محسن بهاروند؛ هفتمین سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن کیست؟

محسن بهاروند؛ هفتمین سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن کیست؟۱۵ تیر ۱۴۰۰ - ۶ ژوئیه ۲۰۲۱

منبع تصویر،

عکس از سایت وزارت خارجه ایران

توضیح تصویر،

محسن بهاروند از چهره های مذاکرات محرمانه ایران با دولت های آمریکا و آرژانتین هفتمین سفیر پس از انقلاب در لندن شده است

محسن بهاروند معاون وزارت خارجه ایران و مذاکره کننده این کشور با اوکراین درباره هواپیمای سرنگون شده با ۱۷۶ مسافر و خدمه توسط موشک های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به عنوان هفمتین سفیر ایران از زمان انقلاب بهمن ۵۷ تاکنون، ماموریت خود را در لندن و در آخرین روزهای دوره ریاست جمهوری حسن روحانی آغاز کرده است.

آقای بهاروند از فرستادگان ایران در برخی از مذاکرات سخت سه دهه اخیر بوده که تازه ترین آن جلب رضایت اوکراین در پرونده ساقط کردن هواپیمای مسافربری توسط سپاه پاسداران و بررسی اظهارات مقام های افغانستان درباره غرق کردن اتباع این کشور در رودخانه مرزی با دستور مرزبانان ایران است. مذکرات مربوط به هواپیمای سرنگون شده با شروع ماموریت وی در لندن، نیمه کاره باقی ماند.

مقام های اوکراین و کانادا که شمار قابل توجهی از مسافران قربانی شده هواپیما تابعیت آن کشور را هم داشتند، ایران را متهم به فریبکاری و خودداری از همکاری برای روشن شدن جزئیات ماجرا و به ممانعت از به کیفر رساندن عوامل سرنگونی هواپیما می‌کنند. این وضعیت باعث تبادل لفظی میان ایران با اوکراین و کانادا شده که یک سر آن همواره محسن بهاورند بوده است.

مذاکره کننده ایرانی به اوکراین پیشنهاد کرده بودند که با امضای یک تفاهم نامه، این کشور از پیگیری موضوع منصرف شود و ایران هم پس از اینکه خسارات پرداخت کرد، پرونده مختومه شود.

"مذکرات مربوط به هواپیمای سرنگون شده با شروع ماموریت وی در لندن، نیمه کاره باقی ماند"در تابستان ۹۹ وقتی دور تازه ای مذاکرات میان ایران و اوکراین در تهران در جریان بود، گروهی از خانواده قربانیان سرنگون کردن هواپیما مقابل محل جلسه دست به تجمع اعتراضی زدند. محسن بهاروند با حضور در میان معترضان گفته بود که از حقوق آنها دفاع می کند اما خانواده قربانیان او را "دروغگو" خواندند و به صحبت با وی ادامه ندادند و خواستار محاکمه عاملان "جنایت" ساقط کردن هواپیما شدند.

منبع تصویر،

Getty Images

توضیح تصویر،

محسن بهاروند ۱۴ سال پیش در دادگاهی در آرژانین شرکت کرد که به پرونده آمیا و اتهامات ایران رسیدگی می کرد

قبل از اینکه بهاروند به معاونت وزارت خارجه ایران ارتقا مقام پیدا کند، به عنوان یکی از مدیران ارشد، در تماس با دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا زمینه مبادله یک زندانی آمریکایی چینی تبار با یک ایرانی متهم به دور زدن تحریم ها را که در ایالات متحده بازداشت بود، فراهم کرد اما گفت که برای این تبادل نیازی به مذاکره مستقیم با ایالات متحده نبوده است.

برای انجام این مبادله محسن بهاروند، هواپیمای دولتی در اختیار محمدجواد ظریف وزیر خارجه را همراه با شخص وی به سوئیس برد و پس از مبادله دو زندانی که از سوی آمریکا برایان هوک نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران در آن شرکت داشت، همگی به سوی تهران پرواز کردند.

