یافتن قطعه گمشده از معمای ساخت اهرام مصر

به‌مدت ۴۵۰۰ سال، اهرام جیزه به صورت رشته‌کوهی هندسی برفراز کرانه غربی رود نیل خودنمایی کرده‌اند. هرم بزرگ که به مناسبت گرامی‌داشت سلطنت فرعون خوفو، دومین پادشاه از دودمان چهارم مصر ساخته شد، ۵٫۲ هکتار مساحت دارد و پس از تکمیل درحدود ۲۵۶۰ سال قبل از میلاد، بیش از ۱۴۵ متر ارتفاع داشت. معماران باستانی به‌نحوی ۲٫۳ میلیون بلوک آهکی و گرانیتی را که هرکدام به‌طور متوسط بیش از دو تن وزن داشتند، از سواحل رود نیل، کیلومترها در امتداد بیابان به محوطه ساخت هرم در فلات جیزه منتقل کردند.

کشیدن این سنگ‌ها روی زمین بسیار سخت و دشوار بود. دانشمندان مدت‌ها بر این باور بودند که استفاده از یک رودخانه یا کانال، این فرایند جابه‌جایی را ممکن کرد؛ اما امروزه رود نیل کیلومترها از اهرام فاصله دارد. بااین‌حال، به‌تازگی تیمی از پژوهشگران شواهدی را گزارش کردند که نشان می‌دهد زمانی شاخه‌ای گمشده از نیل از میان بیابان عبور می‌کرده و انتقال تخته‌سنگ‌های غول‌پیکر را به مجموعه اهرام بسیار ساده کرده است.

دانشمندان با استفاده از سرنخ‌هایی که در خاک بیابان حفظ شده بود، ظهور و سقوط شاخه خوفو، انشعابی از نیل در بیش از ۸ هزار سال گذشته را که اکنون از بین‌ رفته است، بازسازی کردند.

"به‌مدت ۴۵۰۰ سال، اهرام جیزه به صورت رشته‌کوهی هندسی برفراز کرانه غربی رود نیل خودنمایی کرده‌اند"یافته‌های آن‌ها که در نشریه مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده منتشر شده است، نشان می‌دهد شاخه خوفو که درحدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد به‌طور کامل خشک شد، نقش مهمی در ساخت تنها سازه به‌جامانده از عجایب هفت‌گانه باستانی داشت. هادر شیشا، جغرافیدان زیست‌محیطی در مرکز تحقیقات و آموزش علوم زمین اروپا و نویسنده مطالعه جدید، به‌نقل از نیویورک تایمز می‌گوید: «ساخت هرم‌ها در اینجا بدون این شاخه از نیل غیرممکن بود.»

بیشتر بخوانید: رازگشایی از شگفت انگیز خوفو که ۴۶۰۰ سال در اهرام ثلاثه دفن بود !

پروژه کشف شاخه گمشده نیل، با پیداشدن مجموعه‌ای از قطعات پاپیروس در محوطه یک بندر باستانی در نزدیکی دریای سرخ در سال ۲۰۱۳ آغاز شد. قدمت برخی طومارها به دوران سلطنت خوفو بازمی‌گردد و تلاش‌های یک مقام به نام مرر و افرادش را برای انتقال سنگ آهک از نیل تا جیزه را بازگو می‌کند؛ جایی که سنگ‌ها به لایه بیرونی هرم بزرگ تبدیل شدند. خانم شیشا می‌گوید: «وقتی این مسئله را فهمیدم، بسیار به آن علاقه‌مند شدم؛ زیرا تأیید می‌کند که حمل‌ونقل مصالح ساختمانی هرم روی آب انجام شده بود.»

جوزف منینگ، پژوهشگر مطالعات فرهنگ باستان در دانشگاه ییل که تأثیر فوران‌های آتشفشانی روی رود نیل را در دوره‌های بعدی تاریخ مصر مطالعه کرده و مشارکتی در پژوهش جدید نداشته است، می‌گوید حمل‌ونقل کالا در رود نیل، اتفاقی جدید نبود. او افزود: «ما می‌دانیم که آب در نزدیکی اهرام جیزه بوده است و سنگ‌ها بدین ترتیب [به آنجا] حمل شدند.»

بازسازی هنری از شاخه خوفو رود نیل که اکنون از بین رفته است.

به‌گفته دکتر منینگ، پژوهشگران این نظریه را مطرح کرده‌اند که مهندسان باستانی ممکن بود کانال‌هایی را در میان بیابان حفر یا از شاخه‌ای از رود نیل برای جابه‌جایی مواد هرم استفاده کرده باشند.

بااین‌حال شواهد از این آبراهه‌های گمشده اندک بود؛ درنتیجه مسیری که مرر و دیگران برای رسیدن به بندر جیزه، مرکز ساخت هرم در بیش از ۶ کیلومتری غرب کرانه‌های نیل پیموده بودند، تا مدت‌ها پنهان ماند.

پژوهشگران در جستجوی شواهد از یک مسیر آبی باستانی، محدوده‌ای از بیابان در نزدیکی بندره جیزه و در امتداد مسیر فرضی شاخه خوفو را کندوکاو کردند و در آنجا پنج مغزه رسوبی را به‌دست آوردند. آن‌ها با حفاری زمین تا عمق بیش از ۹ متر، یک تایم‌لپس رسوبی از جیزه درطول هزاران سال را ثبت کردند.

هرچند آب از مدت‌ها پیش از بین رفته است، خانم شیشا باور دارد که شناسایی چگونگی کمک محیط طبیعی جیزه به سازندگان هرم، می‌تواند موجب یافتن پاسخ برای برخی از اسراری شود که هنوز پیرامون ساخت اهرام، این بناهای هندسی باستانی وجود دارند. او گفت: «دانستن بیشتر درباره محیط‌زیست می‌تواند بخشی از معمای ساخت اهرام را حل کند.»

۵۸۵۸