آیا قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین خطری برای دموکراسی است

چکیده :در ۲۶ آبان ۱۳۹۸، پنج روز پس از آغاز اعتراض ها به گرانی بنزین، حسن روحانی طی سخنانی در هیات دولت ضمن توجیه عملکرد دولت گفت:" ما آنقدر سیستم مونیتور داریم که حتی می توانیم راننده خودروها را نیز بشناسیم"(عصرایران/۲۶ آبان ۱۳۹۸) تا این زمان تصور عمومی بر این بود که دوربین ها توانایی تصویربرداری از اتومبیل ها و پلاک شان را دارند نه توانایی هویت یابی سرنشین آن...

بررسی تاثیر احتمالی قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین بر منتقدان سیاسی حکومت ایران/ چینی ها چه چیزی دارند که با قرارداد ۲۵ ساله به ایران بدهند/آیا قرارداد با چین عرصه را بر متتقدان سیاسی ایران تنگ می کند

فرشاد قربانپور

احتمال امضای قرارداد ۲۵ ساله راهبردی میان ایران و چین، واکنش های بسیاری که بیشتر منفی بودند در شبکه های مجازی و رسانه های ایرانیان برانگیخت.

با این حال “دبیرخانه سازوکار عالی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین” در خرداد۹۹ جزوه ای در ۵ رویه منتشر کرد تا مفاد پیش نویس این قرارداد را در ترازوی سنجش همگان قرار دهد.

این قرارداد، سویه های گوناگون سیاسی و اقتصادی دارد که می تواند مورد بررسی قرارگیرد. البته چین کشوری بسیار قدرتمند در زمینه اقتصادی است اما لزوما از فناوری پیشرفته ای برخوردار نبوده و استانداردهای پایینی به نسبت آمریکا، ژاپن و اروپا دارد. به ویژه این کشور در زمینه نیاز ایران، یعنی تکنولوژی نفت و گاز حرفی برای گفتن ندارد.
اما قرارداد با چین گذشته از اقتصاد و صنعت در عرصه سیاست چه چیزی برای ما به ارمغان خواهد آورد؟

می دانیم که چین، کشوری دارای حق وتو است. از این رو شاید اداره کنندگان نظام سیاسی در ایران میپندارند با تکیه بر این قرارداد بتوان روی حمایت چین از ایران در جامعه جهانی حساب باز کرد. البته تاریخ به این نوع حمایت های چینی نمره پایینی می دهد.

روی دیگر سکه سیاست می تواند داخلی باشد.

آیا سیستم سیاسی ایران در این اندیشه است تا از تجربه سیاسی چین در داخل کشور استفاده کند؟

آیا این قرارداد را میتوان به عنوان یک دادوستد سیاسی و امنیتی به حساب آورد؟

در واقع پرسش این است آیا امکان دارد قرارداد با چین در برابر خواسته های تحول خواهانه و آرمان دموکراتیک مردم ایران موانعی ایجاد کند؟

به بیان دیگر این بده بستان چه تاثیری در داخل ایران بر رویکرد تحول خواهانه مردم خواهد گذاشت؟

چنین چیزی در تاریخ نیز سابقه دارد.

"البته چین کشوری بسیار قدرتمند در زمینه اقتصادی است اما لزوما از فناوری پیشرفته ای برخوردار نبوده و استانداردهای پایینی به نسبت آمریکا، ژاپن و اروپا دارد"برای نمونه از یاد نبریم که در بند هفتم عهدنامه ترکمانچای نیز شرحی آمده بود مبنی بر حمایت روسیه از ادامه سلطنت قاجار در خاندان عباس میرزا…

امروز پرسش پیرامون تاثیر داخلی قرارداد با چین از آن رو طرح می شود که در بند دوم پیش نویس قرارداد ۲۵ ساله با چین که عنوان “ماموریت” بر خود دارد به ۱۰ محور اشاره می شود که در محور هشتم آمده است: “تقویت اجرای قانون و همکاری های امنیتی در حوزه های مختلف از جمله مبارزه با تروریسم”.

“تقویت اجرای قانون” ترکیب مناقشه برانگیزی است.

پرسش اصلی این است که چین چگونه در اجرای قانون به ایران کمک خواهد کرد؟

به بیان دیگر، شاید دقیق تر باشد که بپرسیم این ترکیب کدام قوانین را دربر خواهد گرفت؟

به جاست به عنوان مشتی نمونه خروار، به دو خبر که پیش از این اعلام شد توجه کنیم. شاید بتوان این دو خبر را به این قرارداد ربط داد و نسبتی سنجشگرایانه میان سیاست چینی با دموکراسی خواهی ایرانیان ایجاد کرد.

در ۲۶ آبان ۱۳۹۸، پنج روز پس از آغاز اعتراض ها به گرانی بنزین، حسن روحانی طی سخنانی در هیات دولت ضمن توجیه عملکرد دولت گفت:” ما آنقدر سیستم مونیتور داریم که حتی می توانیم راننده خودروها را نیز بشناسیم”(عصرایران/۲۶ آبان ۱۳۹۸) تا این زمان تصور عمومی بر این بود که دوربین ها توانایی تصویربرداری از اتومبیل ها و پلاک شان را دارند نه توانایی هویت یابی سرنشین آن را.

هفت ماه پس از این رویداد در ۲۶ خرداد ۹۹ بود که سردار کمال هادیانفر رییس پلیس راهور گفت: “برای جریمه عابرین پیاده متخلف، سامانه ای طراحی کرده‌ایم، کد ملی و چهره افراد را هم داریم می‌توان تطبیق داد و جریمه کرد. اگر عابر پیاده تخلف کرد، می‌توان با این شیوه او را جریمه کرد”.(انتخاب/۲۶ خرداد۱۳۹۹) گفته های این فرمانده پلیس اشاره ای بود به تشخیص چهره و هویت افراد با کمک دوربین های نصب شده در سطح شهر.

ادعای تشخیص هویت افراد به وسیله عکس دوربین های نصب شده در سطح شهر و تطبیق آن با داده های بایگانی در سامانه جامع داده ها و سپس یافتن کد ملی، نام،آدرس، تلفن و… افراد، ادعایی برخلاف دموکراسی و آزادی و خبری بسیار نگران کننده بود. از جمله از آنجا که جریمه ها بطور اتوماتیک از حساب مردم برداشت میشد، بسیاری این طرح را شگردی برای اخذ پول از مردم ارزیابی کردند.(اسپوتنیک فارسی/۲۸خرداد۹۹) در نتیجه پلیس مجبور به واکنش شده و اعلام کرد قصد اجرای این طرح را ندارد. هرچند که پلیس فقدان زیرساخت ها را دلیل لغو این طرح اعلام کرد، نه تحدید آزادی.(برنا/۴ آبان ۹۹) حال به اصل مساله نزدیک شدیم.

اکنون شاید بتوان پرسش دقیق تری مطرح کرد.

اینکه در صورت تنظیم قرارداد ۲۵ ساله ، چین چه چیزهای به ایران می تواند بدهد؟

یا اینکه این قرارداد بر آزادیخواهی و دموکراسی طلبی ایرانیان چه تاثیری گذاشته و نیز چه تغییری در رویکرد حکومت در قبال انتقادها، اعتراض ها و مقاومت های مدنی، به ویژه انتقادهای آشکار مدنی خواهد گذاشت؟

به طور اجمالی می توان گفت ربط این قرارداد با تحول خواهی ایرانیان در این است که چینی ها استاد سرکوب انتقادهای مدنی هستند.

به نظر می رسد دستاورد غیر اقتصادی این قرارداد(تازه اگر بپذیریم که دستاورد اقتصادی قابل توجهی به دنبال داشته باشد) در حوزه داخل کشور، آسیب رساندن جدی به جریان های تحول طلبی و آزادیخواهانه است.

