پاکستان از ترس آمریکا با طالبان می جنگد

بین الملل > آسیای میانه و قفقاز  - سیاست استراتژیک پاکستان نفوذ در افغانستان است و این نفوذ را از طریق طالبان دنبال می‌کنند. الان هم اگر فشار آمریکا نبود، پاکستان با طالبان مقابله نمی‌کرد. گرچه ارتش پاکستان به موفقیت‌های چشمگیری در جنگ با طالبان دست یافته و علاوه بر پاکسازی دره سوات، رهبر نظامی این تشکیلات بیت‌الله محسود را نیز از سر راه برداشته است اما برخی معتقدند طالبان همچنان جزو اجتناب‌ناپذیری از فضای سیاسی پاکستان خواهد بود. آنها در این ادعا بحث عدم اراده دولت و ارتش پاکستان در برخورد جدی با طالبان را نیز مطرح می‌کنند. «خبر» در بررسی این موضوع با پیرمحمد ملازهی کارشناس امور شبه‌قاره گفت‌وگو کرده است.

"بین الملل > آسیای میانه و قفقاز  - سیاست استراتژیک پاکستان نفوذ در افغانستان است و این نفوذ را از طریق طالبان دنبال می‌کنند"* پس از ترور بیت‌الله محسود توسط ارتش پاکستان، اخیراً خبری از دستگیری سخنگوی طالبان از سوی ارتش این کشور منتشر شد. آیا طالبان پاکستان در حال نابودی است؟ این برداشت که مسئله طالبان در مناطق قبایلی پاکستان به راحتی حل بشود، صحیح نیست. مناطق قبایلی از هفت منطقه تشکیل شده‌اند که دره سوات یکی از این مناطق است که تنها بخشی از آن به دست ارتش پاکستان افتاد. دولت پاکستان در عین حال که بر دره سوات لشگرکشی کرد، خواستار گفت‌وگو و تعامل با طالبان است، آنها می‌خواهند با طالبان کنار بیایند. من فکر می‌کنم سیاست‌های پاکستان در رابطه با طالبان ابهام‌آمیز است.

اینطور نیست که ارتش و دولت پاکستان خواستار حل مسئله طالبان باشند. به هر میزان که فشار آمریکا تشدید می‌شود، پاکستانی‌ها یک‌سری عملیات مقطعی انجام می‌دهند و بعد دوباره همه چیز عادی می‌شود. درباره دستگیری سخنگوی طالبان نیز تا جایی که من از منابع پاکستانی خبردار شدم، ارتش این کشور در حال مذاکره با وی و چند شخصیت ارشد طالبان بوده که پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات این افراد را بازداشت می‌کند. یکی از مسائلی که نشان می‌دهد ارتش عزم جدی برای مواجهه با طالبان ندارد، این است که الان معلوم نیست مولانا فضل‌الله رهبر طالبان کجاست. * چرا بیت‌الله محسود بیشتر از مولانا فضل‌الله مطرح شد، در حالی که مولانا فضل‌الله جایگاه مهمتری دارد؟ محسود رهبر نظامی طالبان بود و به علت اقدامات نظامی خود مطرح شد.

"آنها در این ادعا بحث عدم اراده دولت و ارتش پاکستان در برخورد جدی با طالبان را نیز مطرح می‌کنند"این در حالی است که مولانا فضل‌الله رهبر معنوی و فکری طالبان پاکستان است و دیدگاه‌ها و اندیشه های این جریان را تئوریزه کرده است. وی شخص مهمی است و در حیات طالبان نقش به‌سزایی دارد. * برخی معتقدند سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (آی.اس.آ) اراده جدی برای مقابله با طالبان ندارد. شما در این‌باره چه نظری دارید؟ سیاست استراتژیک پاکستان نفوذ در افغانستان است و این نفوذ را از طریق طالبان دنبال می‌کنند. الان هم اگر فشار آمریکا نبود، پاکستان با طالبان مقابله نمی‌کرد.

در شرایط کنونی آمریکایی‌ها، پاکستان را در دوراهی سختی قرار داده‌اند. آنها می‌گویند یا ارتش پاکستان، طالبان را سرکوب کند یا آمریکا و ناتو وارد مناطق قبایلی شده و به جنگ با طالبان می‌پردازند و چون دولت پاکستان نمی‌خواهد به این کشور حمله شود، خودش با طالبان مقابله می‌کند ولی در این نبرد مصمم نیست. ارتش پاکستان یک ارتش حرفه‌ای و قدرتمند است و اگر می‌خواست، می‌توانست در جنگ همه‌جانبه، طالبان را شکست دهد. به هر حال به نظر می‌رسد منافع ملی پاکستان در حفظ طالبان است و از این زاویه است که سازمان‌های امنیتی این کشور نیز ضمن جنگ با طالبان، با آنها مسامحه نیز می‌کنند. * به نظر شما پس از پایان نتیجه انتخابات افغانستان، مقابله با طالبان وارد فاز جدیدی خواهد شد؟ آمریکایی‌ها فشار بر طالبان را تا جایی که بخواهند و بتوانند ادامه می‌دهند ولی حذف کامل طالبان ممکن نیست.

"«خبر» در بررسی این موضوع با پیرمحمد ملازهی کارشناس امور شبه‌قاره گفت‌وگو کرده است"این موضوع را آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند لذا تلاش می‌کنند بین جریان القاعده و حامیان آنها که در خارج از افغانستان عملیات می‌کنند و طالبان تفکیک قائل شوند و در مرحله بعد با طالبان میانه‌رو وارد مذاکره شوند و در عین حال با طالبان تندرو نیز به سختی بجنگند، این رویه همچنان ادامه خواهد داشت. * برخی کارشناسان معتقدند باید با تفکیک بین افراط و تروریسم، برخوردهای افراطی جریان طالبان را رسمیت بخشید تا امکان تعامل با آنها فراهم شود. شما در این باره چه نظری دارید؟ من این تفکیک را قبول ندارم. طالبان خود را تروریسم یا افراطی نمی‌دانند. آنها خود را جهادگر می‌دانند و مدعی هستند افرادی ملی ومذهبی‌اند که هم در زمان حمله اتحاد جماهیر شوروی و هم در حال حاضر برای آزادی کشور خود جنگیده‌اند.

بسیاری از پشتون‌ها چه در پاکستان و چه در افغانستان نیز چنین دیدگاهی نسبت به طالبان دارند. لذا تفکیک طالبان به دو گروه افراطی و تروریسم درست نیست.