جای برنامه‌هایی مانند «نفس» در تلویزیون بسیار خالی است/ چرا زنان قصه‌های ما همیشه در سایه مردان قرار می‌گیرند

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- سپیده شریعت رضوی؛ «مادر» واژه‌ای است که همه ما زمانی که آن را می‌شنویم ناخداآگاه لبخندی روی لبمان نقش می‌بندد و شاید بتوان خوشبختی را اینگونه تعریف کرد که اگر مادر زنده است پس انسان‌ها خوشبخت هستند.

درباره مقام مادر احادیث و روایات زیادی نقل شده است که اینجا مجال پرداختن به آن نیست، اما باید به این نکته توجه کنیم که پرداختن به آن‌ها در بیان احادیث و روایات به تنهایی کافی نیست بلکه باید درباره جایگاه آن‌ها در زندگی روزمره نیز صحبت شود.

بر همین اساس تلویزیون به عنوان رسانه‌ای که مخاطب میلیونی دارد و در سراسر ایران در دسترس است، باید نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌کند، اما متاسفانه تاکنون این اتفاق رخ نداده است و در برنامه‌های گفتگومحور نیز بسیار کم به جایگاه مادران پرداخته شده است. حال بر این اساس شبکه نسیم در ساختار برنامه‌های گفتگومحور، اما با محوریت موضوعی مادر و جایگاه او برنامه «نفس» را تهیه کرده است.

«نفس» که به تهیه‌کنندگی مقداد مومن‌نژاد و مسعود رجبیان، کارگردانی محمد پیوندی و اجرای فلورا سام از ۱۹ مردادماه روی آنتن رفته است، داستان‌هایی را با پرداخت مادرانه در قالب گفتگو روایت می‌کند. همین موضوع بهانه‌ای شد تا با فلورا سام کارگردان و نویسنده نام‌آشنای تلویزیون که برای اولین بار اجرای این برنامه تلویزیونی را برعهده گرفته است، گفتگو کنیم که در ادامه می‌خوانید.

جای برنامه‌هایی مانند «نفس» در تلویزیون خالی‌ست

فلورا سام در ابتدا در پاسخ به این پرسش که بر چه اساس پیشنهاد اجرای برنامه «نفس» را قبول کرده است، مطرح کرد: مقداد مومن‌نژاد تهیه‌کننده کار با من تماس گرفت و کلیتی از کار را برای من تعریف کرد، اما من همان موقع به ایشان گفتم اجرا کار من نیست و قصدی هم برای ادامه‌دار بودن این کار ندارم، اما قرار شد من، ایشان و محمد پیوندی جلسه‌ای با یکدیگر داشته باشیم و بیشتر درباره کار صحبت کنیم.

وی ادامه داد: در این جلسه‌ای نظر دوستان این بود که برنامه شکل اجرا نداشته باشد و بیشتر یک گفتگوی به اصطلاح خودمانی باشد همانگونه که من ممکن است با یک نفر از دوستانم بنشینم و گفتگو کنم. نکته مثبت دیگری که باعث شد من به این کار علاقه بیشتری نشان بدهم این بود که جای اینگونه از برنامه که درباره زنان و مادران ایران است، بسیار در تلویزیون خالی است و من حس کردم «نفس» جزو معدود کار‌هایی است که با محوریت خانم‌ها ساخته می‌شود و دوست داشتم جزوی از این کار باشم.

مهمانان برنامه دست‌چین شده نیستند!

وی درباره اجرای چهره‌ها در تلویزیون مطرح کرد: ازآنجاکه مرزبندی برای این ماجرا وجود ندارد اگر چهره‌ای یا بازیگری اجرای خوبی داشته باشد، می‌تواند اجرا کند همانگونه که ممکن است به یک مجری پیشنهاد بازیگری داده شود و او در آن کار حضور پیدا می‌کند که نمونه‌های آن هم موجود است.