چرا؟ چون رویکرد اصلی نهادهای امنیتی چین مبتنی بر پایش نامحسوس مردم از طریق دوربین های مستقر در سطح شهر است.(دویچه وله/۱۵ تیر ۱۳۹۷) دوربین هایی که بسیاری از مردم گمان میکنند کاربردشان تنها برای کنترل اتومبیل ها است.

از ۱۰ شهر پر دوربین جهان، هشت شهر، چینی هستند. برای نمونه در شهر “چونگ خینگ” در جنوب غربی چین که حدود ۱۲ میلیون نفر جمعیت دارد دو میلیون و ششصدهزار دستگاه دوربین نصب شده است یعنی برای هر پنج نفر یک دوربین.(روزیاتو/۳شهریور۱۳۹۸)

این فناوری پایشگرایانه برای سیستم سیاسی در ایران که تمایل بسیاری برای ممیزی دارد جذابیت ایجاد می کند. در واقع این تحفه چینی، همان چیزی است که می تواند دوباره پکن را از جاده ابریشم به تهران برساند.
چین به دنبال ایجاد گسترده ترین شبکه دوربین های پایشگر مبتنی بر هوش مصنوعی است

تحفه ای که از آن حرف می زنیم، سیاستی بود که چینی ها پس از شورش میدان “تیان آن من” در پیش گرفته و سرآمد کشورهای جهان در یافتن هویت افراد از طریق عکس شدند.

این سیاست، مبتنی بر فناوری الکترونیک با بودجه بزرگ دولتی پی گرفته و پیشرفت بسیاری کرد و بلافاصله حتی پس از موفقیت های کوچک به عنوان ابزار پایش، علیه مسلمانان (پیش از این ایرانی تبار) اویغور به کار گرفته شد.(کرونوس/۳۰ دی ۱۳۹۶) تا پایان سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۷۰ میلیون دوربین مداربسته در نقاط مختلف چین نصب شده بود. یعنی برای هر ۸ نفر یک دوربین. چینی ها میخواهند این تعداد را تا سال ۲۰۲۲ به حدود ۵۰۰ میلیون دوربین برسانند.

"اما قرارداد با چین گذشته از اقتصاد و صنعت در عرصه سیاست چه چیزی برای ما به ارمغان خواهد آورد؟می دانیم که چین، کشوری دارای حق وتو است"یعنی برای هر سه نفر یک دوربین.(دیجیتو/۲۷ آذر۹۶)

آن وقت شاید تنها لباسهای زیر مردم از چشم دولت پنهان بماند. اما اگر یک روز دو بار برای خرید چیپس از خانه بیرون بروید، حتما نام شما به عنوان یک شهروند دوستدار چیپس در “سامانه جامع کنترل مردم” ثبت خواهد شد. بنابراین رفت و آمدهای عمومی هیچ کسی مخفی نخواهد ماند. چرا که با استفاده از دوربین‌های تشخیص هویت، همه افراد شناسایی شده، نام و نام خانوادگی و دیگر جزئیات مربوط به آنها برای دولت آشکار می شود.

سنس‌تایم شرکتی چینی است که با استفاده از هوش مصنوعی این امکان را فراهم کرده و در حال گسترده تر کردن نرم افزاری آن است. چیزی که راه‌کارهای بیشتری برای “کنترل” شهروندان از طریق پایش دوربینی در اختیار دولت ها میگذارد.

