زیباکلام: طبقه متوسط همچنان پشت جریان میانه‌رو است؛ هنوز دود از کنده طبقه متوسط بلند می‌شود/ تحولات اجتماعی در ایران با طبقه تحصیل‌کرده آغاز می‌شود

کیاوش حافظی: داده‌های اقتصادی تصویری ترسیم می‌کنند که حاکی از بحرانی فراگیر است؛ فقط به اقشار کم‌درآمد محدود نمی‌ماند و به‌تدریج لایه‌های میانی جامعه را نیز در بر می‌گیرد. بخشی از جمعیتی که تا همین چند سال پیش در زمره طبقه متوسط قرار می‌گرفتند، اکنون در مسیر سقوط معیشتی قرار گرفته‌اند و مرزهای فقر را پشت سر می‌گذارند.

اهمیت این موضوع از آن جهت دوچندان می‌شود که طبقه متوسط همواره یکی از بازیگران اصلی صحنه سیاست و تحولات اجتماعی بوده است. در ۱۴۰۳ حمایت بخشی از این طبقه از مسعود پزشکیان نقشی تعیین‌کننده داشت. با این حال، روندهای اقتصادی نشان می‌دهد که حتی در دوره فعالیت همین دولت نیز وضعیت معیشتی طبقه متوسط بهبود نیافته و در مواردی بدتر شده است. پرسش اساسی اینجاست که تداوم این فشار اقتصادی چه تأثیری بر رفتار سیاسی، میزان مشارکت و شکل کنشگری اجتماعی این طبقه خواهد گذاشت؟