مجری «نفس» درباره هدف اصلی این برنامه عنوان کرد: هدف «نفس» نشستن پای صحبت مادران و نشان دادن زحمات آن‌ها و سخت‌کوشی‌هایشان است. گاهی اوقات زنان حتی از بسیاری از آقایان بیشتر تلاش می‌کنند به گونه‌ای که هم بیرون از خانه مانند مردان کار و هم در خانه از بچه‌های خود مراقبت و محافظت می‌کنند.

"همین موضوع بهانه‌ای شد تا با فلورا سام کارگردان و نویسنده نام‌آشنای تلویزیون که برای اولین بار اجرای این برنامه تلویزیونی را برعهده گرفته است، گفتگو کنیم که در ادامه می‌خوانید"این هدف خوبی است چراکه لازم است برنامه‌هایی تولید و به جایگاه مادران بیشتر پرداخته شود.

سام ادامه داد: همچنین با تولید اینگونه از برنامه‌ها می‌توان به نسل جوان گفت که می‌شود به گونه دیگری به زندگی نگاه کرد همچنین اگر فرد بخواهد با کوچکترین مشکلی جا بزند و میدان را خالی کند، درست نیست. نکته دیگر اینکه زندگی، شخصیت و رفتار مهمانان برنامه به نوعی است که ما می‌توانیم نمونه آن را در اطراف خود یعنی در مادرانمان و یا اگر خودمان مادر هستیم، ببینیم چراکه از بین افراد خارق العاده دست‌چین نشده‌اند بلکه افراد معمولی هستند.

قصه‌گوی خوب بودن بسیار مهم است

وی با اشاره به اینکه «نفس» جزو معدود برنامه‌هایی است که درباره بانوان و مادران صحبت می‌کند، تصریح کرد: برنامه‌های گفتگومحور در همه دنیا به وفور دیده می‌شود، اما مهم نحوه تولید و اجرای آن است امیدوارم برنامه «نفس» هم بیننده خود را پیدا کرده باشد و یا پیدا کند همچنین قدمی باشد که به دنبال آن برنامه‌های دیگر هم با محوریت زن و مادر ساخته شود و ما بیشتر در تلویزیون درباره بانوان بشنویم.

کارگردان «مرضیه» در پاسخ به این پرسش که اساسا مردم قصه‌گوی خوبی هستند یا نه، اظهار کرد: برخی از مردم واقعا خوب قصه می‌گویند و لزومی ندارد کلاس‌های قصه‌گویی رفته و یا مطالعاتی در این زمینه داشته باشند. در میان مهمان‌های برنامه «نفس» هم کسانی هستند که بسیار خوب قصه می‌گفتند.

سام افزود: به نظر من قصه‌گوی خوب بودن بسیار مهم است البته من درباره شخصیت‌ها و قصه‌ها صحبت نمی‌کنم بلکه می‌گویم قصه‌گویی مهم است چراکه اگر قصه خو، ب بد تعریف شود ممکن است به دل ننشیند، اما یک قصه ساده و معمولی اگر خوب تعریف شود مخاطب را بیشتر جذب می‌کند.

زن قصه‌های ما همیشه در سایه مرد‌های قصه قرار می‌گیرند

وی با اشاره به اینکه بسیاری از قصه‌ها می‌توانند زمینه یک کار تلویزیونی شوند، گفت: جدا از اینکه قصه‌ها می‌توانند تبدیل به یک کار تلویزیونی شوند شخصیت هرکدام از مهمانان می‌تواند شخصیت ویژه برای پرداخت زنان داستان‌های ما باشد چراکه شخصیت‌های زن فیلم‌ها و سریال‌های ما بسیار شخصیت‌های محدود و شبیه یکدیگر هستند، معمولا گره‌ای بدستشان باز نمی‌شود، کارگشا نیستند و همیشه در سایه مرد‌های قصه قرار می‌گیرند.

نویسنده «باغ سرهنگ» افزود: در صورتی که ما در تمام قسمت‌های برنامه «نفس» زنانی را می‌بینیم که گاهی حتی در ستم‌ها زندگی‌شان را نجات دادند و گاهی به کمک همسران خود آمده‌اند و همسرانشان را از درگیری‌ها و مخمصه‌های بدی رهایی بخشیده‌اند؛ کسانی که بدون داشتن سواد کافی فرزندانی را تربیت کرده‌اند که هرکدام از آن‌ها مدارج علمی بالایی دارند در نتیجه این برنامه و برنامه‌های از این دست برای فیلمنامه‌نویسان ما و کسانی که سریال می‌نویسند، می‌تواند گنج گرانبهایی باشد که بر اساس آن شخصیت‌پردازی کنند تا ما انقدر شخصیت‌های محدود و گا‌ها غیرواقعی از زنان خود در سریال‌ها نبینیم.

تلاش کردم مجری نباشم

سام با اشاره به اینکه تجربه نویسندگی‌اش در «نفس» به او کمک کرده است، یادآور شد: تلاش می‌کنم به مهمانان اجازه بدهم که صحبت کنند و از قصه خود بگویند، اما اگر جایی علامت سوالی در ذهنم شکل گرفته که ممکن است روند قصه را تغییر بدهد یا به جایی برساند که ما بتوانیم قصه را بهتر بشنویم و ریتم بهتری داشته باشد، ورود پیدا کرده و صحبت می‌کنم.

وی درباره استقبال مخاطبان از این برنامه بیان کرد: آمار دقیقی از تعداد بینندگان این برنامه ندارم، اما گوشه و کنار می‌شنوم که برنامه دیده می‌شود. درباره اجرای خودم نیز باید بگویم تلاش می‌کنم که مجری نباشم بلکه بیشتر بشنوم، به قصه ریتم بدهم و مواردی که ابهام دارد، رفع کنم.

بازیگر «همسایه‌ها» درباره تجربه حضور خود در برنامه «نفس» خاطرنشان کرد: زود است بگویم از این تجربه راضی هستم یا نه البته همیشه تجربه‌های نو برای من جذاب بوده است، اما بعید می‌دانم برنامه‌های این چنینی را ادامه بدهم چراکه علاقه‌ای ندارم در قامت یک مجری قرار بگیرم.

کاری تولید نکردم چراکه قصد ندارم همکارانم را به دردسر بیندازم

سام در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا پس از ساخت سریال «مرضیه» قصد دارد کاری دیگری برای تلویزیون تولید کند یا نه، توضیح داد: واقعیت این است که من ترجیح می‌دهم بیماری کرونا کمی مهار بشود و بعد به صورت جدی‌تر به ساخت اثری فکر کنم چراکه نمی‌خواهم همکارانم را به دردسر بیندازم. متاسفانه بازیگران ما به شدت سر صحنه در خطر ابتلا به کرونا هستند و حمایتی از آن‌ها صورت نمی‌گیرد شاید بازیگری تنها شغلی باشد که وقتی قرار است بازیگر سرکار برود نباید ماسک بزند و به نظر می‌آید که وزارت بهداشت این کار را جزو مشاغل حساب نمی‌کند چراکه به عنوان مشاغل پُرخطر حق بازیگران و گروه‌های تولیدی این بود که زودتر واکسینه شوند و بعد جلوی دوربین بروند و کار خود را انجام بدهد.

وی در پایان با اشاره به اینکه شخصا ترجیح می‌دهم برای تولید یک کار صبر کند، مطرح کرد: فضا، فضای ناامنی سرصحنه‌های فیلمبرداری است و بالاخره همکاران من، چون شغل‌شان است و از این طریق گذران زندگی می‌کنند، کسی نمی‌تواند به آن‌ها بگوید، چون می‌ترسند پس سرکار نروند البته متاسفانه بازیگران تئاتر ما کلا بیکار شده‌اند، هیچ‌کس از آن‌ها حمایت نکرده و کسی نپرسیده است از کجا امرار معاش می‌کنند به نظر می‌آید این قضیه هم خیلی برای کسی مهم نیست و ما در ناباوری دوستانمان را از دست می‌دهیم.

این برنامه هرشب ساعت ۲۱:۳۰ از شبکه نسیم روی آنتن می‌رود.

.