از حواشی آغداشلو تا گرانی آثار هنری در روزگار کرونا
دفتر سیزدهمین حراج تهران در حالی بسته شد که حواشی زیادی دامنش را گرفت. فروش ۱۲ میلیاردی اثر آیدین آغداشلو و همچنین افزایش مجموع فروش این دوره نسبت به دورههای گذشته باعث شد که گمانهزنیهای زیادی درباره احتمال برنامهریزی از پیش تعیین شدهای از سوی متولیان امر مطرح شود. این درحالی است که رییس حراح تهران میگوید افزایش ۱۰ برابری اثر آغداشلو، هم به ضرر حراج بوده و هم بازار این هنرمند را با بنبست مواجه کرده است.
علیرضا سمیع آذر در گفت و گویی با ایسنا درباره وضعیت کلی بازار هنر در روزگار کرونا، اظهار کرده است، بازار اولیه که شامل گالریهاست به شدت در این ایام دچار رکود شد و بازار ثانویه که شامل آثار گران و مهم است، با رشد چشمگیری همراه شد.
*******
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است:
_ فروش اثر آیدین آغداشلو در سیزدهمین دوره از حراج تهران پرسشهای زیادی را مطرح کرد؛ به عنوان مثال اینکه شاید این فروش از پیش برنامهریزیشده بود. به چه دلیل قانع کنندهای این ادعا را رد میکنید؟
به طور قطع و با صراحت میگویم که هیچ تبانی یا برنامهریزی از پیش صورت گرفتهای برای افزایش قیمت اثر آقای آغداشلو وجود نداشت و فکر میکنم اصلاً نیازی هم به چنین کاری نبود؛ چراکه آثار آقای آغداشلو در حراجهای قبلی همیشه فروش میرفته و جزو هنرمندانی بود که آثارش در حراج همیشه چند متقاضی داشت و معمولا بین قیمت کمینه و بیشینه به فروش میرسید.
"این درحالی است که رییس حراح تهران میگوید افزایش ۱۰ برابری اثر آغداشلو، هم به ضرر حراج بوده و هم بازار این هنرمند را با بنبست مواجه کرده است"شاید هنرمندان جوان برای معرفی خود به مجموعهداران نیاز به حمایت داشته باشند، اما آیدین آغداشلو درست همانند پرویز تناولی، حسین زندهرودی و محمد احصائی نیاز به چنین کاری ندارد.
اگر فرض بگیریم برنامهای از سوی حراج وجود داشت، آنگاه این پرسش مطرح میشود که چرا باید برآورد قیمت کمینه و بیشینه را تا این اندازه پایین در نظر میگرفتیم که قیمت افزایشیافته عجیب به نظر برسد؟ این افزایش ۱۰ برابری نه به نفع حراج و نه به نفع آقای آغداشلو بود.
الان وضعیت بازار آقای آغداشلو با نوعی بنبست مواجه شده است، چون دیگر نمیتواند اثری به قیمت ۱۲ میلیارد بفروشد و اگر کمتر بفروشند، آنگاه این قیمت زیر سوال میرود. منطقی نیست که ما نه برای ایشان، بلکه برای هر هنرمند دیگری به یک افزایش بیش از حد برسیم که ادامه دادن آن دشوار باشد. لذا تاکید میکنم هیچ برنامهریزی قبلی نه از طرف ما و نه از طرف هنرمند وجود نداشت و اصلاً نیازی هم به چنین کاری نبود؛ چراکه به هر حال این اثر به صورت طبیعی فروش میرفت. در سالن، ۷ نفر برای خرید اثر دست بلند کردند و برای ما نیز قابل پیشبینی بود که این تعداد برای خرید اثر داوطلب شوند.
_ آیا پیش بینی میکردید که اثر یادشده تا این اندازه افزایش قیمت داشته باشد؟
به هیچ وجه؛ اگر شما قبل از برگزاری نمایشگاه حراج از من میپرسیدید، میگفتم این کار بین برآورد قیمت کمینه و بیشینه به فروش میرسد و اگر بعد از نمایشگاه حراج که اقبال بعضی از مجموعهداران را برای خرید این اثر دیدم، میپرسیدید، میگفتم به احتمال زیاد از رقم برآورد بیشینه (۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان) بالا میرود، فروش ۲ میلیاردی را محتمل و فروش ۳ میلیاردی را بعید میدانستم. اگر این اثر به قیمت ۲ میلیارد تومان به فروش میرسید، هم برای ما کافی بود و هم برای آقای آغداشلو.
به هر حال حراج تصمیم داشت ۱۱۰ اثر را به فروش برساند و طبیعتاً نمیخواست با تمرکز بر روی یک اثر، کل جریان تحت شعاع قرار بگیرد.
_ به نظر خود شما علت این افزایش قیمت چشمگیر چه بود؟
همه چیز به علاقه بیش از حد دو مجموعهدار برمی گشت که می خواستند این اثر را حتماً به دست بیاورند و پای این تصمیم نیز ایستادند.
این اتفاق بارها در حراجهای داخلی و خارجی رخ داده است که بعد از رقابت میان چند خریدار، دو نفر باقی ماندند و تا حد بیاندازهای رقابت را ادامه دادند. در همین حراج تهران، بارها پیشآمده بود که اثری ۱۰ یا ۱۲ برابر قیمت برآورد شده خود به فروش برسد، اما چون قیمت نهایی ۵۰۰ یا ۳۰۰ میلیون تومان بوده، به چشم نیامده و تیتر خبری نمیشده است. این درحالی است که وقتی اثری از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به ۱۲ میلیارد افزایش پیدا میکند و رکورد هنر ایران را می زند، تیتر خبر میشود.
"منطقی نیست که ما نه برای ایشان، بلکه برای هر هنرمند دیگری به یک افزایش بیش از حد برسیم که ادامه دادن آن دشوار باشد"مجسمه پرسپولیس آقای تناولی نیز که در حراج آوریل ۲۰۰۷ به قیمت ۲.۸ میلیون تومان به فروش رسید با برآورد اولیه ۴۰۰ هزار دلار در حراج شرکت کرده بود. افزایش قیمت اثر آقای تناولی هم نتیجه رقابت میان دو نفر بود.
به صورت کلی بسیاری از رکوردهای مارکت هنر در دنیا که به قیمتهای بالای ۱۰۰ میلیون دلار میرسند، به خاطر این است که بیش از نیمی از راه را دو نفر طی میکنند و اتفاقا آن دو نفر هم میدانند که قیمت اصلی این آثار این نیست، اما میخواهند آن کار را به هر قیمتی به دست بیاورند.
_ آیا حواشی ماههای اخیر، منجر به تردید برای حضور اثر آیدین آغداشلو در حراج تهران نشد؟
خیر. لازم به توضیح است که هیچ موضوعی مبنی بر ممنوعالکاری او یا اشکال در خرید و فروش آثارش نیز از سوی نهادهای رسمی و مراجع قضایی اعلام نشد. ضمن اینکه آثار ایشان همانند باقی آثار جهت حضور در سیزدهمین دوره حراج تهران از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفت.
اگر اثر آقای آغداشلو در قیمتی که ما پیشبینی کرده بودیم به فروش میرسید، اصلاً کسی این سوال را مطرح نمیکرد. این افزایش قیمت باعث شد که برخی تصور کنند که واکنشی بوده است به اتهاماتی که علیه ایشان مطرح شده بود.
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران