوشته این نوع مذاکره البته اگرچه به خودی خود بهتر از حالت مخاصمه میان دو طرف است ولی مذاکره برای مذاکره نمی‌تواند هدف باشد. هدف رسیدن به توافقی است که برآورنده منافع طرفین باشد. با اینکه غربی‌ها گاهی اعلام کرده‌اند که حق طرف ایرانی را برای بهره‌مندی از مواهب صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای به رسمیت می‌شناسند ولی این اعتراف به حقوق ایران از بازی‌های زبانی فراتر نرفته و در عمل غرب تاکنون به خواسته‌های ایران که به نوعی به امری حیثیتی تبدیل شده بی‌توجهی کرده است.

به نظر این روزنامه شاید اگر طرفین این انعطاف را نشان دهند که همزمان در دو سویه موازی حقوقی و سیاسی مذاکرات را پی گیرند که هم نگرانی‌های جامعه بین‌المللی را در برگیرد و هم حقوق مصرح ایران را شامل شود چنین مشکلی برطرف شدنی باشد ولی مشکل اینجاست که پرونده برای هر دو طرف حیثیتی و به اصطلاح ناموسی شده و هیچ‌یک حاضر نیست از موضع خود عقب‌نشینی معناداری بکند.

مهدی سنایی در مقاله ای در قانون با اشاره به فراز و فرودهای مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای جهان نوشته در پایان مذاکرات آلماتی ۲ باید گفت که مذاکرات در برزخ قرار دارد، برزخی که با آلماتی ۲ شروع و گام‌های مثبتی نیز برداشته شد اما به توافق مهمی هم دست پیدا نکرد.

این مقاله در نهایت به آن جا می رسد: به نظر می‌رسد ایران در دو موضوع توفیق داشته، یکی تبیین و تشریح این موضوع که در بهره‌گیری از حقوق هسته‌ای خود جدی است و برای کشورهای غربی نیز این مسئله روشن شده است که این یک خواسته عمومی در ایران است. از طرف دیگر سرمایه هسته‌ای کشور از نظر متخصصین و دستیابی به فناوری غنی‌سازی اورانیوم، موجب می‌شود که مبنای مذاکرات نسبت به گذشته متفاوت باشد به همین جهت در مذاکرات آلماتی دیگر بحث روی ماهیت غنی‌سازی نبود بلکه درصد آن مورد بحث قرار گرفت.

حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان که تیتر اولش هم ادامه نظر روز قبل است که شکست مذاکرات را پیش بینی کرده بود، نوشته ادامه چالش هسته ای آمریکا با ایران، خط ترسیم شده ای بود که به موازات خط تحریم ها می توانست آمریکا را به اهداف از قبل تعیین شده خود برساند ولی اکنون این دو خط یکدیگر را قطع کرده اند و هر دو خط به سوی اهداف متضاد - و یا دستکم متفاوت- تغییر مسیر داده و دیگر بازدارنده ایران اسلامی از پیشرفت نیستند .اکنون می توان تابلوی مستندی از بن بست آمریکا و مختصات محسوس آن ترسیم کرد.

یادداشت روز کیهان با تکرار نوشته های دیروز همین ستون، مدعی شده که غرب اگر به چالش هسته ای پایان بدهد، الگوی جدیدی از پیروزی برخاسته از مقاومت ۱۰ ساله را به نام ایران اسلامی ثبت کرده و موج فراگیر بیداری اسلامی را شتاب بخشیده پس آمریکا در یک «بازی دو سر باخت» وارد شده است و قاعده و فرمول شناخته شده برای خروج از بازی دو سر باخت، انتخاب گزینه ای است که باخت کمتری دارد و حساب سود در اینگونه بازی ها اساساً در میان نیست .

نماینده ولی فقیه در روزنامه کیهان ضمن رد احتمال هر نوع حمله نظامی نوشته تنها راه پیش روی آمریکا تلاش برای خروج آبرومندانه از بن بست یاد شده است و از این روی با جرأت می توان گفت؛ در پایان مذاکرات بی نتیجه آلماتی ۲، کفه اقتدار باز هم به سود ایران اسلامی سنگینی کرده است.

تفسیر سخنان رهبر

روزنامه های تهران در دومین شماره های سال جدید سخن هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت را منعکس کرده اند که از گروه ها و جناح ها خواسته از تفسیر گفته های رهبر جمهوری اسلامی به نفع سلایق خود خودداری کنند که این می تواند اشاره ای باشد به احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران که گفته بود هیچ عاقلی نمی پذیرد دعوت رهبر از سلایق مختلف برای شرکت در انتخابات اشاره به سران جنبش سبز باشد.

تیتر و عکس صفحه اول ابتکار

مردم سالاری در همین باره نوشته گله از مفسرانی است که خود را محق تر و ایرانی تر و دیگران را شهروند درجه ۲ می‌دانند.

"تحریم پسته اثر داد کارتون طاهر شعبانی، جام جمشرقدر گزارشی نوشته تحریمی که تبلیغ آن از روزهای میانی بهمن ۹۱ آغاز شد نوروز ۹۲ به ثمر نشست؛ تحریم آجیل و در صدر آنها پسته"پیام نوروزی رهبر نشان داد که با تامل فراوان و با شناخت اوضاع کنونی کشور در آستانه انتخاباتی بس مهم وسرنوشت ساز و با توجه به موقعیت ایران در عرصه جهانی ایراد شده و بازگو کننده احاطه ایشان بر زوایای پنهان جامعه است.

به نوشته این مقاله: اذعان صریح و بی شبهه رهبری که برای خود حقی بیش از یک رای قائل نیست،بیانگر احترام به انسان و حقوق فردی و اجتماعی است و معلوم نیست چرا مدعیان پیروی از رهبری به تفسیر به رای دست می‌زنند و صراحت بیان ایشان را به وادی ابهام و ایهام می‌برند و حیدری و نعمتی را پدید می‌آورند؟مگر رهبر جامعه در اداره و هدایت کشور با کسی تعارف دارند و یا از فضای سیاسی و اجتماعی جامعه بی‌خبرند که با تعبیر و تفسیر خود از ایشان پیش می‌افتند

نویسنده سرمقاله مردم سالاری با نقل بیت مولانا که: از حدیث شیخ،جمعیت رسد/ تفرقه آرد دم اهل حسد نوشته: پس، پرهیز از هر نوع تعبیر و تفسیر به رای،شرط عقل و شرایط حساس امروز جامعه ماست و تعیین تکلیف برای دیگران جز آنچه قانون می‌گوید، منتج به نتایج نیکو نخواهد شد.

مثل پارسال نشود

فتح‌الله آملی در سرمقاله روزنامه اطلاعات با اشاره به پایان تعطیلات و آغاز رسمی سال نو نوشته ً در پایان سال گذشته تا مرز ۴۰ درصد هم رسید که یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در دنیا به حساب می‌آید و اگر اشتباه نکنم تنها انگشت‌شمار کشورهایی را می‌توان یافت که سطح عمومی قیمت‌هایشان به چنین اعداد و ارقامی رسیده باشد. در این میان و در آغاز سال، باتوجه به اینکه امسال سال حماسه اقتصادی و سیاسی نامگذاری شده، این انتظار وجود دارد که به‌ویژه در اقتصاد، درایت و هوشمندی و تلاش مضاعفی به کار گرفته شود تا مظلومیت نامگذاری سال گذشته تکرار نشود که سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی بود.

به تاکید نویسنده از جمله مسائل مهمی که این‌روزها نباید مورد غفلت قرار گیرد بررسی قانون بودجه است. از سوئی برخلاف ادعای مطرح شده توسط دولت که در لایحه بودجه وابستگی به درآمد نفت کاهش پیدا کرده، ظواهر امر نشان می‌دهد که چنین ادعایی صحیح نیست چرا که گرچه شاید به ظاهر سهم درآمد نفت در بودجه در عدد و رقم افزایش چندانی نشان ندهد اما اگر در نظر بگیریم که بهای دلار در بودجه سال گذشته در حدود ۱۲۲۰ تومان و در بودجه امسال در حدود ۲۵۰۰ تعیین شده است، درمی‌یابیم که دولت کاهش درآمد نفت را با افزایش بهای دلار جبران کرده است و بودجه همچنان به قدر کافی وابسته به نفت بسته شده است.

