نه وارد‌کنندگان مشخص هستند و نه داروها!+تکمیلی

المانیتور در گزارشی از کمبود دارو در ایران به نقل از یک جوان مبتلا به ام‌اس نوشت: «... کسانی که نیازمند استفاده از داروهای ساخت غرب مانند اونکس و بتافرون (Avonex و Betaferon) هستند، با مشکلات بسیار جدی در خرید آنها مواجهند؛ قیمت بتافرون از ۹۸ هزار تومان (حدود ۴۰ دلار) به یک میلیون و ششصد هزار تومان (حدود ۶۴۹ دلار) در هر بسته رسیده و حتی با این نرخ هم در هر داروخانه‌ای یافت نمی‌شود‌».

به گزارش «تابناک»، هر چه برخی مسئولان در ماه‌های اخیر به تکذیب کمبود دارو در سطح کشور پرداخته‌اند، کافی است به اظهارات امروز چند مقام مرتبط با این ماجرا در روز جاری بنگریم تا هم به اقرار ایشان در کمبود دارو پی ببریم و هم دریابیم که ریشه حل این معضل نه در تحریم‌ها و مشکلات برون مرزی، که در نابسامانی و آشفتگی پدید آمده به دست مسئولان است و جالب این که هیچ کسی در راستای حل معضل، کمکی نکرده تا این که سرانجام معاون گمرک در اقدامی نیکو اما در عین حال با سرپیچی از مقررات نسبت به رفع آن اقدام کرده است.

این مهم زمانی آشکار شد که امروز، محمدرضا نادری، معاون گمرک ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری، از صدور مجوز ترخیص ۵۰ درصد از دارو‌ها و مواداولیه دارویی انباشت ‌در گمرک فروگاه امام خمینی (ره) خبر داد و گفت: اجازه این ترخیص با تعهد شخصی بنده و بر اساس توافق با وارد‌کنندگان در هفتم مرداد صادر شده است؛ با این حساب از مجموع ۳۳۰ تن داروی انباشت شده در گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) مجوز ترخیص ۱۶۵ تن صادر شده است.

او با اشاره به این که با ترخیص این میزان دارو، مشکل کمبود دارو در بازار تا اندازه‌ای برطرف می‌شود، گفت: متأسفانه شرایط به گونه‌ای است که دارو در کشور هست، ولی به دلیل بروکراسی اداری، حجم انبوهی از دارو در گمرک‌ها انباشت شده و به دلیل مشکلات ارزی ترخیص نمی‌شوند.

نادری در پاسخ به این ‌که آیا صدور مجوز ترخیص این دارو‌ها حاصل توافق گمرک و وارد‌کنندگان بوده است، گفت: بنده با مسولئیت خودم این مجوز ترخیص را صادر کردم. البته این دارو‌ها مجوز وزارت بهداشت را هم دارند؛ پیشتر دارو با تعهد وزارت بهداشت هم وارد کشور می‌شد، ولی متاسفانه وزارت بهداشت از چندی پیش تعهدی در این زمینه نمی‌دهد.

معاون گمرک در پاسخ به این ‌که آیا بانک مرکزی از صدور مجوز ترخیص دارو توسط گمرک رضایت دارد، گفت: خب بانک مرکزی راضی نباشد.

"المانیتور در گزارشی از کمبود دارو در ایران به نقل از یک جوان مبتلا به ام‌اس نوشت: «.."چه مشکلی دارد؟ اینجا بحث بیمار است؛ بیماران صعب‌العلاجی که به شدت نیازمند دارو هستند. متأسفانه در شرایط‌  تحریم‌، خودمان هم واردات دارو را تحریم کرده‌ایم که باید این مشکل هرچه زود‌تر حل شود.

