آیا تبت می‌تواند اهرم فشار هند در برابر چین باشد؟

آیا تبت می‌تواند اهرم فشار هند در برابر چین باشد؟

• ساچین گوگویی
• بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی

۱۸ دقیقه پیش

منبع تصویر،

Getty Images

در حالی‌ که سربازان هندی و چینی مدت‌هاست در بی‌ آب و علف‌ترین ارتفاعات هیمالایا با یکدیگر درگیر هستند، رسانه‌های ملی‌گرای هند دولت را ترغیب می‌کنند تا با بزرگ‌جلوه دادن مسئله تبت، به روشی دیپلماتیک با این موضوع برخورد کند.

اما دولت هند که از گذشته هدف سیاست‌های قاطع چین بوده است، تا کنون به طور آشکار به درخواست‌های رسانه‌ها در رابطه با تبت توجهی نشان نداده است.

رد مکرر پیشنهاد هند برای کسب کرسی دائم در شورای امنیت سازمان ملل، ممانعت همیشگی از اقدامات این کشور علیه رهبران پیکارجوی فراری در پاکستان و انجام کارهای زیربنایی در بخش‌هایی از کشمیر که تحت کنترل پاکستان است، از جمله نمونه‌های بارز سیاست‌ قاطع پکن علیه همسایه خود به حساب می‌آید.

با وجود همه این‌ها، برخی از کارشناسان و رسانه‌های برجسته هند معتقدند مساله تبت موضوعی است که هند به راحتی می‌تواند از آن بهره ببرد، آن هم در حالی که روابط این دو کشور در بحبوحه آنچه شاید بتوان جدی‌ترین رویارویی نظامی‌ آن‌ها ظرف نزدیک به ۴۵ سال گذشته دانست، رو به وخامت گذاشته است.

معضل تبت برای هند

هند از دیرباز در رابطه با اقدام چین در سال ۱۹۵۰ مبنی بر اعزام نیرو به تبت برای تثبیت حاکمیت خود بر این منطقه، سکوت کرده است. با این حال این کشور به جمعیت بزرگی از اهالی تبت، از جمعه دالایی لاما رهبر معنوی آن‌ها اسکان داده است.

"معضل تبت برای هند هند از دیرباز در رابطه با اقدام چین در سال ۱۹۵۰ مبنی بر اعزام نیرو به تبت برای تثبیت حاکمیت خود بر این منطقه، سکوت کرده است"رویکرد دوگانه دهلی نو در قبال تبت در عدم تقارن نظامی و تفاوت در مسیر رشد دو کشور ریشه دارد.

به گفته سشادری چاری، تحلیلگر سیاست‌های خارجی و حامی حزب بهاراتیا جاناتا (بی‌جی‌پی)، جواهرلعل نهرو، اولین نخست‌وزیر هند به توصیه دولت بریتانیا تصمیم گرفت اقدام چین در ۱۹۵۰ را بپذیرد. بریتانیایی‌ها به این نتیجه رسیده بودند که به رسمیت شناختن استقلال تبت مساله‌ای تحقق‌ناپذیر است.

چاری در تحلیل خود در سایت خبری "پرینت" نوشت: "با توجه به عدم تقارن نظامی، نهرو نگرانی‌های هند را به تضمین صحت و امنیت کشور، پذیرش حاکمیت چین بر تبت و پیشبرد روابط دوستانه با این کشور محدود کرد."

دولت‌هایی که طی سال‌ها و دهه‌های بعد در هند روی کار آمدند به منظور برقراری روابط نزدیک‌تر با چین، کوشیدند تعاملات خود را با رهبری تبت -دست کم در ظاهر- محدود‌ کنند.

سال ۲۰۱۸ دولت نارندرا مودی برای پرهیز از برانگیخته شدن حساسیت‌های چین، به سیاستمداران ارشد و ماموران دولت دستور داد در فعالیت‌های مرتبط با تبت شرکت نکنند.

در همان زمان، دولت تبعیدی تبت مجبور شد محل برگزاری مراسم شصتمین سالگرد تبعید دالایی‌لاما را از دهلی به تارامشالا در ایالت هیماچال پرادش واقع در شمال هند منتقل کند. عده‌ زیادی از سیاستمداران ارشد، هم از حزب حاکم بی‌جی‌پی و هم از حزب کنگره ملی که حزب اصلی مخالف کشور است، به دعوت خود به این مراسم پاسخ رد دادند.

برهما چلانی، تحلیل‌گر سرشناس هندی و متخصص در امور چین، نهرو -از حزب کنگره- و جانشینان او از حزب بی‌جی‌پی - یعنی آتال بیهاری واجپایی و مودی - را به این دلیل که در رابطه با مساله تبت جلوی چین نایستاده‌اند، مقصر می‌داند. او در توییتر خود نوشت: " در ۱۹۵۴، نهرو حقوق برون‌مرزی خود در تبت را به چین اشغالگر واگذار کرد. در ۲۰۰۳، واجپایی رسما تبت را به عنوان بخشی از چین به رسمیت شناخت.

