چرا پرونده ترور کاظم رجوی در سوییس مختومه نشد؟

پرونده قتل کاظم رجوی که حدود ۳۰ سال پیش در حومه ژنو ترور شد از یک هفته پیش دیگر فقط یک پرونده کم‌مانند جنایی در تاریخ معاصر سوئیس محسوب نمی‌شود.

دادگاه فدرال سوئیس سرانجام تائید کرده که به این پرونده به عنوان یکی از مصادیق نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت رسیدگی شود و بر این مبنا با گذشت بیش از ۳۰ سال از وقوع جنایت شامل مرور زمان نمی‌شود.

دادستانی فدرال سوئیس سال گذشته و امسال دوباره به وکیل خانواده کاظم رجوی اطلاع داده بود که قصد دارد رسیدگی به پرونده قتل او را خاتمه یافته اعلام کند زیرا مطابق قوانین این کشور رسیدگی به پرونده‌های جنایی پس از ۳۰ سال متوقف می‌شود.

کاظم رجوی، استاد دانشگاه و نماینده شورای ملی مقاومت، بازوی سیاسی سازمان مجاهدین خلق و برادر مسعود رجوی رهبر این سازمان، چهارم اردیبهشت ۱۳۶۹ (۲۴ آوریل ۱۹۹۰) در روستای کوپه در حومه ژنو هدف حمله مسلحانه قرار گرفت و به قتل رسید.

روزنامه "نوی زوریخر" NZZ در گزارشی که پنج‌شنبه ۳۰ سپتامبر (هشتم مهر) منتشر شد درباره این پرونده نکات جدیدی را مطرح کرده است.

علی فلاحیان، آمر ترور کاظم رجوی

بنابر این گزارش ترور رجوی به دستور مستقیم علی فلاحیان، وزیر وقت اطلاعات و توسط یک تیم ۱۳ نفره انجام شده که در همان روز حادثه سوئیس را ترک کرده‌اند.

دادگاه رسیدگی کننده به این قتل ماه مه سال گذشته با این استدلال که تمام تلاش‌ها برای بازداشت آمران و عاملان ترور کاظم رجوی بی‌نتیجه مانده قصد داشت مطابق قوانین سوئیس با گذشت ۳۰ سال پرونده را مشمول مرور زمان اعلام کند که با شکایت صالح رجوی برادر مقتول جلوی این کار گرفته شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

بر پایه اسنادی که در اختیار دادگاه قرار گرفته علی فلاحیان فرمان قتل کاظم رجوی را سال ۱۹۸۲ یا ۱۹۸۳ صادر کرده است. رجوی سال ۱۹۸۱ در سوئیس تقاضای پناهندگی داده بود.

این اسناد نشان می‌دهند تیم ۱۳ نفره ترور طی دو سال قبل از عملیات دو بار اقدام به شناسایی و تعقیب کاظم رجوی کرده‌اند و چند روز قبل از سوءقصد او را زیر نظر گرفته‌اند.

سرنخ‌های مشابه با ترور رستوران میکونوس

قاضی رسیدگی‌کننده به این پرونده در سال ۱۹۹۷ سرنخ‌هایی مبنی بر ارتباط میان این سوءقصد و ترور چند سیاستمدار کرد ایرانی در رستوران میکونوس در برلین به دست آورده بود.

دادستانی برلین سال ۱۹۹۶ برای علی فلاحیان و شماری دیگر از مسئولان جمهوری اسلامی به عنوان آمران ترور میکونوس حکم بازداشت بین‌المللی صادر کرد.

دستگاه قضائی آرژانتین هم سال ۲۰۰۳ فلاحیان را یکی از آمران حمله به مرکز یهودیان در بوئنوس آیرس تشخیص داد و علیه او حکم جلب صادر کرد. سه سال بعد دادستانی سوئیس هم حکم مشابهی علیه وزیر سابق اطلاعات جمهوری اسلامی صادر کرد.