سخنان این مسئول نه تنها به مؤلفه‌های مهمی همچون خودتحریمی، شانه خالی کردن وزارت بهداشت از تعهدات، بروکراسی دست و پا گیر و ناکارآمد، ‌نارضایتی بانک مرکزی، تغییر نوع ارز مورد نیاز برای واردات دارو و مشکلات تبعی و... اشاره دارد، حکم کیمیایی از صداقت را خواهد داشت که متأسفانه مدتی است رنگ باخته است چراکه اگر به سخنان مسئولان مختلف وزارت بهداشت در ماه‌های اخیر دقت کنیم، حتی اذعان به کمبود دارو در بازار نیز نخواهیم یافت.

معاون گمرک تا آنجا صادقانه مشکلات و موانع موجود در سر راه واردات دارو را برشمرده که حتی از عدول خود از قوانین نیز روی نتافته و تاکید کرده که با مسئولیت شخصی خود این کار را به انجام رسانده که اگر راهکار قانونی این بود، نیاز به قبول مسئولیت احساس نشده و لازم نبود، تلویحا تأکید شود که برای حل مشکل بیماران ـ و حتی خانواده بیماران‌ ـ صعب العلاج، نارضایتی بانک مرکزی اهمیت خود را از دست خواهد داد.

کافی است خود را به جای بیماران و خانواده رنج کشیده آنان گذاریم تا بدانیم این جملات چگونه می‌تواند شرح حال دردی باشد که درمان آن از نان شب هم واجب‌تر است که نان را می‌شود نخورد و سنگ به شکم بست؛ اما استفاده نکردن از دارو می‌تواند به‌‌ اندوهی همیشگی گره بخورد که‌ گاه حتی با دیرکرد در مصرف نیز بروز خواهد کرد؛ ماجرا زمانی دردناک‌تر می‌شود که بدانیم این مشکل موقتا حل شده است...

اما جدای از این سخنان، ماجرا هنگامی دردناک‌تر می‌شود که با دقت در سخنان معاون گمرک، درخواهیم یافت این مشکل موقتا حل شده و وارد کنندگان تنها یک ماه فرصت دارند تا اسناد ترخیص و گواهی بانک گشایش‌کننده‌ اعتبار خود را تحویل گمرک دهند.

این موضوع اشاره به مشکل بزرگی دارد که هرچند فعلا توسط گمرک نادیده گرفته شده است، همیشگی نیست و ریشه در مسائل گوناگونی دارد؛ نخست این که با تغییر ارز دارو از نوع مرجع به مبادلاتی، عملا هزینه‌های وارد کنندگان به دو برابر افزایش یافت تا برخی از ایشان قید ترخیص محموله وارد شده را بزنند، چراکه می‌بایست به‌‌ همان میزان سرمایه اولیه، سرمایه وارد کنند تا قادر به تسویه حساب با بانک‌های گشایش کننده اعتبار داشته و سرانجام موفق به ترخیص محصول خود شوند.

این در حالی است که مشکلات دیگری هم در این راه وجود دارد؛ مشکلاتی که ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو درباره آن‌ها می‌گوید: وزارت بهداشت از ما فهرستی از داروهای انباشت شده در گمرک و همچنین واردکنندگان این دارو‌ها را خواسته است که این فهرست شامل نزدیک هفتاد واردکننده عمده دارو می‌شود. بنا بر‌ تعهداتی که قرار است واردکنندگان بدهند، آن‌ها باید تا سه ماه بدهی خود را که شامل مابه‌التفاوت نرخ ارز مرجع با مبادله‌ای می‌شود، تسویه کنند.

از این سخنان این گونه بر‌می‌آید که وزارت بهداشت نه از فهرست داروهای انباشت شده باخبر است و نه فهرستی از وارد کنندگان دارو در اختیار دارد! به عبارت بهتر، در شرایطی که کمبود دارو به بحران سر ساییده و پا بر گلوی برخی بیماران و خانواده ایشان نهاده است، متولیان سلامت حتی نمی‌دانند ‌چه کسانی وارد کننده آب حیات بیماران هستند و این وارد کنندگان چه دارویی وارد کرده‌اند؛ با این تفاسیر، آیا می‌توان امید داشت که چنین متولیانی بتوانند از عهده وظایف خود برآیند؟

با چنین روند ناامید کننده‌ای، آیا دلخوش کردن به رفع کمبود دارو با پذیرفتن مسئولیت توسط یک مسئولِ نیکوکار، متکی بر بخت و اقبال نبوده و رمزگشایی از مشکلات رفته در حوزه درمان و دارو در ماه‌ها و حتی سال‌های گذشته نیست؟

آیا اختلاف زمانیِ مهلت یک ماهه گمرک به وارد کنندگان برای ارائه اسناد ترخیص و تسویه حساب با بانک‌ها و مهلت سه ماهه‌ای که اتحادیه وارد کنندگان دارو برای همین امر بیان می‌کند، حکایت از بلبشویی بزرگ در این حوزه ندارد که امر ترخیص دارو به تشخیص شخصی یک مسئول را در آینده دچار تزلزل کرده و می‌تواند با توقف این روند، رشته حیاط بیماران را متزلزل‌تر از پیش کند؟

تکمیلی:

توضیحات سازمان غذا و دارو؛ پرداخت یارانه داروهای بیماران خاص منتظر امضای دو وزیر

دکتر عباس حاجی‌آخوندی، رئیس سازمان غذا و داروی و معاون وزیر بهداشت در پاسخ به موارد مطرح شده گفت: پیش از هرچیزی باید گفت که حل بخشی از مشکلات دارویی جای موجب خرسندی است و همین که خدمتی به مردمی صورت گرفته که با متانت در تحمل مشکلات همراهی کرده‌اند تا عبور از شرایط سخت بوجود آمده ممکن شود، جای قدردانی دارد ولی مطالب آنگونه که بیان شده، نیست.

وی در ادامه با تاکید بر این نکته که هرگز مشکلات این حوزه و به ویژه بحث کمبود برخی اقلام دارویی را تکذیب نکرده است، گفت: از روزی که این وظیفه بر عهده بنده گذاشته شده تاکنون، همه دوستان به یاری آمدند تا در راستای حل مشکلات و رفع کمبودها تلاش کنیم و در این راستا موفق شدیم که بسیاری از ظرفیت های داخلی را برای این مهم به کار بگیریم که نتیجه آن، از سرگیری فعالت ده ها خط تولید دارو، سرم و ... بوده است.

حاجی آخوندی در ادامه با اشاره به برخی مشکلات پیش رو همچون کمبود ۳۰ داروی کمیاب که دسترسی به آنها برای مردم سخت شده، اشاره کرد و افزود: در بحث تامین دارو تلاش های بسیاری صورت داده ایم و الحمدلله موفقیت های خوبی حاصل شده است ولی آن گونه نیست که نقاط ضعف را نپذیریم؛ به عنوان مثال واقفیم که در بحث داروهای بیماران خاص که پیشتر تا ۹۰ درصد هزینه‌شان به صورت یارانه پراخت می‌شد، با روند تغییر نوع ارز واردات و قطع یارانه دچار اختلالاتی شده که هنوز نتوانسته ایم آنها را رفع کنیم اما در همین زمینه هم تلاش بسیاری صورت داده و روند جدیدی تعریف کرده ایم که بودجه اجرای آن به تایید مجلس رسیده است.

رئیس سازمان غذا و دارو در توضیح ماجرا گفت: هم اکنون تفاهم نامه‌ای با تمامی شرکت‌های بیمه‌ای منعقد کرده‌ایم تا یارانه داروهای بیماران خاص به آخرین مرحله تولید و عرضه دارو یعنی داروخانه‌ها پرداخت شود و این تفاهم نامه‌ها به محض آنکه به امضای دو وزیر مربوطه (وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی) برسد، اجرایی خواهد شد.

واردات دارو تماما با اطلاع ما صورت می‌گیرد / برای ترخیص داروها خود را بدهکار بانک‌ها کردیم

وی با رد هرگونه ادعایی درباره بی اطلاعی سازمان غذا و دارو از فهرست وارد کنندگان و داروهای انباشت شده، گفت: اینکه گفته شود داروها با تشخیص گمرک یا تعهد سندیکا و ... ترخیص شده‌اند، درست نیست چراکه اصلا داروها متعلق به هیچ کدام از این نهادها نبوده و ما هم جز صدور مجوزها، کنترل محصولات و پیگیری وظایف و تعهدات، سهم دیگری نداشته و هیچ مالکیتی در این باره نداریم و در حقیقت داروهای وارد شده متعلق به بانک های گشایش کننده اعتبار هستند.

رئیس سازمان غذا و دارو در تشریح این روند گفت: روند کلی واردات دارو به دو شکل بوده و کاملا بر مبنای اطلاع ما صورت می‌پذیرد؛ نخست ثبت و سفارش که روند مرسومی بوده و در سایر اقلام وارداتی هم به همین صورت است اما راه دومی هم برای حل سریع تر نیازهای دارویی تدارک دیده ایم که رسیدگی به فوریت ها در اصل آن قرار دارد به این صورت که اگر وارد کننده ای مراجعه کرده و بتواند سه اصل مورد تاکید ما، زمان، قیمت و کیفیت را تامین نماید، مجوز مورد نیاز را در اسرع وقت در اختیار وی قرار خواهیم داد و از وی استقبال خواهیم کرد.

حاجی آخوندی افزود: درباره داروهای انباشت شده در گمرک باید اضافه کنیم که مسائلی همچون تغییر نوع ارز مشکلاتی به همراه آورد که تاثیر آن در روند واردات دارو به چشم می‌خورد که با همکاری دیگر نهادها بالاخره به این راهکار رسیدیم که شرکت‌های وارد کننده به سازمان غذا و دارو تعهد دادند که در مهلت مقرری بدهی خود را به بانک ها بپردازند و به ازای این تعهد ما هم تعهد پرداختی به گمرک دادیم که معنای آن بدهکار شدن سازمان غذا و دارو به بانک هاست و بدین شکل و با همکاری و مساعدت گمرک، ترخیص داروهای انباشت شده محقق شد.

گفتنی است بر اساس اطلاعات دریافتی خبرنگار «تابناک»، سازمان غذا و دارو، گمرک جمهوری اسلامی و بانک مرکزی به زودی و طی اطلاعیه‌ای هماهنگ به ریز جزئیات ماجرا خواهند پرداخت تا ابهامات بوجود آمده در مقوله واردات دارو برطرف شده و تمامی ابعاد ماجرا شفاف شود.

توضیحات رییس اتحادیه وارد کنندگان دارو

ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه وارد کنندگان دارو در توضیح مطالب منتشر شده به نقل از وی، گفت: هرگز نگفته‌ام که سازمان غذا و دارو فهرست واردکنندگان را خواسته است بلکه سخنان بنده درست منعکس نشده است؛ با توجه به اینکه برخی از واردکنندگان و نه تمامی ایشان، مقادیری دارو در گمرک دارند که با مشکل ترخیص مواجه شده است، از ما خواسته شد تا این دسته از واردکنندگان را به سازمان غذا و دارو معرفی کنیم تا مشکل شان را حل کنند نه اینکه لیست وارد کنندگان را مشخص یا اعلام کنیم.

وی افزود: این وارد کنندگان می‌بایست نامه‌ای مبنی بر تعهد تسویه حساب ظرف سه ماه با گمرک را برای آن دسته از داروهای خود که مشکل ترخیص مواجه است، به سازمان غذا و دارو تحویل نمایند تا سازمان به سرعت (حدود یک ساعت) نامه معرفی و تضمین ایشان را به گمرک صادر کند که جای قدردانی دارد.
.