پس از انجام این مبادله، آقای بهاروند در تهران توضیح داد که آمریکایی ها برای بردن تبعه خود از جت وزارت خارجه استفاده می کردند و چون جت دولتی ایران حتما برای ماموریت های وزیر به بالا مجوز پرواز دارد، آقای ظریف را برای ممکن شدن این پرواز با خود به سوئیس برده بود تا ایران هم تبعه زندانی خود را با جت اختصصاصی به تهران برگرداند. علیرغم تلاش و ارسال نشانه های مثبت برای مبادله زندانیان بیشتری با آمریکا، این تبادل تا پایان دوره وزارت آقای بهاورند تکرار نشد.

پیش از انجام مبادله دو زندانی ایرانی و آمریکایی و مذاکره درباره پرونده سرنگونی هواپیما، آقای بهاروند عضو گروهی بود که صورت پنهانی و با مجوز آیت الله علی خامنه‌ای و تلاش باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا گفت و گوهایی را در سطح معاونان وزارت خارجه دو کشور در عمان برگزار می کردند که هدف از آن برداشتن تحریم های اتمی آمریکا بود.

منبع تصویر،

ATTA KENARE

توضیح تصویر،

محسن بهاروند در مذاکره با اوکراین درباره هواپیمای سافط شده این کشور با موشک های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. خانواده بازماندگان معترض حاضر به گفت و گو با وی نشدند و اوکراین هم ایران را متهم کرد که برای پوشاندن حقیقت تلاش می کند

این مذاکرات ماه ها پیش از شروع ریاست جمهوری حسن روحانی در جریان بود و با اینکه آقای روحانی نماینده رهبر ایران در شورای عالی امنیت ملی بود، تا پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ از آن کاملا بی‌اطلاع نگه داشته شده بود.

مذاکرات پنهانی به میزانی از موفقیت رسید که در شهریور ۹۲ علنی شد و به سطح وزرای خارجه ایران و آمریکا رسید که از زمان انقلاب ۵۷ تاکنون بی سابقه بوده است.

پیش از این، بهاروند مسئول مذاکره برای حل پرونده انفجار مرگبار سال ۱۳۷۳ در مقر یهودیان آرژانتین شد که همراه با پرونده حمله مسلحانه به مخالفان جمهوری اسلامی ایران در رستوران مینکونوس برلین یکی از بزرگترین مسائل خارجی ایران شده بود. پ

رونده میکونوس با همراهی دولت آلمان در دهه ۷۰ خورشیدی مختومه شد اما قضیه آمیا که یکی از متهمان آن غیر از ایران، حزب الله لبنان و عماد مغنیه از فرماندهان ارشد نظامی آن بود، همچنان مفتوح بود. مغنیه در سال ۱۳۸۶ در انفجاری مشکوک در دمشق کشته شد. وی پیش از این از مظنونان قتل تیمسار غلامعلی اویسی از فرماندهان تراز اول ایران در دوره شاه بود که پس از انقلاب در پاریس و در تبعید زندگی می کرد.

منبع تصویر،

PANA

توضیح تصویر،

بهاروند پیش از شروع وزارت محمدجواد ظریف مدیرکل امور آمریکا در وزارت خارجه ایران بود و پس از آن هم مدتی این مقام را حفظ کرد. وی ماه های آخر ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد همراه دیگر دیپلمات های ایرانی با مجوز آیت الله خامنه ای سرگرم مذاکره مخفیانه با مقام های وزارت خارجه آمریکا در عمان بود

اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس وقت، علی اکبر ولایتی وزیر خارجه، علی فلاحیان وزیر اطلاعات، محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران و احمد وحیدی فرمانده آن زمان نیروی قدس شاخه برون مرزی سپاه همراه با شماری از دیپلمات های ایران در آرژانتین رسما متهم این پرونده بوده اند.

آقای بهاروند که مدتی هم به سفارت ایران در آرژانتین رسید، مامور خاتمه دادن به این پرونده شد.

"در تابستان ۹۹ وقتی دور تازه ای مذاکرات میان ایران و اوکراین در تهران در جریان بود، گروهی از خانواده قربانیان سرنگون کردن هواپیما مقابل محل جلسه دست به تجمع اعتراضی زدند"او حتی برای کمک به حل نهایی این پرونده در دادگاه آرژانتین هم حاضر شد اقدامی که از سوی دیگلمات های جمهوری اسلامی نامعمول است. علی اکبر صالحی وزیر خارجه وقت ایران که تلاش برای مختومه کردن این پرونده در دوره او آغاز شده گفته است که برای کار ابتدا قرار شد با واسطه سوریه، نشست محرمانه ای با آرژانتین برگزار شود.

