پردرآمدها در فاز دوم هدفمندی «یارانه‌ نقدی» نمی‌گیرند حذف یارانه ۱۰میلیون ایرانی

دنیای‌اقتصاد- زهرا واعظ: دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها از حذف ۱۰ میلیون ایرانی دهک‌های درآمدی ۹ و ۱۰ از دریافت یارانه نقدی، همزمان با اصلاح مجدد قیمت حامل‌های انرژی در گام دوم اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها خبر داد.
اما چه کسانی از دریافت یارانه نقدی محروم می‌شوند؟ این سوالی است که ممکن است اکنون در ذهن میلیون‌ها ایرانی ایجاد شود که آیا با توجه به سخنان محمدرضا فرزین مشمول «پردرآمدها» و «اقشار مرفه» شده یا اینکه همچنان جزو دهک‌های پایین درآمدی باقی مانده وحتی یارانه نقدی بیشتری هم دریافت می‌کنند. اگرچه معاون وزیر اقتصاد حذف یارانه پردرآمدها را شامل کسانی دانسته که یارانه نقدی آنها بین ۵ تا ۱۰ درصد از درآمد ماهانه شان را تشکیل می‌دهد، اما به نظر می‌رسد که شاخص درآمد معیار خوبی برای تشخیص بهره‌مندی یا عدم بهره‌مندی از یارانه نقدی نباشد. ضمن آنکه این سردرگمی ایجاد شده که بالاخره انصراف از دریافت یارانه نقدی به گفته رییس‌جمهور اختیاری است یا اینکه بنا بر اطلاعات جمع‌آوری شده درباره خانوارهای پردرآمد این کار در مرحله بعدی یک اجبار محسوب می‌شود؟ در حال حاضر ۷۴ میلیون ایرانی یارانه نقدی دریافت می‌کنند که حذف ۱۰ میلیون نفر از آنان شامل بیش از ۱۳ درصد جمعیت یارانه بگیران خواهد بود. این در حالی است که چندی پیش نیز سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از برنامه دولت برای حذف نزدیک به سه میلیون خانوار (معادل حدود ۱۰ میلیون نفر) از دریافت یارانه نقدی خبر داده و گفته بود دولت بر اساس قانون باید کمک‌های بیشتری به دهک‌های پایین جامعه ارائه دهد. نحوه شناسایی میزان درآمد خانوارها و نیز دهک‌بندی آنها بر این مبنا همواره به عنوان یکی از چالش‌های اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها مطرح بوده است، به‌گونه‌ای که خوشه‌بندی خانوارها که زمانی از سوی مرکز آمار به اجرا درآمد، با اعتراض‌های شدیدی از سوی مردم مواجه شد و دولت را مجبور به عقب نشینی کرد.
مکاتبه با ۱۰ میلیون پردرآمد
اینک اما سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی دولت در گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه شب شبکه دوم سیما اعلام کرده که براساس دستور رییس‌جمهور با افرادی که نیاز به دریافت یارانه نقدی ندارند، مکاتبه خواهد شد و به این ترتیب ۱۰ میلیون نفر از اقشار مرفه در مرحله دوم اجرای قانون از لیست دریافت یارانه نقدی حذف می‌شوند.

"به گفته فرزین در سال ۸۸ سهم ۴۰ درصد از افراد پائین جامعه از درآمد حدود ۱۶ درصد بود که در شش ماهه امسال به ۲۷/۱۷ درصد افزایش یافته است"به گزارش خبرگزاری‌های مهر و فارس، محمدرضا فرزین گفت: براساس برآوردها، افرادی که یارانه نقدی تنها ۵ تا ۱۰ درصد از درآمد ماهانه آنها را تشکیل می‌دهد، در مرحله دوم یارانه نقدی دریافت نخواهند کرد و دهک‌های نهم و دهم مشمول حذف یارانه نقدی خواهند شد. وی البته گفت: این افراد منتظر ارسال نامه ما نباشند و خود نسبت به انصراف اقدام کنند.
حذف و اضافه مبلغ یارانه نقدی
فرزین افزود: درآمد حاصل از عدم پرداخت یارانه به ۱۰ میلیون نفر به سایر افرادی که یارانه نقدی دریافت می‌کنند، پرداخت می‌شود و یارانه نقدی آنها افزایش می‌یابد، یعنی مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی ۱۰ میلیون نفر حذف و به یارانه بقیه خانوارها اضافه می‌شود. فرزین تصریح کرد: ۶۲ میلیون نفر در ابتدای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کرده بودند که در حال حاضر تعداد آنها ۷۴ میلیون نفر شده است، اما ما تصور می‌کنیم که همان ۶۲ میلیون نفر باید یارانه نقدی دریافت کنند.
وی دلیل رها کردن شیوه پرداخت یارانه نقدی بر اساس خوشه بندی را مشکلات شناسایی افراد ذکر کرد. فرزین از تقویت پایگاه‌های اطلاعاتی خبر داد و عنوان کرد: از طریق معیارها، خانواده هایی که درآمد مناسب دارند، شناسایی خواهند شد، البته حذف ۱۰ میلیون نفر در گام دوم هنوز نهایی نشده و جلسات آن در حال برگزاری است.
درآمد دهک‌های اول افزایش یافت
معاون وزیر اقتصاد در خصوص وضعیت عدالت اجتماعی با اجرای این قانون گفت: با پرداخت یارانه نقدی به تمام دهک‌ها با توجه به اینکه دهک اول ۳۲۰ هزار تومان ماهانه درآمد دارد با پرداخت یارانه نقدی، یک خانوار چهار نفره ۵۶ درصد با افزایش درآمد مواجه می‌‌شود. به گفته فرزین در سال ۸۸ سهم ۴۰ درصد از افراد پائین جامعه از درآمد حدود ۱۶ درصد بود که در شش ماهه امسال به ۲۷/۱۷ درصد افزایش یافته است.

