آتش‌بس قره‌باغ: شکست سنگین ارمنستان و بهره‌گیری مسکو از فرصت

تبلیغ بازرگانی

روز چهارشنبه ۱۱ نوامبر/۲۱ آبان، نیروهای حافظ صلح روسیه اعلام کردند که کنترل دالان لاچین را در اختیار گرفته‌اند. این معبر مهم، ارمنستان و قره باغ را به یکدیگر وصل می‌کند.

یک نظامی بلندپایۀ روس، ژنرال سرگئی رودسکی اعلام کرد که "از همین امروز، واحدهای مقدم نیروهای مسلح فدراسیون روسیه کنترل دالان لاچین را در دست گرفتند". روسیه با شتابی غافلگیرکننده نزدیک به ۴٠٠ نفر از ۱٩۶٠ سربازی را که باید صلح میان ارمنیان و آذربایجانی‌ها را نگاهدار باشند، بلافاصله در منطقه‌ای راهبردی مستقر کرد.

بر اساس توافقی که میان ایروان، باکو و مسکو امضا شد، نیروهای ارمنستان به تدریج سرزمین‌هایی را که باید در اختیار آذربایجان قرار دهند ترک خواهند کرد و به موازات آن، نیروهای حافظ صلح روسیه در نقاط حساس مستقر خواهند شد.

شکستی دردناک برای ارمنستان و پاشینیان

بدین ترتیب، آذربایجان با پیروزی نظامی مطلقی که بعد از شش هفته جنگ سخت به دست آورد، بخش کوچکی از منطقۀ قره‌باغ را تصاحب می‌کند. اما علاوه بر این بخش کوچک، مناطق مجاور قره باغ، که در کشاکش‌های قبلی از دست آذربایجان خارج شده و عملا به ارمنستان پیوسته بود، دوباره به آذربایجان برمی‌گردد.

این شکست برای ارمنیان بسیار سنگین و ناگوار است. روز چهارشنبه، دو تا سه‌هزار نفر به رغم ممنوعیت اجتماع، در شهر ایروان دست به تظاهرات زدند و به توافق صلح امضا‌شده اعتراض کردند.

"تبلیغ بازرگانیروز چهارشنبه ۱۱ نوامبر/۲۱ آبان، نیروهای حافظ صلح روسیه اعلام کردند که کنترل دالان لاچین را در اختیار گرفته‌اند"پلیس شماری از حاضران را بازداشت کرد اما یکی از نمایندگان اپوزیسیون که در محل حضور داشت در بلندگوی خود فریاد زد: "همۀ مملکت را که نمی‌توانید بازداشت کنید!"

اعتراض‌ها به ویژه نخست‌وزیر ارمنستان، نیکول پاشینیان را هدف گرفته است. به عقیدۀ معترضان، او با امضای "توافقی ننگین" به کشور خیانت کرده و زیر بار شکست رفته است. پاشینیان که خود به تلخ و دردناک بودن این توافق اعتراف کرده، در عین حال صریحآ گفته است که در برابر برتری نظامی دشمن، ارمنستان هیچ چارۀ دیگری جز پذیرش شرایط نداشته است.  به گفتۀ پاشینیان اگر جنگ ادامه می‌یافت، تمامی منطقۀ قره‌باغ به تصرف دشمن درمی‌آمد.

روزنامۀ لوموند با اشاره به غافلگیر شدن ارمنیان از خبر شکست و خشم آنان، می‌نویسد: "وقتی طی ۴۴ روز، در مورد واقعیات جنگ به مردم دروغ گفته می‌شود، نتیجه چیز دیگری نمی‌تواند باشد"... انتشار هر روزۀ اعلامیه‌های حاکی از پیروزی‌های نظامی و آماده نکردن افکار عمومی برای پذیرش شکست یا حتی مذاکره و توافق سیاسی، اینک به حیثیت دولت ارمنستان شدیداً لطمه زده است.

لوموند سخنان روز گذشتۀ پوتین، علی‌اف و پاشینیان را یادآوری می‌کند: اعلام آتش‌بس کامل توسط رئیس جمهوری روسیه، اعلام پیروزی مطلق از سوی رئیس جمهوری آذربایجان که حتی گفت "ارمنیان را مثل سگ بیرون می‌کنیم" و بالاخره اعتراف نخست‌وزیر ارمنستان به تصمیمی دردناک و از سر ناچاری.

پوتین به اهداف خود می‌رسد

بر اساس توافق امضاشده، ارمنستان عملاً تسلط نظامی بر منطقۀ قره باغ (یا به گفتۀ ارمنیان آرتساخ) را ازدست می‌دهد و روسیه جای آن را می‌گیرد.

البته در این توافق، توضیح صریحی در بارۀ وضعیت حقوقی قره‌باغ دیده نمی‌شود، اما رئیس جمهوری آذربایجان طی سخنان پیروزمندانه‌اش در تلویزیون گفت که "خودمختاری" قره‌باغ را نمی‌پذیرد.

به هرحال، مطابق توافقنامه، نیروهای روسی حداقل برای پنج سال در منطقه خواهند ماند. برخی تحلیلگران معتقدند که ولادیمیر پوتین به خواستۀ خود رسیده است. آنان با اشاره به فاصله گرفتن دولت پاشینیان از مسکو طی دو سال اخیر، می‌گویند که بعد از شکست سخت ارمنستان، روسیه می‌تواند دوباره جایگاه خود را در این بخش از قفقاز محکم کند.

شب گذشته، بعد از امضای توافق آتش‌بس، معترضان در شهر ایروان به داخل پارلمان و ساختمان‌های دولتی ریختند. گروهی نیز به سمت اقامتگاه پاشینیان رفتند، با این هدف که نخست‌وزیر "خائن را بکشند". فعلاً معلوم نیست که پاشینیان به کجا رفته است.

آرمن سرکیسیان، رئیس جمهوری ارمنستان که بیشتر مقامی تشریفاتی دارد، گفته است که نخست‌وزیر به تنهایی حق امضای توافق صلح را نداشته.

"روز چهارشنبه، دو تا سه‌هزار نفر به رغم ممنوعیت اجتماع، در شهر ایروان دست به تظاهرات زدند و به توافق صلح امضا‌شده اعتراض کردند"بدین ترتیب به نظر می‌رسد که تسویه حساب‌های سیاسی در ایروان تازه شروع شده باشد.

گذشته از انتشار هر روزۀ اعلامیه‌های دروغین در بارۀ وضعیت جبهه، دو انتقاد اصلی متوجه نیکول پاشینیان است: عدم آمادگی نظامی و سپس سر باز زدن از ادامۀ جنگ. برخی ارمنیان معتقدند که می‌بایست جنگ را تا آخرین نفس ادامه داد. به گفتۀ آنان در جنگ سالهای ۱٩٩٠ نیز ارمنی‌ها فقط با پیگیری و ادامۀ نبرد توانستند بر آذربایجان پیروز شوند. یکی از مقامات منطقۀ خودمختار قره‌باغ نیز می‌گوید: "باید همه چیز را تغییر دهیم و یک ارتش واقعی ایجاد کنیم. باید در روابط سیاسی خود تجدید نظر کنیم و الویت را به روسیه دهیم، زیرا آمریکا و اروپا ما را رها کرده‌اند".

مسلماً در کنار الهام علی‌اف که به پیروزی خود افتخار می‌کند، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز از افزایش نفوذ خود در قفقاز بسیار خرسند به نظر می‌رسد.

با اینحال هر دو می‌دانند که مرجع و داور اصلی در منطقه اینک روسیه است.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

آبونه شوید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید