عصبانیت و درماندگی؛اوضاع این روزهای آل سعود/ تلاش آمریکا برای فروکش آتش خشم سعودی‌ها جواب می‌دهد؟

سرویس سیاسی «فردا»؛ ناظران بین‌المللی که رفتارسیاسی عربستان سعودی در محیط بین‌الملل را دنبال می‌کنند امروز اذعان می‌کنند که حکومت آل سعود دچار عصبانتی همراه با استیصال شده‌ که این موضوع ناشی از شکست این کشور در جریان معادلات سوریه است. درواقع عربستان سعودی امروز به عنوان یک ورشکسته بزرگ در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود که سرمایه‌گذاری عظیمی در سوریه انجام داد اما تنها نتیجه این سرمایه‌گذاری این بود که وجهه این کشور در نظام بین الملل خدشه دار شد، به طوری که امروز عربستان به عنوان حامی اصلی تروریست‌های تکفیری در جهان شناخته می‌شود و سفیر سوریه در اردن در این زمینه می‌گوید: «بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی رهبر اصلی القاعده است.

عربستان با درماندگی در روز جمعه هفته گذشته کرسی شورای امنیت که برای دو سال به این کشور واگذار شده بود را ترک کرد تا نشان دهد که از مسائل بوجود آمده بسیار خشمگین است.

تلاش آمریکا برای آرام کردن سعودی‌ها

این حرکت انفعالی حکومت آل سعود سبب شد تا جان کری دیداری را سعود الفیصل، وزیرخارجه این کشور ترتیب دهد و تا تنش‌های موجود میان دو کشور را کاهش دهد و از سوی دیگر عربستان را مجاب کند که فرصت خود برای تصدی موقت کرسی شورای امنیت را از دست ندهد.

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا پس از دیدار فیصل و کری به خبرنگاران گفت که جان‌کری از مزیت‌های داشتن کرسی در شورای امنیت سخن گفت که می‌تواند مجوز اقدام نظامی، تحمیل تحریم‌ها و انجام عملیات‌های صلح از مزیت‌های آن باشد. این مقام آمریکایی گفت: «جان کری این موضوع را ابراز داشت که اگرچه این تصمیم‌گیری به عهده عربستان سعودی است؛ اما آمریکا برای رهبری عربستان در منطقه و جامعه بین‌الملل ارزش قائل است.» دلسردی ریاض از روسیه و چین، به وضعی رسیده که سعودی‌ها از آمریکا نیز دلسرد شده‌اند که دلیل آن، نه‌تنها به دلیل بحران سوریه، بلکه به‌دلیل نقش‌آفرینی و حمایت آمریکا از سرنگونی حسنی مبارک در سال ۲۰۱۱ و نیز تلاش آمریکا برای توافق هسته‌ای با ایران است. تاکنون سابقه نداشته کشوری کرسی شورای امنیت را به‌دست آورد؛ اما آن را نپذیرد.

مقامات آمریکایی گفتند که واشنگتن و ریاض، اهداف مشترکی در ایران غیرهسته‌ای دارند و در عین حال، پایان جنگ داخلی در سوریه و ایجاد ثبات در مصر نیز تأمین‌کننده اهداف مشترک آن‌هاست.

از سوی دیگر حکومت آل سعود مشتاقانه منتظر حمله نظامی آمریکا به سوریه بود و در این زمینه به شدت کاخ سفید را تشویق می کرد. با توجه به اوضاع سوریه و تغییر معادلات در این کشور به نفع حکومت بشار اسد، عربستانی ها از این خشمگین هستند که چرا آمریکایی‌ها تن به جنگ با سوریه نداده‌اند و از سوی دیگر با شروع مذاکرات ایران و پنج قدرت جهانی و از سوی دیگر ترمیم روابط ایران و آمریکایی ها،‌ به شدت به نگرانی های آل سعود افزوده شده است .

"سخنان بی‌پرده الفیصل نشان دهنده عمق نگرانی عربستانی‌ها در زمینه بحرین، و سوریه و البته حزب الله لبنان است"در این زمینه متحدان عربستان در خلیج‌فارس نه‌تنها از سیاست‌های آمریکا انتقاد علنی کردند، بلکه نگرانی‌ها و انتقادات عربستان در مورد ناکامی شورای امنیت در پایان جنگ سوریه و عدم حل‌وفصل مناقشه اسرائیل[رژیم صهیونیستی] و فلسطین را نیز منعکس کردند.

