آیا ترکیه به شمال سوریه حمله خواهد کرد؟
آیا ترکیه به شمال سوریه حمله خواهد کرد؟یک ساعت پیش
منبع تصویر،
Getty Images
توضیح تصویر،
نیروهای آمریکایی در حومه رومیلان در استان حسکه در شمال شرقی سوریه در نزدیکی مرز ترکیه گشتزنی میکنند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفت که کشورش به زودی عملیات نظامی جدیدی را در شمال سوریه آغاز خواهد کرد
در صفحه اول روزنامه پرطرفدار حریت در ترکیه روز دهم ژوئن، نوشته شده «نیروها آماده [اعزام به] تلرفعت هستند». در کنار این تیتر تصویر شبهنظامیان یونیفورمپوش تحت حمایت ترکیه به نام «ارتش ملی سوریه» دیده میشوند که متشکل از مخالفان حکومت بشار اسد هستند.
تلرفعت و منبج دو شهر استان حلب در شمال شرقی سوریه هستند که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، آنها را اهداف حمله نظامی قریبالوقوع ارتش این کشور با حمایت ارتش ملی سوریه اعلام کرده است.
هر دو شهر را یگانهای مدافع خلق (یپگ) در کنترل دارند.
"آیا ترکیه به شمال سوریه حمله خواهد کرد؟یک ساعت پیشمنبع تصویر، Getty Imagesتوضیح تصویر، نیروهای آمریکایی در حومه رومیلان در استان حسکه در شمال شرقی سوریه در نزدیکی مرز ترکیه گشتزنی میکنند"یپگ شاخه نظامیحزب اتحاد دموکراتیک، حزب سیاسی کردهای سوریه، است که ترکیه میگوید شاخه خارجی حزب کارگران کردستان یا پکک محسوب میشود و به همین دلیل، آن را گروه تروریستی میداند.
ترکیه یگانهای مدافع خلق را به ایجاد یک منطقه خودمختار در مرزهای سوریه و ترکیه متهم میکند که به اعتقاد آنکارا، تمامیت ارضی هر دو کشور را به خطر میاندازد.
از اوت ۲۰۱۶ ترکیه چهار عملیات فرامرزی به سمت سوریه انجام داده که آخرین آن در اکتبر سال ۲۰۱۹ بوده است. ارتش ترکیه در حال حاضر نوار مرزی بزرگی را به طول ۸۷۷ کیلومتر با سوریه در کنترل دارد و یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر بین شهرهای اعزاز و جرابلس در شمال شرق سوریه ایجاد کرده است.
یپگ: ائتلاف محلی ضد داعش و تحت حمایت آمریکا
یکی از بزرگترین مشکلات ترکیه در مقابل یپگ آن است که این گروه، بخشی از ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه است که با حمایت آمریکا و قدرتهای غربی دیگر علیه گروه موسوم به دولت اسلامی میجنگیدهاند. موفقیتهای این ائتلاف در مبارزه با داعش از سال ۲۰۱۵ و همینطور حمایت سیاسی و نظامی آمریکا باعث افزایش قدرت و نفوذ یپگ در بیشتر مناطق شرقی سوریه شده است.
ایالات متحده آمریکا به خاطر آخرین عملیات نظامی ترکیه علیه یپگ در سال ۲۰۱۹ به شدت از آنکارا انتقاد کرده بود.
دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق آمریکا ترکیه را تهدید کرده بود که اگر به کردهای سوریه حمله کند 'اقتصاد ترکیه را به طور کامل نابود خواهد کرد.'
- 'ارتش ملی سوریه'؛ متحدان ترکیه در سوریه چه کسانی هستند؟
- 'روژاوا'؛ همه آنچه باید بدانیم
با وجود این پیشینه، به نظر میآید که دولت ترکیه در حال آمادگی برای یک حمله جدید به شرق سوریه است. آقای اردوغان در بیانیهای در روز اول ژوئن، گفت «ما مصمم هستیم که مرحله تازهای را برای شکلگیری یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر در مرزهای جنوبی ایجاد کنیم. ما تل رفعت و منبج را از وجود تروریستها پاک خواهیم کرد و همین کار را قدم به قدم با مناطق دیگر هم انجام خواهیم داد.»