به گفته وی جلسات متعددی میان وزرای خارجه آرژانتین و ایران در کشورهای مختلف برگزار شد و نهایتا دو کشور به یک یادداشت تفاهم رسیدند که در حاشیه اجلاس سران اتحادیه افریقا که ایران هم در آن حضور داشت در بهمن سال ۹۱ به امضا رسید. ایران یادداشت تفاهم را به تصویب شورای عالی امنیت ملی رساند که مصوبات آن با تایید آیت الله خامنه ای در حکم قانون است و آرژانین هم سند را به پارلمان خود فرستاد.

• وزارت خارجه ایران درباره 'به رودخانه انداختن مهاجران افغان': با افغانستان به توافقاتی دست یافتیم
• معاون ظریف: سرنگونی هواپیمای اوکراینی اولین و آخرین سانحه دنیا نیست
• دستیار ظریف: در زمان مبادله زندانی‌ها با برایان هوک در یک اتاق بودیم

مذاکرات پشت پرده برای رسیدن به این تفاهم با محسن بهاروند بود اما تغییر دولت در آرژنتین و مرگ ناگهانی دادستان پرونده آمیا که قرار بود مدارکی علیه ایران درباره دست داشتن در این انفجار به پارلمان آرژانتین ببرد، مانع بایگانی شدن پرونده شد. علیرغم تلاش های محرمانه محسن بهاروند، آرژانتین در سال ۱۳۹۸ حزب الله لبنان را همدست ایران در انفجار آمیا خواند و این گروه شبه نظامی را وارد فهرست گروه هایی کرد ماهیتا آنها را "تروریستی" می شناسد.

حاصل مذاکرات بهاروند مختومه شدن پرونده نبود اما او کتابی با عنوان "پرونده آمیا، ایرانیان: مجرم یا قربانی؟" به زبان اسپانیایی نوشته است.

گفته می شود او به زبان اسپانیایی و انگلیسی مسلط است. پس از ماموریت در آرژانتین، سفارت در لندن دومین تجربه او از این دست و اولین سفارت در یک کشور انگلیسی زبان است. قبل از محسن بهاروند جمهوری اسلامی شش رئیس نمایندگی در سطح سفیر در بریتانیا داشته است.

هفتمین سفیر ایران در لندن پس از انقلاب ۵۷ ماموریت خود را در حالی آغاز می کند که پرونده نازنین زاغری شهروند ایرانی-بریتانیایی که بیش از ۵ سال است در بازداشت و محاکمه و حبس با پابند الکترونیکی قرار دارد، سایه ای سنگین بر روابط دو کشور دارد.

در دوره سفیر قبلی ایران در لندن، محل کار وی بارها شاهد تجمعات اعتراضی به نحوه رفتار ایران با نازنین زاغری بوده است. همسر خانم زاغری مدتی هم مقابل سفارت ایران دست به اعتصاب غذا هم زد.

"منبع تصویر، ATTA KENAREتوضیح تصویر، محسن بهاروند در مذاکره با اوکراین درباره هواپیمای سافط شده این کشور با موشک های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی"

مقام های بریتانیا از جمله جرمی هانت که در زمان وزارت خارجه اش با سفر به تهران با خانم زاغری دیدار کرده، می گوید که علت دستگیری و رفتار "غیرقابل قبول" ایران با وی تخت فشار گذاشتن دولت بریتانیا برای گرفتن بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی به ایران است که بابت خریدهای نظامی محمدرضا شاه بوده که به ایران تحویل نشده است. موضوعی که ایران رسما آن را تایید نمی کند اما رسانه های نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به طور غیررسمی این دو موضوع را با هم مرتبط می خوانند.

• حکم جلب رئیس جمهوری آرژانتین و مرگ دادستان پرونده بمبگذاری آمیا
• بعیدی‌نژاد می‌گوید دوره او به عنوان سفیر ایران در لندن به پایان رسیده