داروهای ایرانی رونمایی شده در سال‌های اخیر 'مجوز ورود به بازار را نداشتند'

کاربرد پگاژن کاهش احتمال عفونت در بیماران سرطانی‌ای است که شیمی درمانی می‌شوند

دکتر رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و داروی ایران گفته است که دهها قلم داروی رونمایی شده در سال‌های گذشته مجوز ورود به بازار را نداشتند و هیچ گاه هم وارد بازار دارویی کشور نشده‌اند.

او گفته: "بر اساس سیاست وزیر بهداشت، دیگر رونمایی دارویی نداریم و تولید داروهای داخلی پس از ورود آنها به بازار اعلام خواهد شد."

در چند سال گذشته، بویژه در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، خبر خوش دارویی به یکی از خبرهای رایج تبدیل شده و هر سال چندین بار اعلام می شد که قرار است داروهایی رونمایی شوند که ویژگی‌هایی منحصر بفرد داشتند.

از برخی از این داروها رونمایی می‌شد و برخی دیگر حتی به رونمایی هم نمی‌رسیدند. اما جایگاه این داروها در درمان بیماری‌ها در داخل کشور بر هیچ‌کس روشن نبود و نیست و کمتر کسی هم به خود زحمت می‌داد ببیند این داروها چیستند و چه می‌کنند که شرکت‌های عظیم دارویی در انجامش درمانده‌اند.

بعلاوه هیچ ردی از این معجزات دارویی در منابع معتبر جهانی دیده نمی‌شد. حال معلوم شده که این معجون‌های شفابخش حتی به دست ایرانیان هم نرسیده است.

فقط کافیست دو کلمه دارو و رونمایی را در گوگل جستجو کنید تا با ابعاد ماجرا آشنا شوید:

• معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری از رونمایی از ۱۳ دارو در سالجاری خبر داد و گفت: در سال ۹۲ از ۵ رادیودارو برای بیماری های صعب العلاج و ۸ داروی وارداتی ساخت داخل رونمایی خواهد شد. (۱۸ فروردین ۹۲)
• همزمان با روز فناوری هسته‌ای، ۵ رادیو دارو با حضور رئیس جمهور در پردیس شهید شهریاری افتتاح شد. (۱۳۹۲/۱/۲۰)
• معاون تحقیقات و فن‌آوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از رونمایی از شش داروی جدید با تکنولوژی بالا تا شهریورماه امسال خبر داد.

  "(۱۸ فروردین ۹۲) همزمان با روز فناوری هسته‌ای، ۵ رادیو دارو با حضور رئیس جمهور در پردیس شهید شهریاری افتتاح شد"او گفت سال گذشته نیز شش قلم داروی جدید تولید داخل رونمایی شده بود. (اردیبهشت ۹۱)

• مدیر عامل شرکت داروسازی تولید کننده داروی جدید ضد سرطان گفت: این دارو برای اولین بار در ایران تولید شده است و ایران در واقع دومین تولید کننده این دارو در جهان محسوب می‌شود. وی افزود: نام این دارو پگاژن است که مدتی است تولید شده و پس از طی مراحل آزمایشگاهی تست حیوانی و انسانی، مجوز لازم را از وزارت بهداشت گرفته و اکنون آماده ورود به بازار است و از فردا پس از رونمایی رسمی با حضور معاون وزیر بهداشت وارد بازار می شود. (۱۵ بهمن ۱۳۹۲)

البته در وبسایت رسمی کلیک

پگاژن، مشخص می شود که کاربرد این دارو کاهش احتمال عفونت در بیماران سرطانی‌ای است که تحت درمان نوع خاصی شیمی درمانی هستند.

صفحه کلیک

ویکی‌پدیایی که به محتوای این دارو اشاره می‌کند، نام یک شرکت آمریکایی، یک شرکت سوییسی و حداقل یک شرکت هندی را بعنوان تولیدکنندگان دارو نام می‌برد.

در ادامه همین خبر آمده "برای اولین بار قرارداد انتقال تکنولوژی تولید دارو از ایران به ترکیه برای تولید داروی رسیژن که داروی بیوتکنولوژی MS ایرانی است منعقد می شود" که البته به نام این شرکت ترکیه‌ای اشاره نمی‌شود.

