تنش در روابط ایران و ترکیه: احضار سفرای دو طرف

وزارت خارجه ترکیه یکشنبه ۲۸ فوریه/ ۱۰ اسفند اعلام کرد محمد فرازمند، سفیر ایران در این کشور را به دلیل اظهارات سفیر ایران در عراق احضار کرده است.

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق شنبه ۲۷ فوریه در گفت‌وگو با تلویزیون روداو کردستان عراق گفت: ایران «هرگونه مداخله نظامی ترکیه در کردستان عراق را محکوم و رد می‌کند».

او این سخنان را در پاسخ به پرسش مجری برنامه که نظر او را در باره عملیات و حضور نظامی ترکیه در سنجار (شنگال) پرسید، بیان کرد و افزود: «سنجار چه ربطی به ترکیه دارد. این یک مسئله داخلی است و آن را باید خود عراقی‌ها و اقلیم کردستان حل کنند».

مسجدی گفت: «دخالت نظامی در عراق مردود است و نیروهای ترکیه نباید به هیچ شکلی تهدید یا تجاوزی علیه خاک عراق داشته باشند. آنها باید به داخل خاک ترکیه برگردند و در آنجا مستقر شوند».

این سخنان واکنش فاتح ایلدیز، همتای ترکیه‌ای مسجدی در عراق را هم به دنبال داشت. ایلدیز امروز در توییتر نوشت فکر می‌کند «آخرین فردی که باید در مورد احترام به مرزهای عراق درس بدهد، سفیر ایران در عراق باشد».

وزارت خارجه ترکیه هم در بیانیه‌ احضار سفیر ایران در آنکارا به وزارت خارجه، اعلام کرد انتظار آنکارا از تهران نه مخالفت با مبارزه ترکیه علیه تروریسم، بلکه همراهی با ترکیه است.

خبرگزاری‌های ایران هم به فاصله کوتاهی از احضار سفیر ترکیه در تهران به وزارت خارجه خبر دادند. آنطور که خبرگزاری دولت ترکیه گزارش کرده است سفیر ترکیه به دلیل سخنان وزیر کشور دولت اردوغان که در جولای ۲۰۲۰ احضار شده است.

"این یک مسئله داخلی است و آن را باید خود عراقی‌ها و اقلیم کردستان حل کنند».مسجدی گفت: «دخالت نظامی در عراق مردود است و نیروهای ترکیه نباید به هیچ شکلی تهدید یا تجاوزی علیه خاک عراق داشته باشند"وزیر کشور ترکیه در تابستان مدعی شده بود حدود صد هزار نفر از نیروهای پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان ترکیه) در ایران حضور دارند.

ترکیه در سال‌های اخیر به بهانه آنچه که «مبارزه با تروریسم» می‌خواند بارها به مناطق مختلفی در اقلیم کردستان عراق حمله کرده است. مقام‌های نظامی ترکیه هدف این حملات را نیروهای وابسته به حزب کارگران کردستان ترکیه اعلام کرده‌اند. مقام‌های اقلیم کردستان اما گفته‌اند که در جریان این حملات به غیرنظامیان آسیب رسیده است.

انتقاد سفیر جمهوری اسلامی از حضور نظامی ترکیه در عراق به فاصله کوتاهی پس از بازداشت کارمند کنسولگری ایران در استانبول به دلیل همکاری در قتل مسعود مولوی که در ترکیه پناهنده شده بود، صورت گرفت که می‌تواند تنش کلامی میان دو کشور را افزایش دهد.

پیش از آن نیز ترکیه اعلام کرد اعضای یک شبکه اطلاعاتی وابسته به وزارت ایران را بازداشت کرده است. اعضای این شبکه پس از ربوده شدن حبی فرج‌الله کعب، رهبر گروه احوازیه که از ترکیه به ایران منتقل شد، بازداشت شدند.

آذر امسال نیز شعرخوانی رجب طیب اردوغان در جمهوری آذربایجان واکنش شدید ایران را به دنبال داشت. اردوغان در مراسمی که با عنوان «آزادسازی سرزمین‌های اشغالی آذربایجان در قره‌باغ» برگزار شد بخش‌هایی از یک شعر عامیانه که بر جدایی مردمان ترک آذربایجان تاکید دارد، خوانده بود.پس از این اظهارات اما روسای جمهوری دو طرف در تماس تلفنی با یکدیگر بر رفع تنش و همکاری‌های دو جانبه تاکید کردند.

با وجود اختلاف نظرهای ایران و ترکیه بر سر سوریه، دو طرف در سال‌های اخیر چندین تفاهمنامه همکاری نظامی و امنیتی مشترک امضاء کرده‌اند.

مرداد ۱۳۹۶ پس از سفر سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به ترکیه دو کشور اعلام کردند علیه نیروهای شبه نظامی حزب کارگران کردستان ترکیه و پژاک عملیات نظامی مشترک انجام خواهند داد.