روزنامه NZZ می‌گوید در حکم دادگاه کیفری فدرال سوئیس این پیش‌زمینه عاملی بود که باعث شد پرونده قتل کاظم رجوی به عنوان مصداق نس‌کشی و جنایت علیه بشریت قابل تعقیب تشخیص داده شود و دادستانی فدرال هم ظاهرا این ارزیابی را تائید می‌کند.

سابقه و دامنه ترورهای برون مرزی

جمهوری اسلامی همواره منکر هر گونه دخالت در ترور مخالفان و منتقدان در خارج از کشور شده اما در چهار دهه گذشته شواهد زیادی نشان می‌دهد که این کار به طور سیستماتیک در دستور کار حکومت بوده است.

وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا سال گذشته گزارشی منتشر کرد که مطابق آن جمهوری اسلامی به دست داشتن در ۳۶۰ ترور در ۴۰ کشور جهان متهم شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

دو نفر از عاملان ترور کاظم رجوی مدتی بعد در فرانسه بازداشت شدند اما با وجود صدور حکم بازداشت آنها از طرف مقام‌های قضائی سوئیس، توانستند به ایران بازگردند.

چنین اتفاق‌هایی بارها تکرار شده و نیروهای اپوزیسیون کشورهای غربی را به مماشات و زد و بند سیاسی با جمهوری اسلامی متهم می‌کنند.

ترور رجوی و آزادی دو گروگان سوئیسی در لبنان

به نوشته روزنامه NZZ ترور کاظم رجوی چند ماه پس از گروگانگیری دو شهروند سوئیس در لبنان در اکتبر ۱۹۸۹ رخ داد و جمهوری اسلامی برای آزادی آنها از نفوذ خود بر گروه‌های شبه نظامی منطقه استفاده کرده بود.

در یک گزارش محرمانه مربوط به ماه مه ۱۹۹۰ که در اختیار این روزنامه قرار گرفته درباره ترور کاظم رجوی آمده است که انگیزه این جنایت به وضوح سیاسی است اما محکومیت رسمی ایران توسط سوئیس در حال حاضر به خاطر به خطر نیفتادن آزادی گروگان‌ها بسیار بعید به نظر می‌رسد.

دو گروگان سوئیسی اوت همان سال آزاد شدند و رنه فلبر، وزیر خارجه وقت سوئیس از دولت جمهوری اسلامی به خاطر کمک به آزادی آنها قدردانی کرد.

مختومه نشدن پرونده ترور کاظم رجوی در سوئیس در روزهایی رخ داده که محاکمه حمید نوری، از کارگزاران قضائی جمهوری اسلامی، به اتهام مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۶۷ در سوئد در جریان است.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  اسدالله اسدی، طراح عملیات تروریستی

  دادگاه شهر انتورپ (انور) در بلژیک پنج‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه (۴ فوریه) به محکومیت قطعی اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی رأی داد و او را به ۲۰ سال زندان محکوم کرد. اسدی در ژوئن ۲۰۱۸ به اتهام طراحی و هدایت حمله به نشست سازمان مجاهدین خلق در حومه پاریس، در آلمان دستگیر و به بلژیک تحویل داده شد. دادگاه همچنین نسیمه نعامی را به ۱۸ سال زندان، مهرداد عارفانی را به ۱۷ سال و امیر سعدونی را به ۱۵ سال زندان محکوم کرد.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور مسعود مولوی

  مسعود مولوی ۱۴ نوامبر سال ۲۰۱۹ در استانبول در اثر اصابت گلوله از سوی عبدالوهاب کوچاک به قتل رسید.