سرمقاله اطلاعات با اشاره به کسری شدید بودجه و پیش بینی درآمد که تحق پذیر نیست نوشته امسال باید سال زدن استارت برای خروج از شرایط اقتصادی بیماری باشد که همیشه از آن آسیب دیده‌ایم. در این وضعیت جلوگیری از شکنندگی دیرپای اقتصاد کشور، بسیار ضروری است. در سال‌های اخیر، سوء مدیریت، بی‌قانونی یا دور زدن قانون، بی‌انضباطی مالی و عدم توجه به علم و اصول علمی و کارشناسی در بسیاری از موارد آسیب‌های فراوانی را باعث شده و همین آسیب‌ها، آثار و تبعات ناخوشایندی به بار آورده است.

تحریم پسته اثر داد

کارتون طاهر شعبانی، جام جم

شرقدر گزارشی نوشته تحریمی که تبلیغ آن از روزهای میانی بهمن ۹۱ آغاز شد نوروز ۹۲ به ثمر نشست؛ تحریم آجیل و در صدر آنها پسته.

به گونه‌ای که مدیر یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع آجیل کشور از کاهش ۶۰درصدی فروش این محصول خبر می‌دهد. حالا می‌شود تحریم پسته را یکی از تجربه‌های موفق اعتراض به گرانی دانست، موج آغازین تحریم پسته در واکنش به افزایش دو تا سه برابری قیمت آن ابتدا در شبکه‌های اجتماعی توسط تعدادی از کاربران کلید خورد، سپس به پیامک‌های تلفن همراه رسید و پس از آن به رسانه‌های رسمی مانند صدا و سیما و اظهارنظر مسوولان هم کشیده شد.

شرق نوشته در همین مدت بحث این تحریم همچنان در شبکه‌های اجتماعی داغ بود و روز به روز بر تعداد اعضای صفحاتی که برای تبلیغ نخریدن پسته ایجاد شده بود نیز افزوده می‌شد، به گونه‌ای که تعداد اعضای یکی از این صفحات به ۱۶هزار نفر نیز رسید. گردانندگان این صفحه هر روز با انتشار پست‌هایی جالب و گاه احساساتی نخریدن پسته را تبلیغ می‌کردند. در یک مورد نویسنده این صفحه با تقسیم قیمت یک کیلو پسته درجه یک بر تعداد ۲۳۳ عدد که گفته شده برابر با یک کیلو پسته است قیمت هر دانه را ۳۰۰تومان برآورد کرده بود.

امیر وفایی در طنزانه روزنامه قانون نوشته: یخچال خانه ما همیشه پر از گوجه بود. محال بود پدر وارد میوه‌فروشی شود و گوجه نخرد، حتی اگر به اندازه مصرف ۱۰ روز یک چلوکبابی گوجه در یخچال داشتیم باز هم می‌خرید.

"به گونه‌ای که مدیر یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع آجیل کشور از کاهش ۶۰درصدی فروش این محصول خبر می‌دهد"او همیشه ما را به خوردن گوجه تشویق می‌کرد. حتی وقتی برای ماموریت به مسافرت می‌رفت شب‌ها زنگ می‌زد خانه و وسط سلام و احوالپرسی می‌گفت:« امروز گوجه خوردین؟ حتمن بخورین.... پتاسیم خالصه لامصب... همین جوری خام خام نمک بزنین و بخورین. منم اینجا دو کیلو واسه خودم گرفتم.» یک بار وقتی تازه به دبیرستان رفته بودم از این اصرار تکراری خسته شدم و گفتم:« موز هم پتاسیم زیاد داره، چرا اونو نمی‌خری؟» پدر دستی به محاسنش کشید و پاسخ داد:« اون چاق می‌کنه پسر، یه نگاه به اون شیکمت بنداز.»به هر حال از آن‌جایی که می‌گویند فرزند لوح سفیدی است که پدر و مادر می‌توانند هرچه می‌خواهند روی آن بنویسند، ما از کودکی به صورت کاملن غیر‌ارادی گوجه‌خور بار آمدیم و هرگز از این حجم کروی قرمز رنگ جدا نشدیم.

در ادامه این ستون آمده: پدر اما چه می‌دانست روزگاری همین ارزان‌ترین کالای دکان میوه‌فروشی مرز چهار هزار تومان را پشت سر می‌گذارد! او اخیرن با دستانی خالی از گوجه از میوه‌فروشی خارج می‌شود و اهل خانه نمکدان به‌دست، با چشمانی گرد شده طبقات یخچال را جست و جو می‌کنند.

- بابا من امروز گوجه نخوردم، احساس می‌کنم پوستم کدر شده.

- نه باباجون اتفاقا پوستت از همیشه روشن‌تره.

بیخودی به خودت تلقین نکن.

وحشت در خاورمیانه

عباس عبدی در مقاله ای در بهار اوضاع خاورمیانه را ناخوشایند دانسته و احتمال داده که این منطقه در آستانه زایمان سیاسی جدیدی باشد و این ناخوشایندی نتیجه درد زایمان.

به نوشته این جامعه شناس وضعیت سوریه در این میان مغشوش ترست چرا که اگر فرض کنیم (فرض محال که محال نیست) که همین امروز آتش‌بس شود و طرفین ماجرا به سوی حل بحران قدم بردارند، مدت‌ها طول خواهد کشید که بتوان از سرعت گسترش بحران کاست و سپس آن را در همین حد موجود تثبیت کرد و سال‌های بسیاری لازم است که اوضاع سوریه به نقطه صفری که دو سال پیش، یعنی در آغاز بحران در آن قرار داشت برسد. فراموش نکنیم که آثار جنگ داخلی با جنگ میان دو کشور بسیار متفاوت است، در جنگ میان دو کشور، قواعد و مقرراتی وجود دارد که به طور معمول طرفین تا حدی رعایت می‌کنند و در صورت آتش‌بس، کینه‌‌ای جدی میان سربازان و جنگجویان و شاید مردم دو کشور نخواهد بود و حتی می‌توانند، به یکدیگر نزدیک شوند. (نمونه آن جنگ ایران و عراق) ولی در جنگ داخلی به علت فقدان ضمانت‌های اجرایی کافی، برای رعایت مقررات جنگی، (در واقع جنگ به معنای رسمی و مرسوم نیست، آن را می‌توان کشت و کشتار نامید) طرفین نسبت به یکدیگر مرتکب جنایات می‌شوند و چون ریشه‌های جنگ هم بیشتر به مسائل نژادی و مذهبی و زبانی و قومی مربوط می‌شود.

آقای عبدی یادآوری کرده خاورمیانه بیش از شش‌ دهه است که درگیر بحران و جنگ است، تداوم این وضع آن را بیش از پیش تضعیف خواهد کرد. آسیای جنوب شرقی، آمریکای لاتین با سرعت زیادی در حال پیشرفت هستند و با وجود این شرایط، احتمال دارد که افریقا نیز اسب‌های خود را برای پیشرفت زین کند، در حالی که خاورمیانه و جنوب آسیا همچنان درگیر منازعات و جنگ داخلی خانمان ‌برانداز خواهد بود. به نظر می‌رسد که زمان به سرعت در حال گذشتن است، ولی به قول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است.

"گردانندگان این صفحه هر روز با انتشار پست‌هایی جالب و گاه احساساتی نخریدن پسته را تبلیغ می‌کردند"با ادامه این اوضاع، منطقه خاورمیانه ره به جایی نخواهد برد. سوریه فقط یک مورد است.

تمام نامزدهای سرزمین من

مسعود مرعشی در ستون سفید نمائی در روزنامه بهار نوشته: وقتی احمدی‌نژاد در سال ۸۴ گفت کابینه 70‌میلیونی، ما نفهمیدیم که دقیقا منظورش چیست، اما وقتی چند روز در میان، یک عضو کابینه را عوض کرد، تازه متوجه شدیم که می‌خواسته به صورت گردشی از تمام 70‌میلیون نفر در کابینه استفاده کند و به همه بازی بدهد.

به نوشته این ستون: وقتی در سال ۸۸ گفتند رییس‌جمهور 24‌میلیونی است، باز هم داغ بودیم و متوجه نشدیم منظورشان چه بوده، اما امروز که تقریبا 24‌میلیون نفر کاندیدا برای انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم داریم، قشنگ شیر فهم شده‌ایم که موضوع چه بوده. مدیریت اصولگرایان در این هشت سال، این خودباوری را به تمام اقشار مردم داده که می‌توانند رییس‌جمهور باشند.

در پایان ستون طنز بهار آمده: مثلا خود بنده اعتقاد راسخ دارم چنانچه رییس‌جمهور می‌شدم، حتی اگر تلاش می‌کردم و از قصد می‌خواستم قیمت‌ها را بالا ببرم و زیرساخت‌ها را مورد عنایت خود قرار بدهم، به این شکل نمی‌توانستم. اما خب شعار دولت دهم این بود که «می‌شود و می‌توانیم». انصافا هم شد و توانستند.

کارتون روز

کارتون احسان گنجی، شرق

.