پرونده عملکرد ۱۸ماهه مشاغل خانگی/ ثبت‌نام ۶۲۵هزار متقاضی کار در منزل

به گزارش خبرنگار مهر، ۲۳ خرداد ماه ۸۹؛ روزی است که قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی پس از تصویب مجلس توسط محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری برای اجرا به دستگاه های ذیربط و مستقیما به وزارت کار و امور اجتماعی سابق ابلاغ شد.

هدف از پیشنهاد، تصویب و ابلاغ این قانون علاوه بر شناسایی مشاغل موجود در منازل افراد، ساماندهی، حمایت، تقویت و سر و سامان دادن به اموری است که تاکنون به صورت پراکنده و ناشناخته در منازل افراد انجام شده است.

اهداف طرح مشاغل خانگی

صنایع دستی، فرش دستباف، خدمات، صنعت، تکنولوژی اطلاعات و خدمات فرهنگی و هنری؛ شاخه های اصلی پیش بینی شده برای دسته بندی و معرفی مشاغل قابل انجام در منازل است و وزارتخانه هایی مانند تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صنعت، معدن و تجارت و کشاورزی در این بخش از گستردگی فعالیتی بیشتری برخوردار هستند.

پیش بینی لزوم حمایت سیستم بانکی در تسهیلات دهی به مشاغل خانگی و تشکیل تعاونی هایی در این زمینه برای انجام امور بازاریابی و معرفی محصولات تولیدی در منازل به بازار واقعی فروش نیز زنجیره های بعدی هستند که در این طرح دنبال می شود.

از همان ابتدای مطرح شدن طرح مشاغل خانگی یکی از مهم ترین انتقاداتی که بر این طرح وارد شده موضوع کشاندن کار و تولید به حریم منازل و از بین رفتن فضای خانه ها و تبدیل کردن محل سکونت به محل کار و یا احتمالا انبار کالای تولیدی قابل اشاره است.

انتقاد از کشاندن کار به منازل

گسترش زندگی ماشینی و تمایل افراد به شهرنشینی نیز به ویژه در کلانشهرها مشکلات توسعه مشاغل خانگی در منازل را دوچندان می کند به نحوی که بسیاری از منتقدان طرح همواره این سوال را مطرح می کنند که چگونه می توان بین تولید و کار و حریم منازل آن هم در آپارتمان های غالبا کوچک ارتباط منطقی برقرار کرد؟

حتی برخی عنوان کردند که به دلیل وجود نداشتن چنین پیش بینی هایی در مجموعه قوانین ممکن است مسائل و حواشی فراوانی در منازل مسکونی و محیط های آپارتمانی بین ساکنین رخ دهد هرچند نمی توان منکر بود که در گذشته نیز برخی افراد محل خانه خود را به عنوان کارگاه مورد استفاده قرار داده اند.

برای این منظور پیشنهاد شد که دستگاه های مختلف ذیربط لیست مشاغل و حرف قابل انجام در منازل را شناسایی و ارائه کنند. از این طریق بیش از ۲۰۰ رشته شغل قابل انجام در منازل در بخش های مختلف شناسایی و معرفی شده است که لیست آن در پرتال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موجود است.

ابلاغیه رئیس جمهور

تسهیلات ۳۰و۵۰میلیون ریالی

در واقع با ارائه لیست مشاغل قابل انجام در منازل تاکید شده است که افراد می توانند در یکی از رشته های ۲۰۰ گانه فعالیت و درخواست حمایت مالی و تسهیلاتی کنند.

هدف عمده در اینکه مشاغلی با نام معرفی شده است روشن کردن این مسئله برای متقاضی بود که او نمی تواند در محیط مسکونی به هر کاری دست بزند.

به صورت کلی در سال 90 برای هر متقاضی عادی تا سقف ۳۰ میلیون ریال تسهیلات قرض الحسنه برای اجرای طرح مشاغل خانگی در نظر گرفته شده که این میزان بنا به تشخیص بانک و نوع طرح تا سقف ۵۰ میلیون ریال نیز قابل افزایش است.

البته برای حمایت از پشتیبانان طرح و یا همان تعاونی هایی که در این بخش تشکیل خواهند شد نیز مبالغی در نظر گرفته شد که به صورت کلی در سال جاری ۳۰۰ میلیارد ریال است. بخش عمده حمایت از این طرح در قالب صندوق مهر امام رضا (ع) که قرار است با بانک قرض الحسنه مهر ایران ادغام شود، دیده شده است.

ثبت نام ۶۲۵هزار نفر

محمدحسین فروزان مهر در گفتگو با مهر با اعلام اینکه در ۶ ماه ابتدای سال جاری ۶۲۵ هزار نفر متقاضی کار در خانه ثبت نام شده است، گفت: بخشی از این افراد موفق شده اند مجوزهای لازم برای آغاز کار در منازل را نیز دریافت کنند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین از درخواست فعالیت افراد در رشته شغل های مختلف سخن گفت و بیان داشت: وضعیت پرداخت تسهیلات به متقاضیان مشاغل خانگی نیازمند بررسی و جمع بندی است.

ذکر این نکته نیز ضروری است که هرچند مشاغل خانگی و ساماندهی این بخش از بازار کار شاغل در خانه ها علاوه بر شناسایی توانمندی های شاغلان خانگی می تواند به اشتغال زایی جدید، در نتیجه افزایش تولید و کاهش هزینه ها منجر شود اما وجود طرح های مشابهی در این بخش مانند خوداشتغالی و منحرف شدن تسهیلات دهی در این بخش ها باعث شده تا پس از ۱۸ماه از آغاز اجرای طرح بانک ها اقبال چندانی به فعالیت در این بخش از خود نشان ندهند.

دغدغه‎های کلانشهرنشینان

از سویی نیز وجود مسائل و معضلات شهرنشینی به ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران نیز به این مسئله دامن می زند که علاقه مندی افراد برای ثبت تقاضا در بخش مشاغل خانگی را کمرنگ کند چرا که بسیاری از پایتخت نشینان تصور می کنند قادر نخواهند بود کاری را در منزل برای خود دست و پا کنند و از پشتیبانی های لازم برخوردار شوند.

همچنین کلانشهرنشینان به این موضوع فکر می کنند که ممکن است پس از آغاز یک شغل و حرفه در منزل نتوانند با سایر ساکنان آپارتمان ها بر سر فعالیت خانگی خود توافق کنند و این مسئله باعث به وجود آمدن حواشی برای آنها شود که نتیجه آن منجر به اشتغال نخواهد شد.

خود موضوع اجاره نشینی افراد در منازل مسکونی نیز قصه دیگری است که برای متقاضی کار خانگی بسیار حائز اهمیت است چرا که اولا او باید با مالک منزل مسکونی در این زمینه به توافق برسد و ثانیا ممکن است این موضوع باعث شود تا مالکان منازل مسکونی از افراد مبالغ بیشتری به عنوان اجاره دریافت کنند چون انجام کار تولیدی در منزل به استفاده مسکونی افزوده خواهد شد، بنابراین از همان ابتدا اجاره نشین با افزایش هزینه های خود قبل از دستیابی به درآمد احتمالی مواجه خواهد شد.