هفته پیش از آن دکتر دیناروند خبر داده بود که اولین داروی مونوکلونال آنتی بادی ضد سرطان در کشور در یک شرکت معتبر دانش بنیان داروسازی تولید شده که هفته بعد رونمایی و وارد بازار می‌شود.

این خبر در کلیک

همشهری آنلاین با عنوان "رونمایی از دارویی که معجزه‌ قرن ۲۱ شمرده می‌شود" منتشر شد.

رسیژن برای یکی از چهار نوع بیماری اِم‌اِس بکار می‌رود

در ادامه خبر همشهری به نقل از دکتر محسن رضوی فوق‌تخصص خون و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران آمده بود: "کشور‌های اصلی که این پادتن‌ها را تولید می‌کنند فرانسه، سوئیس و آمریکا هستند."

"کشور‌های دیگر فرمول اصلی را نمی‌توانند با وضوح کامل بسازند. کشور‌هایی مثل هند، [کشورهای] اروپای شرقی و یا روسیه نمی‌توانند داروهایی را بسازند که شبیه به همان داروی اصلی تأثیر بگذارد. مثل این می‌ماند که تصویر یک سکه را روی فلزی دیگر بیندازید و دورش را قاب بگیرید. تصویر همان است ولی همان سکه اصلی نیست.

"(۱۳۹۲/۱/۲۰) معاون تحقیقات و فن‌آوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از رونمایی از شش داروی جدید با تکنولوژی بالا تا شهریورماه امسال خبر داد"این داروها اثرات جانبی ندارند و تأثیری شبیه به داروی اصلی خواهند داشت ولی هیچ وقت مانند دارویی که برند شده‌اند نیستند. ژنریک این داروها حدود ۷-۶ سال است که توسط هند و کره ساخته شده است. ایران نیز به تقلید از ژنریک‌ساز‌ها این کار را سال‌هاست شروع کرده است."

کلیک

ایسنا به مثال دیگری اشاره می‌کند: "نمونه تاسف‌باری از رونمایی‌های دارویی در دولت نهم، رونمایی داروی آیمود بود" که رسانه‌ها با تیترهایی چون "دانشمندان ایرانی واکسن ضد ایدز ساختند"، "خبر خوشی که دنیا را تکان می‌دهد"، "پایان کابوس ایدز توسط دانشمندان ایرانی" به استقبال مراسم رونمایی رفتند.

البته بعد دکتر فرهادی، سرپرست این طرح روشن می‌کند که محصول تبلیغ شده "ترکیب و روشی نوین برای تقویت سیستم ایمنی بیماران مبتلا به ایدز و سایر بیماری‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی است که با تلاشی پنج ساله که عمده آن در دولت قبل صورت گرفته حاصل شده است."

عباس حاجی آخوندی، رئیس وقت سازمان غذا و دارو درست در آستانه شروع به کار دولت حسن روحانی از واقعیت این رونمایی‌های دارویی رونمایی کرد و گفت از ۳۵ داروی رونمایی شده در دو سال اخیر تنها سه دارو به تولید انبوه رسیده است،

"سهم ایران در بازار دارویی دنیا کمتر از نیم درصد است و این نیم درصد هم مصنوعی است. میزان صادرات دارو بالا نیست و مربوط به بازارهای ارزان با حجم زیاد و قیمت بسیار کم است.

به عنوان مثال پیش از این داروهایی معادل ۱۰۰ میلیارد تومان صادر می‌شد، در حالی که تولیدش برای خودمان حداقل ۲۰۰ میلیارد تومان تمام می‌شد و این ۱۰۰ میلیارد تومان مابه‌التفاوت را غیرایرانی‌ها استفاده می‌کردند و ما هم افتخار می‌کردیم که دارویمان صادر می‌شود."

تردیدی نیست که محققان و دانشمندان ایرانی کارهای ارزشمندی در عرصه صنایع دارویی انجام داده‌اند، اما اطلاع‌رسانی بدون رعایت ضوابط علمی و صرفا به هدف تبلیغ، در کنار ژورنالیسم هیجان زده و بدون آگاهی‌های علمی، نه تنها کمکی به قدردانی از زحمات واقعی کارشناسان این عرصه نکرده‌، بلکه کارهای جدی و قابل اعتنا را هم با تردیدهای جدی روبرو کرده‌است.