از فاتحان 'خیبر' در آذربایجان تا عملیات 'خیبر' در جنگ

از فاتحان 'خیبر' در آذربایجان تا عملیات 'خیبر' در جنگ
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۱۱ مهر ۱۴۰۰

از فاتحان 'خیبر' در آذربایجان تا عملیات 'خیبر' در جنگ

۲۱ دقیقه پیش

منبع تصویر،

ISNA

در روزهای اخیر چند خبر مهم در داخل و خارج از مرزهای ایران روی داد که نمی‌توان از کنارشان به سادگی عبور کرد. جمهوری آذربایجان با ترکیه و پاکستان مانور نظامی با عنوان "دوستی سه برادر" برگزار کرد. سپاه پاسداران و ارتش ایران نیز یگان‌های نظامی را به مرزهای جمهوری آذربایجان بردند و در دو رزمایش جداگانه مانور نظامی برگزار کردند.

در اقیلم کردستان عراق همایش "صلح و بازگشت" برای عادی سازی روابط با اسرائیل برگزار شد. در بحرین، وزیر خارجه اسراییل راهی منامه شد تا با افتتاح سفارت این کشور، روابط سیاسی دو کشور وارد یک دوره تاریخی شود. در تهران، انفجار در یک مرکز تحقیقات موشکی سپاه پاسداران، بار دیگر حدس و گمان‌ها و انگشت اتهام را به سوی اسرائیل نشانه رفت و توان امنیتی و جاسوسی اسرائیل درخرابکاری‌های زنجیره‌ای ماه‌های اخیر در تاسیسات هسته‌ای و موشکی ایران را یادآوری کرد و در حالی که مقام‌های ارشد نظامی و سیاسی ایران از اوج آمادگی ایران برای مقابله با دشمن در منطقه سخن می‌گویند در یک مناظره بین دو فرمانده سپاه در زمان جنگ ایران و عراق، صحبت از توان نظامی ایران برای فتح بغداد و ناتوانی ایران در ادامه جنگ و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ‌شد.

محور این خبرها به توان نظامی و استراتژی امنیتی ایران در مرزهایش برمی‌گشت و با انتقادها و تهدیدهای تندی که این روزها مقام‌های ایرانی علیه اسرائیل بیان می‌کنند انگار استراتژی تهدید اسرائیل در لب مرزهایش به تهدید اسرائیل در لب مرزهای ایران تغییر کرده و برنامه امنیتی ایران در منطقه ترک خورده ‌است.

"جمهوری آذربایجان با ترکیه و پاکستان مانور نظامی با عنوان "دوستی سه برادر" برگزار کرد"

ایران از یک سو می‌خواهد با الگو گرفتن از جنگ‌های صدر اسلام، با رزمایش "فاتحان خیبر" قدرت‌نمایی کند و نشان دهد که اتفاق‌‌های اطراف مرزها و خرابکاری‌های داخلی کم اهمیت است اما تحلیلگران داخلی در شبکه‌های اجتماعی از کاهش محسوس نقش سیاسی و امنیتی ایران و دایره نفوذش در منطقه می‌گویند و راویان جنگ نیز با برداشتن پرده‌های مقدس‌گرایی از جنگ هشت ساله ایران و عراق، از مشکلات فرماندهی و مدیریت جنگ، از خالی شدن پشت صحنه جنگ و مشکلات جدی در از حفظ مرزها و ادامه جنگ می‌گویند. در این میان این سوال پیش می‌آید که آیا رزمایش "فاتحان خیبر" می‌خواهد "فتح خیبر" در زمان صدر اسلام را یادآور شود یا عملیات خیبر در زمان جنگ ایران و عراق در سال۶۲ ؟

  • سفیر ایران در باکو: رزمایش سپاه در ارس تهدیدی برای جمهوری آذربایجان نیست
  • 'کودتای خزنده' در سپاه؛ نوار صوتی جلسه‌ای محرمانه در زمان جنگ

"خیبر"به روایت روزنامه‌های ایران

تیتر و عکس بیشتر روزنامه‌های دیروز ایران درباره رزمایش فاتحان خیبر بود و روزنامه‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا این مانور نظامی را درچارچوب منافع ملی دیده‌اند. آنها دلیل برگزاری این مانور نظامی را، به رزمایش "دوستی سه برادر" به میزبانی جمهوری آذربایجان و حضور ترکیه و پاکستان و افزایش مراودات مقامات باکو با اسرائیل می‌دانند. تهدید اسرائیل و شاخ وشانه کشیدن برای مقام‌های تل‌آویو در صورت حمله به ایران یا انجام اقدام خودسرانه از سوی این کشور نقطه مشترک انهاست.