"با این حال این کشور به جمعیت بزرگی از اهالی تبت، از جمعه دالایی لاما رهبر معنوی آن‌ها اسکان داده است"در ۲۰۱۸، مودی به همه ارتباطات رسمی با دالایی لاما و دولت در تبعید تبت پایان داد."

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

برخی از تبتی‌ها خواستار استقلال تبت از چین هستند

چلانی می‌پرسد: "آیا تاریخ این سه نفر را خواهد بخشید؟"

درخواست برای تغییر سیاست

برخی از رسانه‌های عمده هند معتقدند تبت حالا می‌تواند سنگ زیربنایی برای رویکرد سیاسی قاطعانه‌تر هند در برابر چین باشد.

برای مثل روزنامه پرخواننده "دینیک جاگران" در سرمقاله خود دولت را ترغیب کرد با الگوبرداری از آمریکا،‌ چین را در رابطه با مساله تبت به چالش بکشد.

• چین هزاران تبتی را به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده است
• معمای تبت؛ ۶۰ سال آوارگی دالای لاما و دولت در تبعید بودائیان

این روزنامه نوشت: "این زمانی مناسب برای هند است تا صدای خود را در مجامع جهانی بالا ببرد و از چین بخواهد تبت را ترک کند .… داشتن سیاست قدرتمند در برابر چین متکبر ضروری است چون آن‌ها برای فهم زبان صلح و دوستی آمادگی ندارند. "

شبکه‌های خبری پربیننده نظیر "رپابلیک ‌تی‌وی" و "ایندیا تودی" هم تحلیل‌های مشابهی ارائه دادند و با لوبسانگ سانگای، رییس دولت در تبعید تبت مصاحبه کردند.

سانگای به "ان‌دی‌تی‌وی"، یکی از شبکه‌های خبری برجسته انگلیسی‌زبان در هند گفت اهالی تبت "بیشترین حمایت" را از این کشور و مردمش دریافت کرده‌اند.

او گفت همانطور که چین، تبت را یکی از "مسائل اصلی" خود می‌داند ، دولت هند هم باید به آن به عنوان "مسئله‌ای اصلی" نگاه کند و به دنبال راه‌حلی از سوی چین باشد.

آیا هند اهرم فشاری دارد؟

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

سربازان چینی و هندی در مرز ناتولا

دولت هند که در ماه‌های اخیر چندین بار به اقدامات اقتصادی علیه چین دست زده، هنوز در سیاست خود در قبال تبت تغییر قابل‌ملاحظه‌ای ایجاد نکرده است.

• چین و هند در امتداد مرز مورد اختلاف چه می‌سازند؟
• چرا سربازان چین و هند در منطقه‌ای مرزی با هم درگیر شدند؟

با این حال، برخی رسانه‌ها اقدام هند در مورد استقرار نیروی مرزی ویژه خود - یگانی متشکل از سربازان تبتی- در منطقه مرزی را به منزله "پیامی نظامی و دیپلماتیک" به پکن دانستند.

رسانه‌ها همچنین بر حضور رام مادهاو،‌ سیاستمدار ارشد حزب بی‌جی‌پی در مراسم خاکسپاری یکی از سربازان این یگان تاکید کردند. گفته می‌شود این سرباز در انفجاری تصادفی در مرز چین کشته شده است.

"رویکرد دوگانه دهلی نو در قبال تبت در عدم تقارن نظامی و تفاوت در مسیر رشد دو کشور ریشه دارد"

برخی رسانه‌ها گفتند این حرکت مادهاو حکم سیگنالی برای چین را دارد.

مادهاو در توییتر خود نوشته بود: "در مراسم خاکسپاری نیما تنزین، فرمانده گروهان نیروی مرزی ویژه شرکت کردم و به عنوان قدردانی بر مزارش تاج گل گذاشتم . او یک تبتی بود که زندگی‌اش را برای حفاظت از مرزهای ما در لداخ فدا کرد. بگذارید فداکاری این سربازان شجاع صلح را به مرزهای هند و تبت بیاورد. این یک قدردانی واقعی از همه شهیدان خواهد بود."

اما مادهاو کمی بعد این پیام را از صفحه توییترش پاک کرد.

چنین پیام‌های نه چندان مشتاقانه‌ای از سوی مسئولان کشور حاکی از آن است که دولت مودی به طور کامل متقاعد نشده که پیش کشیدن مسأله تبت فایده‌ای باشد، آن هم در شرایطی که به نظر نمی‌رسد چین به دیدگاه بین‌المللی نسبت به اقدامات ظاهرا توسعه‌طلبانه‌اش اهمیت چندانی نمی‌دهد.

یکی دیگر از دلایل دولت هند برای رو نکردن کارت تبت خود می‌تواند احتمال چرخش در روابطش با پکن باشد. لغو ممنوعیت استفاده از یک تلفن همراه ساخت چین برای دولت هند آسان است اما تغییر سیاست در قبال تبت، رویکردی که به مدت ۷۰ سال اغلب ثابت بوده است، در کوتاه مدت غیر قابل تغییر خواهد بود.

خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بی‌‌بی‌سی فارسی دنبال کنید