  "اسدی در ژوئن ۲۰۱۸ به اتهام طراحی و هدایت حمله به نشست سازمان مجاهدین خلق در حومه پاریس، در آلمان دستگیر و به بلژیک تحویل داده شد"مولوی پیش از آنکه به ترکیه فرار کند، در ایران مامور اطلاعاتی بود. او مدیر کانال "جعبه سیاه" بود که اخباری درباره فساد مالی در بیت خامنه‌ای منتشر می‌کرد. رسانه‌های ترکیه در فوریه سال ۲۰۲۱ از بازداشت محمد رضا ناصرزاده، دیپلمات ایرانی بدلیل صدور گذرنامه برای علی اسفنجانی عامل اصلی قتل مولوی خبر دادند.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  "علی معتمد" (رضا کلاهی صمدی)

  "علی معتمد" در ۲۴ آذر ۱۳۹۴ (برابر ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵) در سن ۵۶ سالگی در شهرآلمیره هلند در خیابان از نزدیک هدف گلوله دو مرد ناشناس قرار گرفت و در بیمارستان جان سپرد. سه سال بعد در حالیکه دادگاه قاتلان برگزار می‌شد روزنامه‌های هلندی، این خبر را تأیید کردند که مقتول که در دهه ۱۳۶۰ از هلند پناهندگی گرفته همان کلاهی از اعضای مجاهدین خلق بوده‌ که متهم به انفجار در مقر حزب جمهوری اسلامی با ۷۲ کشته بوده است.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  طرح ترور سفیر عربستان در آمریکا

  دادگستری آمریکا "منصور ارباب‌سیر" (عکس) و "غلام شکوری" را در ۲۹ سپتامبر سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) به تلاش برای ترور عادل الجبیر، سفیر عربستان سعودی در آمریکا متهم کرد. ارباب‌سیر که تابعیت ایرانی - آمریکایی دارد، بازداشت شده ولی غلام شکوری فراری است.

  مقام‌های قضایی آمریکا می‌گویند که غلام شکوری، عضو نیروی قدس- شاخه برون مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  بمب‌گذاری در هندوستان، ۲۰۱۲

  در سال ۲۰۱۲ پلیس هند رسماً اعلام کرد که ایران مسئول بمب‌گذاری در دهلی برای کشتن دیپلمات‌های اسرائیلی بوده‌است. پلیس هند پس از تحقیقات گسترده، به این نتیجه رسید که پنج تن از اعضای سپاه پاسداران با همکاری یک روزنامه‌نگار هندی این ترور را انجام داده‌اند. طبق گزارش، سردسته این گروه "هوشنگ افشار ایرانی" نام دارد و هدایت‌کننده سوء قصد علیه اسرائیلی‌ها در تایلند و گرجستان نیز بوده‌است.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  بمب‌گذاری در بانکوک، ۲۰۱۲

  تایلند، ایران را به بمب‌گذاری برای ترور دیپلمات‌های اسرائیلی در سال ۲۰۱۲ در بانکوک متهم کرد. سعید مرادی (چپ)، محمد خزایی (وسط) و مسعود صداقت‌زاده (راست که در مالزی دستگیر شد) به دست داشتن در عملیات تروریستی متهم و به حبس ابد محکوم شدند. سعید مرادی بر اثر انفجار بمب دو پای خود را از دست داد.

  "دادگاه همچنین نسیمه نعامی را به ۱۸ سال زندان، مهرداد عارفانی را به ۱۷ سال و امیر سعدونی را به ۱۵ سال زندان محکوم کرد"این سه نفر بعدا در قبال آزادی کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی-بریتانیایی به ایران تحویل داده شدند.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  اقدام تروریستی در کنیا، ۲۰۱۲

  پلیس کنیا در سال ۲۰۱۲ میلادی دو نفر ایرانی به نام‌های احمد ابوالفتحی (راست) و سید منصور موسوی (چپ) را به اتهام تروریسم دستگیر کرد. این افراد عضو نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی معرفی شده و اتهام آن‌ها انتقال تا ۱۰۰ کیلوگرم مواد منفجره اعلام شد. در آن زمان، سفیر ایران در کنیا قصد فراری دادن این دو نفر را داشت، ولی با شکست روبرو شد. این دو در دادگاه به حبس ابد محکوم شدند.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور رضا مظلومان

  رضا مظلومان (نام مستعار: کوروش آریا منش) از اعضای سازمان درفش کاویانی بود که در ۷ خرداد ۱۳۷۵ توسط عوامل جمهوری اسلامی در منزل خود در پاریس به ضرب گلوله کشته شد. در رابطه با این ترور، احمد جیحونی که از رابطان وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بود در سال ۱۳۸۱ توسط دادگاه پاریس به ۱۷ سال زندان محکوم شد.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  انفجار مرکز همیاری یهودیان در آرژانتین

  در انفجار تروریستی ۲۷ تیر ۱۳۷۳ ( ۱۸ ژوئیه )۱۹۹۴ در مرکز یهودیان بوئنوس‌آیرس (آمیا) ۸۵ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر نیز زخمی شدند.