روزنامه وطن امروز از قول فرمانده نیروی زمینی ارتش نوشته: "از زمانی که اسرائیل وارد این منطقه شده حساسیت ما به مرزها بیشتر شده و در یک ماه گذشته چهار تا پنج رزمایش در مرزهای ایران برگزار شده و ترکیه نیز هم‌اکنون در حال برگزاری یک رزمایش در مرز با ایران است." این روزنامه از کشورهای همسایه می‌خواهند در دام توطئه اسرائیل نیفتند.

روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله‌اش از رزمایش حمایت کرده و نوشته "برگزاری رزمایش ارتش جمهوری اسلامی ایران در شمال غرب کشور که از دیروز شروع شده، هرچند با تاخیر انجام می‌شود ولی اقدامی ضروری و کاملاً بجاست".

روزنامه کیهان بیش از سایر روزنامه‌ها مقام‌های اسرائیلی را تهدید کرده و با تیتر"فاتحان خیبر آماده مجازات صهیونیست‌ها" نوشته " فاتحان خیبر، چنانکه از نامش برمی‌آید در برابر اختلاف‌افکنی و فتنه‌گری‌های یهودیان و مجازات آنها آماده و دست بر ماشه هستند".

این روزنامه، صحبت محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در توئیتر را بازنشر کرده و نوشته "عنوان رزمایش ارتش کاملاً هوشمندانه انتخاب شده‌ است.

پیامبر اکرم توطئه سران یهود را با فتح خیبر خنثی کرد" و هشدار می‌دهد که اگر پیرامون مرزهای جمهوری اسلامی ایران دست از پا خطا کند، با چنان واکنش کوبنده‌ای مواجه می‌شود که دیگر به انتظار ۲۵ نیازی نیست". اشاره او به گفته آیت‌الله خامنه‌ای برمی‌گردد که ‎در هجدهم شهریورماه سال ۹۴ خطاب به مقام‌های اسرائیلی گفته بود: " شما ۲۵ سال آینده را، اصولاً نخواهید دید و به فضل الهی، چیزی به نام رژیم صهیونیستی در منطقه وجود نخواهد داشت".

منبع تصویر،

BORNA

توضیح تصویر،

حسین الله‌کرم (سمت راست) و حسین علایی (سمت راست) از فرماندهان سپاه در زمان جنگ

خدمت یا خیانت؟

۳۱ شهریورماه، در مناسبت‌های تقویمی جمهوری اسلامی روز مهمی است. این تاریخ یادآور آغاز جنگ ایران و عراق است و حالا بیش از چهل سال از آن روز می‌گذرد. با پایان جنگ هشت ساله، هفته‌ای برای بزرگداشت آن تحت عنوان هفته دفاع مقدس نامگذاری‌ شد. معمولا وقتی جنگی مقدس تلقی شود، برنامه های سالگردش بیشتر به تعریف و تمجید از قهرمانان جنگ اختصاص می یابد و دایره نقد و انتقاد در آن تنگ می‌شود.

"در بحرین، وزیر خارجه اسراییل راهی منامه شد تا با افتتاح سفارت این کشور، روابط سیاسی دو کشور وارد یک دوره تاریخی شود"

اما در سال‌های اخیر فضایی فراهم شده تا بخش اندکی از حقایق ناگفته جنگ بازگو شود و به طور مشخص فرماندهی و مدیریت جنگ نقد و بررسی شود. با وجود این همچنان کسانی هستند که معتقدند آیت‌الله خمینی نباید جام زهر را می‌خورد و اگر موانع داخلی پیش روی سربازان ایران نبود و مسئولان پای کار بودند، فتح دروازه‌های بغداد شدنی بود.

