برگزاری مراسم بیست‌‌وسومین سالگرد قتل فروهرها؛ پرستو فروهر خواهان دادرسی عادلانه شد

پرستو فروهر، هنرمند ساکن آلمان و دختر داریوش و پروانه فروهر، همزمان با برگزاری مراسم بیست‌‌وسومین سالروز قتل‌ پدر و مادرش به دست وزارت اطلاعات، به رادیو فردا گفت که مراسم سالگرد، حالت نمادین دارد ولی حافظه جمعی را صیقل می ‌دهد.

خانم فروهر افزود: برگزاری این مراسم به یاد می‌آورد که خواست‌ها و طلب‌ها برای دادرسی عادلانه و مسئولیت‌پذیری واقعی باقی است و بایستی برای احقاق آن همچنان تلاش کرد.

داریوش و پروانه فروهر، دو شخصیت سیاسی منتقد حکومت ایران، اول آذر سال ۱۳۷۷ در منزل خود در محله فخرآباد تهران با ضربات چاقو به دست مأموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به قتل رسیدند.

وزارت اطلاعات طی اطلاعیه‌ای، عاملان قتل‌های زنجیره‌ای را «معدودی از همکاران کج‌اندیش و خودسر که آلت دست عوامل پنهان و مطامع بیگانگان شده‌اند» معرفی کرد.

پرستو فروهر که هر سال همزمان با سالگرد قتل‌ها، برای بزرگداشت یاد پدر و مادرش به ایران سفر می‌کند در مصاحبه با رادیو فردا گفت که در مراسم روز دوشنبه اول آذر، جمعیت بسیار دلگرم‌کننده‌ای از طیف‌های گوناگون شرکت کرده‌بودند: «حضور آدم‌های بسیار جوان که شاید وقتی که قتل‌های سیاسی پاییز ۷۷ اتفاق افتاد اصلا به دنیا نیامده بودند نشان‌دهنده این بود که خواست دادخواهی، یادآوری این جنایت‌ها و پافشاری بر حقوق دگراندیشان، در جامعه، در میان طیف‌های گوناگون همچنان بسیار زنده است و این روز به عنوان یک نمود کوچک از چنین خواستی در حافظه است».

ماموران انتظامی و امنیتی در سال‌های گذشته با بستن مسیرهای منتهی به خانه فروهرها و همچنین احضار و تحت فشار گذاشتن پرستو فروهر و فعالان مدنی تلاش می‌کردند از برگزاری هرگونه مراسمی جلوگیری کنند.

خانم فروهر که سال گذشته تنها سالی بود که به دلیل همه‌گیری کرونا به ایران سفر نکرده بود گفت: «ما همیشه بعد از آن سال‌هایی که برگزاری این مراسم را در مکان‌های عمومی ممنوع کردند، سعی می‌کردیم مراسم را در خانه برگزار کنیم. سال‌ها همین هم ممنوع بود ولی در طول دو سه سال آخر پیش از کرونا گشایشی شده بود و پافشاری بر این حق توانسته بود در این خانه را باز کند».

به گفته خانم فروهر، این گشایش «مدیون پافشاری کسانی است که علیرغم حضور ماموران امنیتی و انتظامی و سد معبری که از سوی آن‌ها صورت می‌گرفت، پشت همین سد معبرها می‌ایستادند و سعی می‌کردند که نشان دهند بر این حق پافشار هستند».

نسرین ستوده، الهه امیرانتظام، شهناز اکملی و تعدادی از مادران خاوران از جمله حاضران در مراسم روز دوشنبه بودند.

پرستو فروهر گفت: «امسال به دلیل شرایط کرونا، از دعوت به درون ساختمان چشم پوشی کردیم و مراسم در فضای باز حیاط این خانه برگزار شد دو مجمع آتش داشتیم که گرما و نور آن یادآور امید دل دو عزیزی بود که در این خانه تلاش کردند و سرانجام در این خانه به دست ماموران وزارت اطلاعات کشته شدند».

به گفته او، این دو شعله آتش یادآور امیدی بود که پدر و مادرش به آزادی و آبادی ایران داشتند: «امیدی که داشتند به مردمی که روی حق‌شان پافشاری کنند و این دو شعله هم یادآور آن‌ها و هم یادآور سال‌های تلاش همگی ما بود که این‌جا برای به یادآوردن این جنایت‌ها و پافشاری‌مان بر امید به دادخواهی جمع شدیم».

پرستو فروهر سپس در پاسخ به سوال رادیو فردا درباره به نتیجه نرسیدن مطالبات دادرسی عادلانه بعد از گذشت ۲۳ سال از قتل‌های سیاسی پاییز ۷۷ در ایران گفت: «دادخواهی یک خواست اجتماعی و با فشار اجتماعی است. در سیستمی که دستگاه قضایی‌اش حقوق مردم و حقوق دگراندیشان را به رسمیت نمی‌شناسد می‌توان از طریق فشار اجتماعی آن را پس زد».

او افزود: «ایجاد فشار اجتماعی، یادآوری و پافشاری روی خواست دادخواهی و خواست یک دادگاه عادلانه به عنوان بخشی از دادخواهی و به عنوان نیروی اجتماعی در جامعه ما وجود دارد، منتهی دادرسی عادلانه و دادرسی قضایی صحیح به این پرونده نشده و به همین دلیل ما همواره پافشاری کردیم که این پرونده، پرونده‌ای باز است مثل پرونده بسیاری از جنایت‌های سیاسی دیگری که انجام شده و ما خواستار رسیدگی عادلانه و مسئولیت‌پذیری واقعی در برابر چنین جنایت‌هایی هستیم».

در جریان قتل‌های سیاسی که در پاییز ۱۳۷۷ روی داد و به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد علاوه بر پروانه و داریوش فروهر، شمار دیگری از روشنفکران و منتقدان، از جمله محمد مختاری، محمدجعفر پوینده، مجید شریف، پیروز دوانی، حمید حاجی‌زاده و فرزندش کارون کشته شدند.

وزارت اطلاعات ایران در بیانیه‌ خود فقط مسئولیت قتل چهار تن از این افراد منتقد و دگراندیش را بر عهده گرفت و اعلام کرد که گروهی از کارکنان «خودسر» این وزارتخانه در قتل آن‌ها دست داشته‌اند.