  دولت آرژانتین تاکنون سه بار جمهوری اسلامی ایران را به دست داشتن در این انفجار متهم کرده و مدعی است که دستور و نقشه ضربه در تهران کشیده و مسئولیت اجرای طرح عملیات به ستاد ویژه عملیات حزب‌الله لبنان که به گروه شبه نظامی حزب‌الله لبنان وابسته‌است، سپرده شد.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور "میکونوس"

  در عملیات ترور میکونوس که در رستورانی به همین نام واقع در برلین، پایتخت آلمان و در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۲ (۲۶ شهریور ۱۳۷۱) انجام گرفت، صادق شرفکندی دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران، همایون اردلان و فتاح عبدلی نماینده حزب دموکرات و نوری دهکردی کارمند صلیب سرخ به قتل رسیدند.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور "میکونوس"

  در دادگاه آلمان که پنج سال طول کشید، کاظم دارابی (راست) و عباس راحیل تبعه لبنانی (نفر وسط) به حبس ابد، یوسف امین (سمت چپ) و محمد اتریس هر دو لبنانی به ترتیب به ۱۱ و ۵ سال زندان محکوم شدند. دادگاه همچنین حکم جلب علی فلاحیان، وزیر وقت اطلاعات را صادر کرد. طبق حکم دادگاه ترور با اطلاع مستقیم علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، اکبر رفسنجانی رئیس‌جمهور و علی اکبر ولایتی وزیر خارجه وقت انجام شده‌ است.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور فریدون فرخزاد

  فریدون فرخزاد، در ۱۶ مرداد ۱۳۷۱ در محل سکونتش در شهر بن آلمان بر اثر ضربات چاقو به قتل رسید. او شاعر، تهیه‌کننده، کارگردان و مجری تلویزیونی و رادیویی، خواننده، ترانه‌سرا، آهنگساز، بازیگر و فعال سیاسی ایرانی مخالف نظام جمهوری اسلامی بود. از فریدون فرخ‌زاد به‌عنوان "نامی‌ترین شومَن ایران" یاد می‌شود.

  " ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر ترور مسعود مولوی مسعود مولوی ۱۴ نوامبر سال ۲۰۱۹ در استانبول در اثر اصابت گلوله از سوی عبدالوهاب کوچاک به قتل رسید"او برادر کوچک فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی بود.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور عبدالرحمان برومند

  عبدالرحمان برومند رئیس هیئت اجرائی نهضت مقاومت ملی ایران در روز پنجشنبه ۲۹ فروردین ماه ۱۳۷۰ در مقابل آسانسور منزل مسکونی خود در پاریس با ضربات کارد به قتل رسید. نهضت مقاومت ملی ایران در ۱۴ مرداد ۱۳۵۹ در همان خانه در مخالفت با جمهوری اسلامی پی‌ریزی شد. (عکس در کنار داریوش فروهر که به همراه همسرش پروانه اسکندری در جریان قتل‌های زنجیره‌ای در ایران کشته شد)

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور شاپور بختیار

  سه ماه و نیم بعد از ترور عبدالرحمان برومند، شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر دوره پهلوی و بنیان‌گذار نهضت مقاومت ملی ایران در ۱۵ مرداد ۱۳۷۰ در منزل خود در پاریس با ضربات چاقو کشته شد. وی دو بار هدف ترور قرار گرفت و طبق اظهارات انیس نقاش، تروریست لبنانی هر دو بار به دستور مقامات جمهوری اسلامی ایران و با استخدام تروریست‌هایی حرفه‌ای طرح‌ریزی شده بود.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور کاظم رجوی