این سیستم می‌تواند اطلاعات هزاران دوربین را با کمک هوش مصنوعی پردازش کند تا افرادی که دولت تمایل به یافتن شان دارد ردگیری شوند.(رادیوفردا/۲۸ فروردین۱۳۹۷)

چینی ها میگویند از این سیستم برای یافتن مظنونین استفاده می کنند. اما خطر آنجاست که تعریف مظنون از نظر دولت ها چیزی متفاوت با نظر مردم است. در واقع منتقدان فعالیت این سیستم، این فناوری را سبب کنترل جزئیات خصوصی مردم و ردیابی مخالفان سیاسی و یا منتقدان حکومت می دانند. از جمله پلیس چین از سال ۲۰۱۷ به این سو، شناسایی به وسیله دوربین را در استان سین‌کیانگ آغاز کرده است. برنامه‌ای که در آن چهره مردم عادی پایش می‌شود تا افرادی که از نظر دولت چین “خاطی هستند” دستگیر شوند.(رادیوفردا/۲۸ فروردین۱۳۹۷)

برای نمونه این سیستم در حال حاضر در چین برای ردیابی سفر، خرید، جُرم و حتی استفاده از دستمال توالت مورد استفاده قرار می‌گیرد.(آنا/۱۱اسفند۱۳۹۶)
در چین همه چیز با دوربین ثبت می شود حتی افرادی که جذب یک تابلوی مشخص می شوند

اگر شما در چین باشید و از مناطق ممنوعه عبور کنید، بدون شک عکسبرداری می‌شوید.

"از این رو شاید اداره کنندگان نظام سیاسی در ایران میپندارند با تکیه بر این قرارداد بتوان روی حمایت چین از ایران در جامعه جهانی حساب باز کرد"این عکس‌ها در پایگاه اطلاعاتی پلیس، هویت یابی شده و سپس عکس، شماره شناسایی و آدرس خانه فرد خاطی به نمایشگر افسران پلیس فرستاده می‌شود. البته مجرمان عادی می‌توانند جریمه ای بپردازند تا عکس و اطلاعات‌شان حذف شود. اما خدا به داد معرضان سیاسی برسد…(آنا/۱۱اسفند۱۳۹۶)

سیستم چینی تشخیص هویت با دوربین های سطح خیابان، اکنون حداکثر با رزولوشن ۵۰۰ مگاپیکسل توانایی تشخیص جزئیات بالای چهره‌ی افراد را دارد. چینی ها ادعا می‌کنند که سیستم جدید یک فرد را در میان جمعیتی ده‌ها هزار نفری به‌راحتی شناسایی می‌کند. در یک آزمایش، دوربین هوشمندی در چین توانست یک مظنون تحت تعقیب را در میان ۶۰ هزار نفر از شرکت‌کنندگان یک کنسرت موسیقی در شهر نانچینگ شناسایی کند.(زومیت/۶مهر ۱۳۹۸)

از این که بگذریم از اوایل سال ۲۰۱۸ شماری از نیروهای پلیس در چین به عینک‌های هوشمندی مجهز شده‌اند که قابلیت تشخیص چهره را دارد.

این دوربین‌ها چهره افراد را اسکن کرده و آن را برای بررسی به پایگاه‌ داده می‌فرستند. زمان لازم برای تشخیص هویت افراد با این دوربین ها فقط ۱۰۰ میلی ثانیه است.(آنا/۱۱اسفند۱۳۹۶)

به جز این چینی ها قوانین و فناوری بسیار پیشرفته ای برای کنترل اینترنت و یافتن افراد با ردگیری موبایل دارند. از جمله در اول دسامبر ۲۰۱۹ در چین قانونی اجباری شد که مردم این کشور را موظف می‌کند که هنگام عقد قرارداد جدید برای خرید تلفن‌های موبایل چهره خود را اسکن کرده و به مرکز داده های دولتی بسپارند. همزمان مشخصات گوشی نیز در کنار عکس مالک ذخیره می شد.(بی بی سی/۱۰آذر ۱۳۹۸) هویت صدها میلیون دارنده موبایل به همین سادگی شناسایی شد.هر چند که دولت چین برای این کار خود نام “مراقبت از حقوق قانونی و منافع شهروندانش در فضای مجازی” انتخاب کرده است.

