سناریوی رسمی برای بازار مسکن

بر خلاف آنچه رصدکنندگان بازار مسکن درباره رفتار قیمت‌ در ماه‌های آتی متصور شده‌اند، مسوولان دولتی معتقدند: «شرایط موجود» کاملا به نفع خریداران مصرفی مسکن است و لااقل در کوتاه‌مدت ادامه پیدا می‌کند.

مسوول بخش مسکن در وزارت راه‌وشهرسازی با استناد به نتایج بررسی‌هایی که دفتر اقتصادمسکن انجام داده، می‌گوید: حداقل تا پایان سال‌جاری نه تنها زمینه‌ای برای تحریک قیمت مسکن وجود ندارد که صحبت از رکود نیز فاقد مبنای عینی است.

دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی گزارش داده، متوسط قیمت یک مترمربع آپارتمان در مناطق ۲۲گانه شهر تهران در بهار و تابستان امسال به ترتیب به یک میلیون و ۸۵۰ هزار و یک میلیون و ۹۵۰ هزار تومان رسیده است. معاون امور مسکن وزیر راه‌وشهرسازی با توضیح بیشتر در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در نیمه‌اول امسال قیمت مسکن افزایش پیدا کرد، اما میزان رشد، کمتر از نرخ تورم بود به همین خاطر تعادل در بازار همچنان برقرار است و تا پایان سال‌جاری نیز هیچ التهاب و بی‌ثباتی در بازار مسکن قابل تصور نخواهد بود.

ابوالفضل صومعه‌لو رونق کنونی در بازار مسکن را نتیجه اتخاذ سیاست «تحریک‌عرضه» و پایان‌دادن به روال قدیمی «تحریک‌تقاضا» عنوان کرد و افزود: این سیاست باعث شده بدون آنکه سوداگری در معاملات مسکن اتفاق بیفتد، ساخت‌وسازها در بالاترین سطح سال‌های گذشته فعال شود.

"بنابر این پیش‌بینی‌هایی که این روزها برخی‌ها درباره جهش قیمت مطرح می‌کنند اتکا به تجربه‌ دوره‌های پیشین دارد که با توجه به شرایط حال حاضر، تاریخ مصرف چنین تحلیل‌هایی گذشته است"

مسیر قیمت از رونق جدا شده
معاون امور مسکن تصریح کرد: رونق مسکن همیشه با رشد قیمت همراه بوده، اما در سال گذشته که رکود به انتها رسید، به مدت یک‌سال شاهد رونق ساخت‌وساز بدون افزایش قیمت مسکن و تداوم آن در سال جاری بودیم که این نشان می‌دهد مسیر «رونق‌مسکن» و «رشد‌قیمت» از هم جدا شده است. بنابر این پیش‌بینی‌هایی که این روزها برخی‌ها درباره جهش قیمت مطرح می‌کنند اتکا به تجربه‌ دوره‌های پیشین دارد که با توجه به شرایط حال حاضر، تاریخ مصرف چنین تحلیل‌هایی گذشته است.

صومعه‌لو سیاست فعلی دولت در بخش مسکن را تداوم تحریک طرف عرضه با هدف «ادامه رونق مسکن از جنس ساخت‌وساز» عنوان کرد و گفت: طی یک‌سال آتی حجم قابل توجهی از واحدهای مسکونی ارزان‌قیمت روانه بازار مصرف می‌شود که به‌تبع موجب تعدیل در بازار مسکن خواهد شد.

عرضه انبوه، به زودی
این مقام وزارت راه‌وشهرسازی با ارائه گزارشی از آخرین وضعیت مسکن‌مهر تاکید کرد: هم‌اکنون از سهمیه یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکن‌مهر در کل کشور بیش از ۴۰۰ هزار واحد به پایان مرحله نازک‌کاری رسیده و ۸۰۰ هزار واحد نیز در شروع این مرحله انتهایی قرار گرفته است.

در بافت‌های فرسوده نیز نوسازی نزدیک به ۷۰ هزار واحدمسکونی در حال تکمیل‌شدن است که در مجموع حدود نیم‌میلیون واحدمسکونی به زودی تحویل متقاضیان می‌شود.

صومعه‌لو درباره برنامه ساخت مسکن در سال‌های ۹۱ و ۹۲ که دوره اوج تقاضای مسکن نامگذاری شده نیز تصریح کرد: در سال‌های ۹۱ و ۹۲ در قالب اهداف کمی برنامه پنجم توسعه به نحوی برنامه‌ریزی شده که تقاضای موجود در قالب خانوارهای تازه تشکیل‌شده که سالانه حدود ۸۰۰ هزار تا ۹۰۰ هزار خانوار برآورد می‌شود بتواند از طریق ساخت مسکن‌مهر، مسکن‌مهر خودمالکی و نوسازی بافت‌فرسوده و همچنین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی پاسخ داده شود.

وی افزود: برای سال ۹۱ باید چیزی در حدود ۹۷۰ هزار واحدمسکونی جدید در کشور ساخته شود که از این تعداد، ۳۰۰ هزار واحد به صورت مسکن‌مهر و دست‌کم ۱۰۰ هزار واحد در قالب نوسازی بافت‌فرسوده ساخته خواهد شد.