پرداخت پول نقد موفقیت آمیز بود
فرزین در پاسخ به این سوال که چرا از بین روش‌های مختلف پرداخت یارانه، یارانه نقدی انتخاب شد؟ گفت: پرداخت یارانه نقدی موفقیت‌آمیز بود، زیرا با پول نقد از خانواده‌ها حمایت شد. وی با اشاره به اینکه پرداخت‌های بن کالا یا خدمات تامین اجتماعی همزمان با تغییرات قیمت‌ها منطقی نبود، افزود: اصلاح قیمت باید با یارانه نقدی همراه باشد تا کاهش مصرف نیز صورت بگیرد، شاید در سال‌های آینده بخشی از درآمد حاصل از اصلاح قیمت با تامین اجتماعی همراه باشد.
اصلاح دوباره قیمت‌ها در گام دوم
وی در ادامه از اصلاح دوباره قیمت‌ها در گام دوم اجرای هدفمندی یارانه‌ها خبرداد و گفت: در گام اول اجرای هدفمندی قیمت پنج حامل انرژی شامل بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و گاز مایع اصلاح شد که اصلاح قیمت این ۵ حامل در گام دوم هم انجام خواهد شد، همچنین قیمت آب، برق، گاز، شیر، گندم هم اصلاح شد. وی تصریح کرد: در گام‌های بعدی هم اصلاح قیمت انجام خواهد شد که اطلاع رسانی می‌شود، تنها نان است که نیازی به اصلاح قیمت ندارد و کل اصلاحات قیمتی نان به اتمام رسیده است.
رشد اقتصادی ۵/۵ درصدی در سال ۸۹
دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها درباره نرخ رشد اقتصادی عنوان کرد: بانک مرکزی در چند سال اخیر به دلیل اختلافات با وزارت صنعت، معدن و تجارت نرخ‌های رشد سالانه را اعلام نکرد، این اختلاف در حال برطرف شدن است و تا یک ماه آینده نرخ‌های رشد اقتصادی به طور رسمی اعلام می‌شود. وی اضافه کرد: برآوردها نشان می‌دهد که در سال ۸۸ نرخ رشد اقتصادی کشور بیش از ۵/۳ درصد بوده، این در حالی است که در همان سال ۲۰۰۹ نرخ رشد اقتصادی جهان منفی نیم بوده است. در سال ۸۹ این نرخ در کشورمان بالای ۵/۵ درصد و نرخ رشد جهانی ۱/۵ درصد و برای کشورهای صادرکننده نفت ۴/۴ درصد و عربستان ۱/۴ درصد بوده است؛ یعنی با وجود تحریم‌ها نرخ رشد اقتصادی کشورمان کاهش نیافته و بالا بوده است.

"وی اضافه کرد: برآوردها نشان می‌دهد که در سال ۸۸ نرخ رشد اقتصادی کشور بیش از ۵/۳ درصد بوده، این در حالی است که در همان سال ۲۰۰۹ نرخ رشد اقتصادی جهان منفی نیم بوده است"

ابهام‌های حذف یارانه پردرآمدها
ایسنا نوشت: محمدرضا فرزین گفته است: «بر اساس برآورد ما کسی که یارانه نقدی، بین پنج تا ۱۰ درصد درآمد ماهانه وی را تشکیل می‌دهد، نیازی به یارانه ندارد.» بر اساس این بیان، در واقع کسی که حداقل ۴۵۵ هزار تومان حقوق ماهانه دریافت کند، مرفه شناخته شده و نباید یارانه دریافت کند. به هر حال اظهارات فرزین از آنجا مبهم است که هم اکنون یارانه نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. بنابراین آیا می‌توان گفت اگر حقوق دریافتی سرپرست خانوار بیش از این رقم باشد، همه افراد خانوار از دریافت یارانه نقدی محروم می‌شوند؟ یعنی اگر یک خانوار دو نفره که در ماه ۹۱ هزار تومان یارانه می‌گیرند، درآمد سرپرست خانوار معادل ۹۰۰ هزار تومان باشد، یارانه آن خانوار حذف خواهد شد. از سوی دیگر به گفته سخنگوی کارگروه تحولات اقتصادی، «درآمد» افراد، ملاک عمل است. درباره کارمندان و کارگران که دارای فیش حقوقی مشخص هستند، امکان برآورد دریافتی‌ها وجود دارد، اما درباره سایر درآمدهای همین افراد یا درآمد افرادی که دارای مشاغل آزاد هستند، به هیچ وجه امکان برآورد درآمد وجود ندارد.

این همان اشکالی است که در مرحله خوشه‌بندی افراد نیز بروز کرد و درنهایت به منتفی شدن آن منجر شد. نکته دیگر این است که به گفته فرزین، قرار است یارانه آزاد شده از محل حذف اقشار مرفه، بین اقشار نیازمند تقسیم شود. محاسبات با وضعیت کنونی نشان می‌دهد که از محل حذف یارانه ۱۰ میلیون نفر، رقمی معادل ۴۵۵ میلیارد تومان در ماه آزاد می‌شود که از تقسیم آن میان ۶۴ میلیون نفر باقیمانده، عدد هفت هزار و ۱۰۰ تومان حاصل می‌شود. این به آن معناست که یارانه نقدی اقشار در مرحله دوم با وضعیت کنونی ۵۲ هزار و ۶۰۰ تومان در ماه خواهد بود.

.