محسن هاشمی: مافیای زباله مانع اجرای طرح جامع پسماند تهران است

کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران در همکاری با معاونت خدمات شهری شهرداری و سازمان پسماند، کلیات "طرح جامع پسماند" را دوشنبه ۲۲ فروردین تصویب کرد.

محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران در همین راستا و طی یادداشتی، تاکید کرده که معضل پسماند در ایران  "گره کور" و آفت رو به رشد" است؛ در حالی که در شهرهای توسعه یافته دهه‌هاست به فرصت و منبع درآمد و انرژی مبدل شده است.

هاشمی می‌نویسد، هدف طرح جامع پسماند، کاهش نسبت زباله تر و کم‌ارزش، تبدیل زباله به فرآورده بازیافتی، کمپوست و سوخت برای تامین برق است تا دورریزهای باقیمانده، دخالت انسانی و آسیب‌های اجتماعی در چرخه زباله به کمترین میزان برسد. 

او تصریح می‌کند که دو مانع اصلی بر سر دستیابی به چنین هدفی "مافیای زباله" و "روزمرگی مدیریت شهری" هستند: «مافیای زباله با استفاده از کودکان کار و اتباع خارجی، کارتن‌خواب‌ها و کارگران محروم، علاوه بر مسائل زیست‌محیطی و تهدید سلامت جامعه، موجب بروز آسیب‌های اجتماعی نیز شده است. مانع دوم نیز روزمرگی مدیریت شهری و عدم جسارت برای ایجاد تحولی بنیادین در سیستم پسماند شهری است.»

پیشتر مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران گفته بود: «فقدان نظارت دقیق و واگذاری مجوز جمع آوری به پیمانکارانی که کودکان محروم را استثمار می‌کنند، سبب شکل‌گیری مراکز مجاز و غیر مجاز بازیافت زباله در حاشیه مناطق جنوبی تهران شده است.»

طبق نتیجه پژوهشی که در سال ۱۳۹۷ تحت عنوان "یغمای کودکی" انجام شد، تعداد زباله‌گردها در تهران ۱۴ هزار نفر است که چهارهزار و ۷۰۰ نفرشان کودک هستند.

این پژوهش نشان می‌داد که ۴۰درصد این کودکان بی‌سواد مطلق هستند، ۳۷درصدشان ترک تحصیل کرده‌اند، ۵۹درصدشان در زمان جمع‌آوری زباله، همراه دارند، ۶۲درصدشان بدون دستکش زباله‌ها را می‌گردند و میانگین کارشان نیز روزی ده ساعت و نیم است.

گردش مالی تجارت زباله چندین هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. تنها گردش مالی پسماند خشک در شهر تهران چیزی در حدود سه هزار میلیارد تومان در سال است که ۷۰ درصد این میزان، سهم جمع آوری غیررسمی پسماند است. 

بررسی‌های "جمعیت امام علی" در دو سال قبل نیز نشان می‌داد که کودکان زباله‌گرد روزانه به طور متوسط ۶۰ کیلو زباله جمع می‌کنند و محل زندگی اغلب آنها کارگاه‌های تفکیک زباله است. این کارگاه‌ها به طور معمول گاراژهایی در حاشیه شهر و بدون ابتدایی‌ترین امکانات بهداشتی هستند و کودکان زباله‌گرد در آن‌ها در معرض انواع بیماری‌های عفونی قرار دارند.

پایگاه خبری تحلیلی "شهر"، شهریور ۹۹ در گزارشی نوشته بود: «گردش مالی پسماند خشک در شهر تهران چیزی در حدود سه هزار میلیارد تومان در سال است که ۷۰ درصد این میزان، سهم جمع آوری غیررسمی پسماند است. در سال‌های گذشته بسیاری از پیمانکاران در قرارداد با شهرداری‌ها برای گرفتن مسئولیت جمع‌آوری و تفکیک زباله‌های خشک آنقدر پول به جیب زده‌اند که حالا میلیاردر شده‌اند.»

جمع‌آوری زباله‌های پایتخت به وسیله پیمانکارانی انجام می‌شود که با شهرداران هر منطقه قرارداد دارند.

"شواهد فراوان نشان می‌دهد که نظارت دقیقی بر فعالیت این پیمانکاران وجود ندارد و مسئولان نیز بارها به این مسئله اعتراف کرده‌اند"شواهد فراوان نشان می‌دهد که نظارت دقیقی بر فعالیت این پیمانکاران وجود ندارد و مسئولان نیز بارها به این مسئله اعتراف کرده‌اند.

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  از جمله تصاویری که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، این تصویر است. نیروهای امنیتی برای برخورد با معترضان "تظاهرات سراسری" در خیابان‌ها صف کشیده‌اند. آن‌ها بی‌توجه به کودکی که پشت سرشان از سطل زباله مشغول جمع‌آوری آشغال است به خیابان نگاه می‌کند.

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  در روزهای اخیر الهه الله‌کریمی، فعال اجتماعی، در گفت‌وگو با خبرگزاری "ایسنا" با اشاره به افزایش کودکان زباله‌گرد در ایران گفت: «میانگین سنی کودکان زباله‌گرد ۱۲ سال است و در میان آنان حتی کودکان ۴ ساله نیز حضور دارند.»

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  به گفته این فعال اجتماعی، کودکان زباله‌گرد به طور میانگین روزانه بیش از ۱۰ ساعت کار می‌کنند. او می‌گوید "کودکانی بودند که ۲۰ ساعت در روز نیز مشغول کار بودند؛ این یک نوع برده‌داری نوین است".

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  با رکود و تورم در اقتصاد ایران، زباله‌گردی به منبع درآمد اصلی برخی از ایرانیان تبدیل شده است.

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  سال گذشته اینعلی اکبر سیاری معاون وزیر بهداشت ایران گفته بود "۳۰ درصد مردم کشور گرسنه‌اند و نان خوردن ندارند که این آمار را وزارت رفاه هم تایید می‌کند".

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  پیش‌تر خبرگزاری "ایسنا" در گزارشی درباره زنان زباله‌گرد از قول "زینب" یک زن زباله‌گرد نوشت: «خفت‌گیری و تجاوز، مهم‌ترین مشکل زنان کارگری است که زباله‌جمع‌کن هستند.»

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  در ادامه این گزارش به نقل از "زینب" آمده :«شهرداری میگه آشغال مال ماست شما حق زباله‌جمع‌کردن ندارید. زباله جمع نکنیم، دستفروشی نکنیم پس چه‌طور شکم‌مان را سیر کنیم؟».

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  تصویر دیگری درباره زباله‌گردی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. مادر و فرزندی در مشهد مشغول زباله‌گردی.

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  پیش از این الهام فخاری، عضو شورای شهر تهران درباره کودکان زباله‌گرد به خبرگزاری "ایلنا": «اغلب این کودکان بیماری دارند، اما مسئله بیماری نسبت به سایر مشکلات این کودکان در اولویت نیست، چرا که از اغلب این کودکان سواستفاده‌های جنسی می‌شود.»

• تصاویر کودکان، زنان و مردان زباله‌گرد در ایران

  زباله‌گردی در ایران