نیاز به ۱۰۰۰۰ میلیارد تا پایان‌سال
معاون امور مسکن وزارت راه‌وشهرسازی در ادامه گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره روند پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت ساخت‌وساز نیز گفت: تاکنون رقمی معادل ۱۸ هزار و ۶۰۳ میلیارد تومان وام ساخت مسکن از طریق خط‌اعتباری بانک‌مرکزی از طریق بانک‌مسکن به انبوه‌سازان مسکن‌مهر پرداخت شده است که پیش‌بینی می‌شود به ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان منابع جدید برای تکمیل این پروژه در کشور تا پایان سال نیاز باشد.

وی افزود: در حال حاضر رونق مسکن از طریق تحریک عرضه ایجاد شده و افزایش ساخت‌وساز بدون محرک قیمتی صورت گرفته، ضمن اینکه روند رو به رشد تولید مسکن پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها نه تنها متوقف نشده، بلکه آمار دریافتی از شهرداری‌تهران حاکی از رشد بی‌سابقه تولید مسکن در نیمه‌اول سال جاری است، در چنین شرایطی صحبت از رکود موضوعیت ندارد.

وام ساخت باید زیاد شود
صومعه‌لو درباره کفایت سقف وام ساخت برای پوشش حداکثری هزینه‌های ساخت‌وساز نیز گفت: وزیر و سایر اهالی بخش ساختمان علاقه‌مند به افزایش تسهیلات ساخت هستند، اما سیستم بانکی چنین اعتقادی ندارد.

"در بافت‌های فرسوده نیز نوسازی نزدیک به ۷۰ هزار واحدمسکونی در حال تکمیل‌شدن است که در مجموع حدود نیم‌میلیون واحدمسکونی به زودی تحویل متقاضیان می‌شود"

وی در این باره توضیح داد: یک زمانی با پرداخت ۲۰ میلیون وام ساخت مسکن‌مهر، حداکثر به ۳ تا ۴ میلیون آورده نقدی متقاضیان نیاز بود تا واحدها تکمیل شود، اما در حال حاضر از آنجا که عمده این واحدها در سایت‌های خارج از خدمات در حال ساخت است هزینه آماده‌سازی و سایر موارد، آورده متقاضیان را به ۱۵ میلیون تومان هم رسانده است. از سوی دیگر متراژ مسکن‌مهر که در گذشته بین ۵۰ تا ۶۰ مترمربع بود حالا حداقل به ۷۵ مترمربع افزایش پیدا کرده که این موارد ضرورت افزایش سقف وام ساخت را نشان می‌دهد.

یک اقدام از اول اشتباه بود
معاون وزیر راه‌وشهرسازی در ادامه در پاسخ به این پرسش «دنیای‌اقتصاد» که چرا به برخی شرکت‌های ساختمانی سهمیه‌های چند هزار واحدی مسکن‌مهر داده شد در حالی که این شرکت‌ها نتوانسته‌اند از عهده این تعهد سنگین بربیایند؟ گفت: تعداد این مجوزها زیاد نبود و جلوی این کار خیلی زود گرفته شد. در شروع مسکن‌مهر دو نوع نظر در وزارت مسکن وجود داشت، گروهی معتقد بودند مجوزهای چند صد واحدی باعث می‌شود دولت با انبوه پیمانکار طرف باشد و امکان نظارت و کنترل آنها سخت خواهد شد اما گروهی از جمله بنده معتقد بودیم واگذاری‌ سهمیه‌های کوچک و منطقی باعث می‌شود همه انبوه‌سازان کار بگیرند و مشغول باشند.

به هرحال تعریف پروژه‌های بزرگ مقیاس در حال حاضر در مسکن‌مهر کاملا متوقف شده و حداکثر مجوزی که به پیمانکار درجه یک داده می‌شود در حد ۶۰۰ واحد مسکونی است.

مسکن‌مهر؛ متقاضی نباشد می‌فروشیم
معاون وزیر راه‌وشهرسازی در ادامه گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تعبیر «روی دست ماندن واحدهای مسکونی‌مهر در برخی استان‌ها از جمله تهران» را تکذیب کرد و گفت: هنوز این اتفاق نیفتاده، اما اگر روزی حتی ۱۰۰ هزار واحد مسکن‌مهر اضافی ساخته شده باشد به ضرر کشور نیست. کشوری با این حجم ازدوج سالانه و جمعیت جوان نیاز به واحدمسکونی اضافی دارد.

وی افزود: اگر این واحدها بدون متقاضی بماند شرایط مسکن‌مهر را از برنامه واگذاری‌ها حذف می‌کنیم و طور دیگری این واحدها را می‌فروشیم.

صومعه‌لو درباره مسکن‌مهر تهران نیز گفت: اگر در شهرهای جدید اطراف تهران نیز با مازاد مسکن‌مهر روبه‌رو شدیم می‌توانیم از این واحدها به عنوان آپارتمان‌های جایگزین برای انتقال ساکنان بافت‌فرسوده به این مناطق برای نوسازی آنها استفاده کنیم. این روش دغدغه مالکان بافت‌فرسوده از بابت محل سکونت در مدت نوسازی را مرتفع می‌کند.

صومعه‌لو تاکید کرد: برای تهران علاوه بر حدود ۲۰۰ هزار مسکن‌مهر در حال ساخت، احتمال ساخت ۵۰ هزار واحدمسکونی مهر جدید برای سهمیه سال۹۱ نیز وجود دارد که البته این برنامه هنوز قطعی نشده است.