مناظره‌‌ای که دو روز پیش با عنوان "فرماندهی جنگ، خدمت یا خیانت" در تهران برگزار شد نشان داد که کسانی همانند حسین الله‌اکرم از فرماندهان سپاه پاسداران در زمان جنگ همچنان معتقدند اکبر هاشمی رفسنجانی باید محاکمه می‌شد و ابوالحسن بنی‌صدر رئیس جمهور وقت ایران با سیاست دفاعی‌اش، مانع از پیروزی سربازان ایران ‌شد.

حسین الله‌کرم در این مناظره گفت: "با جمعیت و قدرتی که ایران داشته می‌توانستیم بغداد را بگیریم ولی ما گیر آقای هاشمی رفسنجانی افتادیم که ایشان نمی‌خواست منابع را وارد جنگ کند و هدف آقای هاشمی «جنگ تا یک پیروزی» بوده."

حسین علایی از دیگر فرماندهان سپاه پاسداران در زمان جنگ در این مناظره گفت: "نیروهای ایران حتی پس از آزادی شهر خرمشهر توان حفظ مرزهای شلمچه را نداشتند. قرار به فتح بغداد نبود و آیت‌الله خمینی می‌خواست مردم عراق صدام حسین را سرنگون کنند."

او خطاب به آقای الله‌کرم گفت:" کسی جلویتان را گرفته بود؟! می‌رفتید و می‌گرفتید. شما ۱۰ کیلومتر هم نمی‌توانستید در خاک عراق جلو بروید".

آقای علایی با اشاره به تعدادی از عملیات‌های نظامی نیروهای ایرانی در زمان فرماندهی ابوالحسن بنی‌صدر گفت: " چون با بنی‌صدر بد هستیم نباید تاریخ را تحریف کنیم. واقعاً استراتژی بنی‌صدر تهاجمی بود و از خدا می‌خواست پیروز و قهرمان شود".

اختلاف نظر فرماندهان سپاه در دوران جنگ تا سال‌ها رسانه‌ای نمی‌شد اما اینگونه اختلافات در بین آنها کم نبود.

در اسفندماه سال ۶۲ عملیات بزرگ و پرتلفات "خیبر" در منطقه هورالعظیم در غرب استان خوزستان برگزار شد.

گفته می‌شود در این عملیات حدود ۳۰ هزار نیروی ایرانی کشته شدند و دو فرمانده ارشد سپاه پاسداران، حمید باکری و ابراهیم همت، در بین کشته‌شده‌ها بودند.

مدیریت جنگ در آن مقطع زمانی با اعتراض شماری از فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران روبرو شد و در آذرماه ۱۳۶۳ در جلسه‌ای با حضور محسن رضایی از مدیریت او در جنگ انتقاد می‌شود. اما این بحث‌ها در نهایت با دخالت و حمایت آیت‌الله خمینی موضوع جمع می‌شود.

کدام خیبر؟

رسانه‌های ایران و مسئولان ایرانی در رزمایش اخیر به طور مداوم به فتح خیبر و جنگ میان پیامبر اسلام و یهودیان اشاره دارند و با یادآوری آن جنگ برای کشورهای همسایه، به خصوص اسرائیل خط و نشان می‌کشند اما در حافظه نزدیک‌تر ایرانی‌ها عملیات خیبر نیز هست که خاطره خوبی در ذهن مردم و به خصوص نسل جنگ ندارد.

آنچه روشن است ایران در سال‌های بعد از جنگ، تلاش وافرای برای تولید جنگ‌افزارهای نظامی داشته و توان موشکی زمینی و هوایی و دریایی‌اش را تقویت کرده و گهگاه در تلویزیون دولتی از شهرهای زیرزمینی موشکی رونمایی کرده اما به نظر می‌رسد اسرائیل با نزدیکی با همسایه‌های ایران و افتتاح سفارتخانه‌ها در کشورهای منطقه و عملیات‌های خرابکاری که در داخل ایران اجرا می‌کند، راه‌های پیچیده‌تری را برای مهار ایران دنبال می‌کند.

منابع خبر

اخبار مرتبط