خطر "دولت اسلامی" برای ایران چقدر جدی است؟

دویچه وله : سردار بهمن ریحانی، فرمانده سپاه نبی اکرم کرمانشاه روز سه‌شنبه ۲۶ آبان در یک نشست خبری از دستگیری تیمی خبر داده که تجهیزات و جلیقه‌های نظامی و بمب ساعتی داشته است. او گفته که در شمال​ غربی و غرب ایران "افراد کرایه‌ای دشمن" در برخی موارد اقداماتی داشته و در آینده هم ممکن است چنین اقداماتی داشته باشند.

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز دوشنبه ۲۵ آبان در یک نشست خبری گفته بود: «تحولاتی شکل گرفته‌اند که مرزهای شرقی وغربی کشور جولانگاه تروریست‌ها شده است.»

اخیرا وزارت اطلاعات ایران از دستگیری ده‌ها نفر از اعضای "گروه‌های تروریستی" در استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان، تهران، گلستان و مازندران خبر داده بود.

واکنش ناجا به کانال فارسی داعش در تلگرام

مقامات ایرانی همچنین می​گویند که تهدیدات گروه دولت اسلامی علیه ایران در سطح رسانه​های مجازی نیز بیشتر شده است.

سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی روز سه​شنبه ۲۶ آبان پیرامون "تهدیدات حوزه فضای مجازی" و فعالیت گروه دولت اسلامی که اخیرا با زبان فارسی در شبکه‌های اجتماعی چون تلگرام آغاز شده است، گفت: «ناجا اقدامات پیشگیرانه​ای را انجام داده، به طوری که برخی از این افراد شناسایی شده‌اند که در خارج از کشور مستقر هستند.عده​ای از گروه‌ها در داخل که ناآگاهانه، دست به این اقدامات می‌زنند را شناسایی و آنها توجیه خواهند شد و اگر مجددا اقدام به این فعالیت‌ها کنند، با آنها برخورد جدی صورت خواهد گرفت.»

فرمانده ناجا تاکید کرد که "مشکل خاصی در این زمینه نداریم ومردم خیالشان راحت باشد و در آرامش و آسایش زندگی کنند".

حضور نیروهای دولت اسلامی در ۴۰ کیلومتری مرز ایران

حمدی ملک تحلیل​گر مسائل عراق و ایران به دویچه وله می​گوید: «داعش از مناطق نزدیک به ایران به​خصوص از استان دیاله و شهرهای جلاالله و سعدیه که بسیار نزدیک به مرزهای ایران بودند، تا کمربند و جبهه ۴۰ کیلومتری دور رانده شدند. بنابراین تهدید مستقیم ایران از طرف دولت اسلامی کم​تر و دورتر شده است. اینکه دولت اسلامی داعش تهدید خود را عملی بکند، مثلا یک شهر ایران را در مرز اشغال کند و یا بمبی منفجر بکند، بعید است.»

این کارشناس اما تاکید می​کند: «تهدید علیه ایران وجود دارد و احتمال دارد که "هسته​های خفته" در ایران هم عمل بکنند. ما تردیدی نداریم که هسته​های داعش در دیاله فعال هستند و این خطر برای ایران هم وجود دارد.

"دویچه وله : سردار بهمن ریحانی، فرمانده سپاه نبی اکرم کرمانشاه روز سه‌شنبه ۲۶ آبان در یک نشست خبری از دستگیری تیمی خبر داده که تجهیزات و جلیقه‌های نظامی و بمب ساعتی داشته است"اما به نظر من ایران اکنون یک فرصت تاریخی بدست آورده است که نیروهای "الحشد الشعبی"، نیروهای شبه​نظامی بسیج عراق را که وابسته به خودهست، تقویت بکند. بسیج عراقی اکنون در پیروزی علیه داعش در جبهه عربی، در خارج از مناطق کردی دست بالا را دارد و روز به روز قوی​تر می​شوند، طوری​که فشارها را در سطح عراق بیشتر کردند و به انتخابات آینده عراق چشم دوختند.»

آیا "تفکر داعشی" زمینه​ای در ایران دارد؟

به گفته حمدی ملک تاکنون رسما از حضور شهروندان ایرانی در صفوف گروه دولت اسلامی گزارشی منتشر نشده است. اما او تاکید می​کند که احتمال نفوذ این گروه در مناطق سنی​نشین ایران وجود دارد. وی در این رابطه چنین توضیح می​دهد: «در ایران افکار جهادی هست، بویژه در مناطق نزدیک و مرزی ایران سابقه عملیات جهادی و انتخاری وجود دارد.

اخیرا ملا کریکار موسس "انصار السلام" به جرم فرستادن نیرو به عراق و سوریه در اروپا بازداشت شد. او یک شخصیت کردی و جهادی است که در سلیمانیه، حلبچه و در مرز ایران فعالیت می​کرده است.

اکنون تا چه حد اینها توانستند در کردهای ایران و اهل سنت تاثیر بگذارند ما نمی​دانیم ولی این پتانسیل وجود دارد و تهدید واقعی است.»