خشم عربستانی‌ها از عدم اقدام نظامی آمریکا در سویه به حدی است که حتی وزیر خارجه آمریکا نیز به این موضوع اذعان می‌کند و تاکید می‌کند که «خودداری از حمله نظامی به سوریه باعث ناامیدی عربستان شد.»

آمریکایی‌ها برای اینکه دل شریک خود در خاورمیانه را به دست آورند، دیدارهایی را با سران حکومت آل سعود داشته‌اند و بیانیه‌ همکاری مشترکی میان سران دو کشور امضا شد تا اطمینان خاطری برای عربستان سعودی باشد و کمی از خشم آنها کم کند.

کری در این زمینه تأکید کرد: «دیروز چند ساعت در گفت و گو با وزیر خارجه عربستان نگرانی‌های سعودی‌ها را بررسی، و این نشست را با دیدگاهی روشن ترک کردیم.» تا آب سردی بر آتش‌خشم سعودی‌ها بریزد.

اظهارات ضد ایرانی «ترکی الفیصل»

اما خشم آل سعود در این زمینه دو جانبه است. زیرا از یک طرف سوریه و از طرف موفقیت‌های ایران در سطح بین‌الملل سبب شده است که سعودی‌ها بیش از حد احساس نگرانی کنند و در اقداماتی انفعالی به تهمت‌زنی و جنگ لفظی علیه سیاست‌های ایران روی بیاورند.

در این زمینه «امیر ترکی الفیصل» رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان در اظهاراتی ضد ایرانی در محفلی در واشنگتن، تهران و حزب الله را به بهره برداری و دست داشتن در بحران بحرین متهم کرد.

وی ضمن اینکه مدعی شد که نیروهای «سپر جزیره» حتی یک شهروند بحرینی را سرکوب نکرده‌‌اند گفت: بحرین از لحاظ تاریخی و استراتژیک برای عربستان مهم است و این کشور تلاش خواهد کرد از میزان قدرت حزب الله در لبنان نیز بکاهد.

رئیس پیشین سازمان اطلاعات عربستان ضمن تأکید بر لزوم برچیدن حکومت اسد خواستار ارجاع حامیان اسد به دادگاه جرائم جنگی بین المللی شد.

الفیصل البته به مسائل دیگری نیز پرداخت که نشان از مقابله این کشور با موج بیداری اسلامی است. وی در این زمینه با اشاره به تحولات مصر گفت که برای پادشاه عربستان دست کشیدن از همپیمانی چون حسنی مبارک آسان نبوده و وضعیت مصر برای عربستان بسیار مهم است.

همانگونه که از سخنان الفیصل مشخص است، سعودی ها خود را در کورس رقابت با ایران می‌بینند و البته از شکست‌هایی که در این زمینه متحمل شده‌اند بسیار نگران هستند. عربستان در عراق از ایران شکست خورده است و در سوریه نیز چنین وضعیتی حاکم است. سخنان بی‌پرده الفیصل نشان دهنده عمق نگرانی عربستانی‌ها در زمینه بحرین، و سوریه و البته حزب الله لبنان است.

از دیگر سو ترکیه نیز با توجه به سیاست‌های عربستان در مصر و حمایت این کشور از کوتای سفید ارتش بسیار عصبانی هستند. عربستان با قطر نیز وارد مناقشه شده است و بدین ترتیب سیاست خارجی عربستان سعودی در آن واحد در چند نقطه دچار آسیب شده است. عربستانی‌ها اینک باید بدانند که تنها پول خرج کردن و دمیدن بر آتش التهابات منطقه و حمایت از تروریست نمی‌تواند باعث موفقیت این کشور در اهداف خارجی شود و از دست رفتن وجهه بین المللی آن می‌تواند آسیب‌های فراوانی را در آینده به عربستان وارد سازد که اولین آسیب به انزوا رفتن این کشور است که با توجه به موقعیت عربستان در خاورمیانه به عنوان آسیبی جدی برای این کشور در سطح بین الملل محسوب می‌شود.