سخنرانی‌هایی که انجام نشدند

قرار بود تم سخنرانی جان اف کندی در دالاس "آزادی" باشد

چه می شد اگر روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ جان اف کندی، از دالاس سالم به خانه باز می گشت؟ آیا کنگره لایحه حقوق مدنی را تصویب می کرد؟ آیا ایالت های جنوبی به جمهوری خواهان رای می دادند؟ آیا میلیون ها نفر در ویتنام جان خود را از دست می دادند؟

تاریخ فقط مجموعه ای از اتفاقاتی نیست که رخ می دهد، بلکه بخشی از آن هم اتفاقاتی است که رخ نداده و راهی طی نشده است. اما متاسفانه تاریخ چیزهایی که اتفاق نیفتاده، نامعلوم مانده است. البته این درست همان چیزی است که تاریخ را شگفت انگیز و جذاب می کند. اما روزنه ای وجود دارد که بتوان از طریق آن نگاهی به تاریخ انداخت. چیزهایی که در آرشیوها مدفون مانده اند.

"در یادداشت ها و سخنرانی هایی که تدوین شده اند اما هیچگاه ایراد نشده اند.وقتی آمریکا انسان را به کره ماه فرستاد، می دانست او را چطور به فضا بفرستد اما مطمئن نبود چطور می تواند او را برگرداند"در یادداشت ها و سخنرانی هایی که تدوین شده اند اما هیچگاه ایراد نشده اند.

وقتی آمریکا انسان را به کره ماه فرستاد، می دانست او را چطور به فضا بفرستد اما مطمئن نبود چطور می تواند او را برگرداند. به همین دلیل ویلیام سفایر، نویسنده زبردست سخنرانی های ریچارد نیکسون، همکاران خود در کاخ سفید را متقاعد کرد که در صورت شکست عملیات فضانوردی متنی آماده برای سخنرانی رئیس جمهور داشته باشند.

پیش نویس آن متنی عالی و باشکوه است: "این مردان شجاع، نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین، می دانند که هیچ امیدی به نجات آنها نیست. با این حال می دانند که ایثار آنها، امیدی برای بشریت باقی گذاشته است. این دو مرد زندگی خود را برای والاترین هدف انسانی از دست دادند، در راه جستجوی حقیقت و آگاهی. خانواده و دوستانشان از رفتن آنها عزادارند.

ملت شان از رفتن آنها عزادار است. مادر زمین که پسرانش را به عالم ناشناخته فرستاد نیز عزادار است در عهد باستان، انسان به ستاره ها می نگریست و قهرمانان خود را در کهکشان‌ها می دید. در عصرنوین، ما هم همین کار را می کنیم، اما حال قهرمانان ما مردانی حماسی از گوشت و خون اند. بدون شک آنها راه بازگشت به زمین را پیدا خواهند کرد."

• ریچارد نیکسون – در صورت قطع امید برای بازگشت نخستین انسانهایی که قدم بر ماه گذاشتند: تقدیر اینگونه بود که مردانی که برای پیدا کردن آرامش به ماه بروند همانجا آرام بگیرند. نیل آرمسترانگ و ادوین آلدرین، این مردان شجاع می دانند که هیچ امیدی برای نجات آنان نیست.

  "این دو مرد زندگی خود را برای والاترین هدف انسانی از دست دادند، در راه جستجوی حقیقت و آگاهی"با این حال می دانند با ایثاری که کردند، امیدی برای بشریت باقی خواهد ماند. در عهد باستان، انسان به ستاره ها می نگریست و قهرمانان خود را در کهکشان‌ها می دید. در عصر نوین، ما هم همین کار را می کنیم، با این تفاوت که قهرمانان ما مردانی حماسی از گوشت و خون اند.

• آیزنهاور – در صورت شکست در عملیات پیاده شدن نیروها در نورماندی: تهاجم زمینی ما در شربورگ هاور با موفقیت روبرو نشد و من تصمیم گرفتم نیروها را از این منطقه بیرون بکشم. من بر اساس اطلاعاتی که در دست داشتم تصمیم گرفتم در این زمان و مکان دست به حمله بزنم. سربازهای نیروی زمینی، هوایی و دریایی با کمال شهامت و سرسپردگی به وظیفه خود عمل کردند.
• جان اف کندی – سخنرانی ترید مارت، دالاس: سرنوشت نسل ما در این کشور است که نگهبان آزادی جهان شده ایم.

  به همین دلیل می خواهیم که استحقاق این توانایی و مسئولیت را داشته باشیم، تا بتوانیم به درستی از توان، آگاهی و قدرت خودداری خود استفاده کنیم، تا بتوانیم در عصر خود به آن وعده ازلی "صلح در زمین و خشنودی برای همه انسان ها" دست یابیم.

ژنرال آیزنهاور و جان اف کندی، دو تن از روسای جمهوری پیش از نیکسون نیز سخنرانی هایی به مناسبت مواقعی به مراتب هولناک تر آماده داشتند که هیچگاه ایراد نشد. به عنوان مثال ژنرال آیزنهاور در صورت شکست در عملیات فرود آمدن چتر بازان و نیروهای زمینی و دریایی در روز دی، یک سخنرانی داشت که در آن همه مسئولیت شکست را بر گردن می گرفت.

نگران کننده تر از آن این بود که دریافتیم جان اف کندی به منظور مقابله با کوبا و ممانعت آن در استفاده از سلاح های هسته ای نزدیک بود با این کشور اعلام جنگ کند. حال اطلاعات کافی در دست داریم که ثابت می کند چنین اقدامی منجر به جنگ هسته ای می شد.

البته بیشتر اوقات تدوین سخنرانی کاری کسل کننده ای است که برای مواقعی ملال انگیز و روزمره نوشته می شود. یکی از این سخنرانی های متداول، برای روزی نوشته شده بود که جان اف کندی قرار بود از دالاس دیدن کند و در بازار عمده فروشان این شهر، ترید مارت، آن را خطاب به شهروندان و مقامات دالاس ایراد کند:

"سرنوشت نسل ما، در این کشور بدون آنکه بخواهیم این است که نگهبان آزادی جهان شده ایم. به همین دلیل می خواهیم که استحقاق این توانایی و مسئولیت را داشته باشیم، تا بتوانیم به درستی از توان، آگاهی و قدرت خودداری خود استفاده کنیم، تا بتوانیم در عصر خود به آن وعده ازلی "صلح در زمین و خشنودی برای همه انسان ها دست یابیم.

این باید همواره هدف ما قرار گیرد و قدرت ما همواره باید بر پایه حقانیت این هدف استوار باشد."

هیچکس نمی دانست که، آن روز ملال آور به یکی از مهمترین وقایع تاریخ آمریکا در نیم قرن گذشته تبدیل خواهد شد.

آن سخنرانی فاقد هیجان با ترور جان اف کندی در راه رسیدن به ترد مارت، در روز جمعه، ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ هیچگاه ایراد نشد.