شاید طرح ریجیستری در ایران، یک کپی بی سر و ته از همین کار باشد که بیشتر به بهانه مبارزه با سرقت اجرا شد.
یافتن یک نفر در میان ۶۰ هزار نفر کار آسانی برای شبکه پایشگر چین است

اما چین، مدل اصلی کنترل را روی اویغورها اعمال می کند. جمعتی مسلمان که یک پنجم خاک چین، قلمرو تاریخی شان است حال آنکه طبق آمارهای رسمی حدود ۱۲ میلیون نفرند.

"هرچند که پلیس فقدان زیرساخت ها را دلیل لغو این طرح اعلام کرد، نه تحدید آزادی.(برنا/۴ آبان ۹۹) حال به اصل مساله نزدیک شدیم"آنها بخشی از قلمرو تاریخی ایرانند در کاشغر. چنانچه در کتیبه شاپور ساسانی در کعبه زرتشت نیز بدان ها اشاره شده است.(بی بی سی/۱۴ آذر ۱۳۹۸)

اویغورها، زبانشان سغدی و سرشار از واژگان پارسی ست، حروف نوشتاری شان نیز مانند حروف فارسی است. تاامروز حاملان فرهنگ ایرانند و نوروز را جشن می گیرند. (بی بی سی/۱۴ آذر ۱۳۹۸). چنانچه نام هایی همچون گلنار، زمرد و… هنوز در میانشان رواج دارد.

باور تاریخی این است که آنان باقی مانده از فرهنگ مانوی، پیامبر باستانی ایرانند.(نقاشی اویغور/مجله هنر و تمدن شرق/ ۱۳۹۷) آیین مانوی نیز مدت‌ها دین حکومتی اویغورها بود.

از جمله طومار بزرگ و تقریباً کاملی در صحرای گبی کشف شد که شاوان و پلیو دانشمندان فرانسوی پی بردند این طومار یکی از کتاب‌های مانوی است. تردیدی نیست آنها میراث داران تاریخی حکومت کوشانی هستند که پیوستگی عمیقی با ایران باستان و تاریخ ایران دارد.برخی از اویغورها نیز پیرو طریقت های درویشی از جمله قادریه هستند که عبدالقادر گیلانی آن را بنیان گذاشت.(سرچشمه تصوف در ایران، سعید نفیسی، چاپ فروغی، ۱۳۴۳)

جالب اینجاست، اویغورها دارای میزان زیادی از تبار سغدی (از اقوام باستانی ایران شرقی باستانی) هستند که دچار ترک‌سازی شدند و شهرهای ختن و کاشغر نیز در گذشته از شهرهای ایرانی بوده‌اند.(بی بی سی ۱۵ شهریور ۱۳۹۳) اما چین دو قرن پیش یعنی در سده ۱۸ میلادی اویغورستان را بخشی از چین بزرگ نامید. گفته می‌شود در این مرحله بیش از یک میلیون اویغورکشته شده و تعداد زیادی از آنان در بازارهای فروش برده معامله شدند. دشمنی میان چین و اویغورها از آن روز دامن زده شد و تا امروز ادامه دارد.(بی بی سی/۱۴ آذر ۱۳۹۸)
اویغورهای کاشغر، مردمی آمیخته با فرهنگ ایران

آخرین رهبر قدرتمند اویغورها در قرن ۱۸ یعقوب بیگ بود که در سال ۱۸۶۴ شکست سختی بر چینی ها وارد کرد. اما در نهایت شکست خورد.

"در واقع این تحفه چینی، همان چیزی است که می تواند دوباره پکن را از جاده ابریشم به تهران برساند"رهبر فعلی اویغورهای جهان “ربیعه قدیر” نام دارد.(بی بی سی/۱۴ آذر ۱۳۹۸) اویغورها دوبار در سال‌های ۱۹۳۳ و ۱۹۴۴ با کمک ژوزف استالین موفق شدند استقلال خود را پس بگیرند و خود را جمهوری بنامند. اما چین استقلال آنان را در هم کوبید. چین از سال ۱۹۴۹ با مشت آهنین بر منطقه اویغورها مسلط است.(بی بی سی/۱۴ آذر ۱۳۹۸)

بیش از ۹۲ درصد مردم چین از قوم “هان” هستند. بر همین اساس چین میکوشد سیاست “هان” سازی کل جمعیت را در همه نقاط چین از جمله سین کیانگ پیش ببرد. در سال ۱۹۸۹ ایغورها حداقل ۱۰۰۰ مدرسه با زبان و الفبای خودشان داشتند که تا سال ۱۹۹۶ همه آنها به اجبار تعطیل شد.

چین با هر گونه آموزش اسلامی مردم اویغور نیز مقابله می کند.

دانشجویان به جرم اَعمال دینی از دانشگاه‌ها اخراج می شوند. کارمندانی که نماز می‌خوانند از کار اخراج شده اند. تقریبا تمام ۲۳۰۰۰ مسجد اویغورها بسته شد. چین در راستای حذف هویت اویغورهای مسلمان حتی گاهی آنها را تحت فشار گذاشته تا نوشیدنی الکلی بنوشند و در روزهای ماه رمضان غذا صرف کنند. (تی آر تی /۲۰ بهمت ۱۳۹۷) در دادگاه های چین نیز اغلب حق را به مسلمانان اویغور نمی دهند.

"یعنی برای هر سه نفر یک دوربین.(دیجیتو/۲۷ آذر۹۶)آن وقت شاید تنها لباسهای زیر مردم از چشم دولت پنهان بماند"مردم شهر اورومچی در ژوئیه ۲۰۰۹ به بهانه عدم رعایت حقوق اویغورها در دادگاه‌های چین تجمع مسالمت آمیزی کردند که البته به خشونت کشیده شد. شمار کشته‌شدگان این حادثه بیش از ۱۴۰ تن و شمار مجروحان ۸۲۸ تن اعلام شد.

از این گذشته در راستای چینی سازی اویغورها، بیش از یک میلیون مسلمان اقلیت اویغور یعنی حدود ده درصد جمعیت اویغورها به صورت اجباری و در راستای شستشوی مغزی و با هدف حذف تدریجی آنها از جامعه در اردوگاه های کار زندگی می‌کنند(بی بی سی/۱۵مرداد ۱۳۹۹) و اغلب نیز مجبور به تولید محصولات صنعتی برندهای اروپایی و آمریکایی از جمله گوشی های آیفون هستند. (عصرایران/۱۲ اسفند ۱۳۹۸) حتی گزارش هایی از فروش اعضای بدن این دسته از مسلمانان به کشورهای دیگر وجود دارد. گزارش ها حاکی است که کشورهای عربی به ویژه عربستان خریدار اصلی اعضای بدن مسلمانان چینی هستند. جنبش “فالون کونگ” در همین راستا شکل گرفت.

افراد عضو جنبش “فالون گونگ” چین از قربانیان برداشتن اعضای بدن و زندانی کردن فرزندانشان در این اردوگاه‌ها هستند.(ایکنا/۱ تیر ۱۳۹۹)

چین همواره وجود چین اردوگاه هایی را در مورد مسلمان اویغور تکذیب میکرد اما در اکتبر ۲۰۱۸ به وجود پایگاه‌های نظامی سری که در آن مسلمانان نگهداری می‌شوند، اذعان کرد و گفت آنجا مرکزی برای آموزش حرفه ای و مبارزه بر علیه تروریسم است.(آناتولی ۳۰ آگست ۲۰۱۹)

از سیاست های دیگر کنترلی چین در قبال مسلمانان اویغور، بی هویت سازی از کودکی است. در کنار افزایش به کار گیری تکنیک های منع بارداری و نیز سیاست های گسترده عقیم سازی برای زنان مسلمان، ساختن کودکستان های شبانه روزی جهت آموزش مداوم نیز پی گیری شده است. آمار مربوط به سال ۲۰۱۷ نشان می دهد که میزان ثبت نام کودکان در کودکستان های شبانه روزی این منطقه نیم میلیون نفر افزایش یافته است.(بی بی سی /۱۴ تیر ۱۳۹۸) این کار برای آموزش شبانه روزی کودکان اویغور با هدف مهندسی فرهنگی آنهاست.