  کاظم رجوی عضو شورای ملی مقاومت ایران در ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹( ۲۴ آوریل۱۹۹۰) در نزدیکی خانه‌اش در سوییس به ضرب گلوله ترور شد. برادر مسعود رجوی، از رهبران سازمان مجاهدین خلق، پس از انقلاب نخستین نماینده ایران در دفتر سازمان ملل متحد بود.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور بهمن جوادی

  بهمن جوادی که به نام غلام کشاورز شناخته می‌شد، سخنگوی فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی و از کادرهای حزب کمونیست ایران بود که در ۴ شهریور ۱۳۶۸ (۱۵ سپتامبر ۱۹۸۹) در لارناکای قبرس ترور شد. او که مقیم و شهروند سوئد بود، برای دیدار مادرش از سوئد به قبرس رفته بود. بهمن جوادی در مقابل چشمان مادر، همسر و برادرش هدف گلوله یک موتورسوار قرار گرفت و در بیمارستان مرکزی لارناکای قبرس درگذشت.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور عبدالرحمان قاسملو و عبدالله قادری

  عبدالرحمان قاسملو دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران و عبدالله قادری‌آذر در روز ۲۲ تیر ۱۳۶۸ (۱۳ ژوئیه ۱۹۸۹) در حالی که با نمایندگان جمهوری اسلامی دربارهٔ حل مسالمت‌آمیز "مسئله کردستان" بر سر میز گفتگو نشسته بودند در وین، پایتخت اتریش کشته شدند.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور بیژن فاضلی

  بیژن فاضلی فرزند رضا فاضلی ، فعال سیاسی ملی‌گرا، نویسنده، مجری و مدیر یک تلویزیون سیاسی مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران بود که در اثر بمب‌گذاری توسط عوامل جمهوری اسلامی در ۲۸ مرداد ۱۳۶۵ در فروشگاه خود واقع در لندن کشته شد. این بمب برای از بین بردن رضا فاضلی کار گذاشته بود که در نهایت به کشته شدن فرزند وی بیژن منجر شد.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور ارتشبد غلامعلی اویسی و برادرش

  ارتشبد غلامعلی اویسی در ۱۸ بهمن ۱۳۶۲ در پاریس به همراه برادرش غلامحسین اویسی با شلیک گلوله به سر ترور شدند.

  "او مدیر کانال "جعبه سیاه" بود که اخباری درباره فساد مالی در بیت خامنه‌ای منتشر می‌کرد"او فرمانده ژاندارمری در سال ۱۳۴۸ و فرمانده نیروی زمینی ارتش طی سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ بود. اویسی فرماندار نظامی تهران در زمان تظاهرات ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ بود. (عکس ارتشبد اویسی سمت راست در کنار ارتشبد ازهاری)

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور علی اکبر طباطبایی

  علی‌اکبر طباطبایی سخنگوی سفارت ایران در آمریکا در دوران حکومت پهلوی بود که در ۳۱ تیرماه ۱۳۵۹ در مریلند آمریکا به ضرب گلوله کشته شد. قاتل، داود صلاح الدین (دیوید تئودور بلفیلد) نام داشت که قبل از انقلاب به اسلام گرویده بود و با بسته شدن سفارت ایران در واشنگتن به عنوان محافظ در دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی در سفارت الجزایر استخدام شد. او پس از ترور به ایران گریخت.

• ترورهای برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران به روایت تصویر

  ترور شهریار شفیق

  شهریار شفیق (نفر دوم از سمت چپ) پسر اشرف پهلوی، افسر ارشد نیروی دریایی ارتش بود که در ۱۶ آذر ماه ۱۳۵۸ هنگام خروج از اقامت‌گاه مادرش در پاریس، به ضرب گلوله به قتل رسید.

  او یک هفته پس از انقلاب اسلامی و اعلام بیطرفی ارتش، ایران را ترک کرد. شفیق نخست راهی ایالات متحده شد و سپس در فرانسه به همسر و دو فرزندش پیوست.
  
  نویسنده: محمود صالحی