چرا دولت اسلامی علیه ایران عملیاتی انجام نداده است؟

به رغم تهدیدها گروه دولت اسلامی تاکنون موفق نشده است علیه ایران حتی یک حمله انتحاری انجام دهد. دلیل آن چه می​تواند باشد؟

حمدی ملک به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ می​دهد: «گروه دولت اسلامی در قلمرو تحت نفوذ خود با عربستان، سوریه و ترکیه مرز مشترک دارد و می‌تواند در این کشورها حملات انتحاری انجام دهد ولی با ایران مرز مشترک ندارد. به نظر من دلیل عملی نشدن عملیات داعش علیه ایران بیشتر محدودیت لجستیکی بوده و این گروه توانایی بوجود آوردن این حمله را نداشته است.»

حبیب​الله سربازی که در زمینه اهل سنت بلوچ تحقیق می​کند درباره تهدید​های گروه دولت اسلامی علیه ایران نظر دیگری را مطرح می​کند و می​گوید: «آنچه جای تامل دارد، داعش در اروپا و آفریقا از فرانسه گرفته تا مصر و از افغانستان تا عراق، سوریه، لبنان، یمن، عربستان، کویت دست به حملات انفجاری و انتحاری می​زند، چگونه است که ایران همسایه عراق و افغانستان که در شاهراه داعش قرار گرفته هیچ​گونه اقدام مشابهی را از سوی داعش تاکنون نداشته است؟ این پرسشی است که باید به طور کارشناسی بدان پرداخت. من تصور نمی​کنم بحث ناتوانی داعش برای انجام عملیات در ایران باشد، شاید بخشی از اتاق فکر و کنترل این گروه در این کشور باشد.»

آقای سربازی ادعای "دستگیری افراد داعشی در استان سیستان و بلوچستان" را هم نادرست می​داند. وی در این رابطه می​افزاید: «در سیستان و بلوچستان فقط مولوی امان​الله دهمرده که مدیر یک مکتب دینی و یک فعال معتدل شناخته شده در منطقه است او ۱۴ آبان دستگیر شد و فرد دیگری تاکنون بازداشت نشده است و سخنان وزیر اطلاعات درباره دستگیری​ها صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و عاری از واقعیت است.»

این کارشناس تائید می​کند: «تفکر داعشی در بلوچستان بین نیروهای مذهبی وجود دارد و به دلیل وجود تبعیض​ها رشد می​کند.

"ما تردیدی نداریم که هسته​های داعش در دیاله فعال هستند و این خطر برای ایران هم وجود دارد"اما علمای اهل سنت و صاحبان نفوذ و کسانی که منابر و تریبون​ها را به دست دارند تابحال مردم را از افراط​گرایی نهی کرده​اند و بخاطر نفوذی که داشته​اند در این زمینه موثر بوده​اند. چه بسا دولت هم تلاش کرده در برخی از مناطق از این ظرفیت علما برای دور کردن مردم از این نوع تفکر استفاده کند.»

"تفکر داعشی کردستان را تهدید می​کند"

کمال حسینی گزارش​گر "آژانس خبری موکریان" در کردستان ایران درباره گرایش و تمایل کردها به گروه دولت اسلامی می​گوید: «داعش در شنگال و کوبانی علیه کردها مرتکب جنایت بزرگی شد. با این وجود خطر تفکر داعشی کردستان را تهدید می​کند و باید چاره​ای اندیشید. جمهوری اسلامی شاید بتواند داعش را در ۴۰ کیلومتری مرزهای ایران متوقف کند ولی باید چاره​ای اساسی برای تهدید تفکر داعشی بیندیشد.»

این کارشناس تصریح می​کند: «آمار افرادی که از بین کردهای ایران به داعش ملحق می​شوند رو به افزایش است و به ویژه این آمار در شهرهای کوچک​تر به نسبت جمعیت آن بیشتر است. ما آنها را در میان مردم می​بینیم، در مساجد و محافل حضورشان محسوس است.

اما این آمار در کل نسبت به عامه مردم که علیه افکار خشونت​زای داعش هستند بسیار ناچیز است. اساسا تاکنون دستگاه‌های فرهنگی روی این قضیه کار نکرده‌اند. آخوندهای منبری جرئت اظهارنظر ندارند و بخشی هم بر می​گردد به سیاست​های تبعیض​آمیز حاکمیت شیعی ایران علیه اهل سنت. بنابراین کسانی که گرایش مذهبی سنی رادیکال داشته باشند پتانسیل تبدیل شدن به یک ضدشیعی را دارند و سیاست​های نادرست حاکمیت آن را تشدید می​کند.»

به عقیده این کارشناس مهم​ترین راه​ چاره برای مقابله با "افکار و گرایش​های داعشی" از بین بردن تبعیض​های ناروا علیه اهل سنت در ایران و توسعه همه جانبه در مناطق سنی​نشین و مشارکت شهروندان سنی در بخش​های مدیریت کلان کشور است.