در کنار اینها همه اویغورها مجبور به جاسوسی علیه یکدیگر هستند. در صورت تخلف هر کسی از قوانین حزب کمونیست، نه تنها خود خاطی بلکه دوستان و خانواده نیز مجازات می شوند.(کتاب باریک راه آزادی/انتشارات روزنه/۱۳۹۸)

چین، سامانه ای تحت عنوان “سامانه اعتبار اجتماعی” راه انداخته است. دولت با استفاده از این سامانه و از طریق پایش فناورانه، برای تک تک شهروندان بر اساس سیستم امتیازدهی، نمراتی در نظر می گیرد.

"اما اگر یک روز دو بار برای خرید چیپس از خانه بیرون بروید، حتما نام شما به عنوان یک شهروند دوستدار چیپس در “سامانه جامع کنترل مردم” ثبت خواهد شد"برای نمونه اگر آشنای شما خطا کرده باشد، از شما نیز کمی امتیاز کاسته می شود.(کتاب باریک راه آزادی)

اما در منطقه اویغورها، علاوه بر دوربین، صدها مامور پایشگر عضو حزب کمونیست چین نیز رفتار مردم را زیر نظر دارند. این افراد برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ به تعداد ۲۰۰ هزار نفر وارد سین کیانگ شدند. این ۲۰۰ هزار نفر، همگی از اعضای حزب کمونیست و از چینی های نژاد “هان” انتخاب شدند. در همین راستا در سال ۲۰۱۶ نیز ۱۱۰ هزار نفر پایشگر دیگر به منطقه اویغورها در سین کیانگ افزوده شد. هویت طلبی ایغورها و ایستادگی شان بر حفظ میراث تاریخی سبب شد در مرحله ای دیگر در سال ۲۰۱۷ یک میلیون عضو تشکیلاتی حزب کمونیست چین وارد منطقه اویغورها شوند که اینبار این تعداد ضمن پایش رفتار اویغورها باید در میان خانواده آنان زندگی کرده و رفتارشان را از نزدیک زیر نظر میگرفتند.

ارتکاب هر گونه خطایی در خانواده ها به سرعت از سوی پایشگران گزارش داده می شد. از جمله آنها باید گزارش بدهند که اویغورها هر روز صبح آوازهای ملی چینی خوانده اند، در جلسات حزبی شرکت می کنند، خانواده های اویغور در خلوت خود و با یکدیگر چینی حرف بزنند، سجاده و جانماز نداشته باشند، به سمت مکه ننشینند، قرآن نداشته باشند، احوالپرسی به “سلام علیکم” نباشد، به مجسمه رفیق مائو تعظیم کنند و…(کتاب باریک راه آزادی)

ممیزی آنلاین شاید بهترین ترکیب باشد برای این نوع سیاست چینی. چین این سیاست ها را به کمک فناوری اعمال می کند. کنترل اینترنت، کنترل موبایل، کنترل چهره و عبور و مرور و… اینها همه ویژگی هایی است که حکومت های دیکتاتوری تمایل به داشتنش هستند.

تحفه ای که کشور چای، دارچین، ابریشم، بشقاب و…در قرن بیست و یکم می تواند به همه جای جهان صادر کند، ممیزی آنلاین با هدف کنترل تک تک شهروندان با فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی است. دولتی خداگونه که توانایی نگریستن و پاییدن همه شهروندان را دارد.

جورج ارول در کتاب ۱۹۸۴ نوشته بود:” برادر بزرگ دارد شما را تماشا می کند” او که در سال ۱۹۴۸ این کتاب را نوشت آیا می دانست که در سال ۱۹۸۴ این پیش بینی به راستی تحقق خواهد یافت؟ شاید.