به گزارش روزنامه حریت، ارتش آزاد سوریه که تحت حمایت ترکیه است، حدود هزار نیرو در نزدیکی تل رفعت مستقر کرده و آماده یک حمله احتمالی است. با این حال هنوز تحرکات مشهودی در ارتش سوریه دیده نشده است.
منابع دیپلماتیک خارجی در پایتخت ترکیه که بعد از بیانیه آقای اردوغان از نزدیک تحولات منطقه را دنبال میکنند، میگویند انتظار نمیرود که قبل از نشست اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اواخر ماه جاری میلادی در مادرید اسپانیا، ترکیه یک حمله همهجانبه به سوریه را آغاز کند.
"در کنار این تیتر تصویر شبهنظامیان یونیفورمپوش تحت حمایت ترکیه به نام «ارتش ملی سوریه» دیده میشوند که متشکل از مخالفان حکومت بشار اسد هستند"
ترکیه میخواهد با دستان پر به اجلاس ناتو برود
این نگاه به آینده چیزهای زیادی درباره زمانبندی اطلاعیههای دولت ترکیه درمورد عملیات جدید نشان میدهد. رهبران ناتو قرار است در نشست آینده درباره 'مفهوم استراتژیک جدید ۲۰۳۰' بحث کنند: اینکه ناتو در دهه آینده چه تهدیدها و چالشهایی پیش رو خواهد داشت و اقداماتی که باید برای بازدارندگی متجاوز، یعنی روسیه پس از تهاجم بیدلیلش به اوکراین انجام شود، چه خواهد بود. آنها همچنین قرار است از درخواست رسمی کشورهای سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو استقبال کنند.
ترکیه در مورد هر دو موضوع در نشست ناتو خواستهها و اعتراضهایی دارد. همانطور که انتظار میرفت، 'مفهوم استراتژیک ۲۰۳۰' به طور عمده بر مرزهای شرقی ائتلاف در برابر تجاوز احتمالی روسیه متمرکز خواهد بود.
به این ترتیب پیشبینی میشود که تعداد نیروها در شرق اروپا و سطح آمادگی از طریق استقرار نیروهای زمینی، هوایی و دریایی افزایش یابد.
- ناتوی آینده چه شکلی است؟
- چرا ترکیه مخالف پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو است؟
منبع تصویر،
GETTY IMAGES
توضیح تصویر،
ارتش ملی سوریه، نیروهای تحت حمایت ترکیهاز پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهیدپادکسترادیو فارسی بیبیسی
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
خواسته ترکیه در رابطه با این سند، برجسته کردن تهدید علیه این کشور از سوی مرزهای جنوبیاش در عراق و سوریه است؛ مرزهایی که اتفاقا به دلیل عضویت ترکیه، مرزهای ناتو هم تلقی میشوند. به گفته آنکارا، برنامههای دفاعی ناتو برای مرزهای جنوبی باید شامل تهدیدات پکک و شاخه سوریه آن (یپگ) باشد. مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در بیانیهای در ۲۷ ماه مه تاکید کرد که سند مفهوم راهبری باید بر عزم راسخ ناتو برای مبارزه با «همه اشکال تروریسم» تمرکز داشته باشد.
مهمتر از آن، اعتراض ترکیه به قبول عضویت سوئد و فنلاند در پیمان ناتو است.
"تلرفعت و منبج دو شهر استان حلب در شمال شرقی سوریه هستند که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، آنها را اهداف حمله نظامی قریبالوقوع ارتش این کشور با حمایت ارتش ملی سوریه اعلام کرده است"وقتی آقای اردوغان در ۱۳ مه اعلام کرد امکان ندارد ترکیه از تلاش دو کشور شمال اروپا برای پیوستن به ناتو حمایت کند، بسیاری را شگفتزده کرد. دلیل ترکیه، حمایت گسترده این دو کشور از نهادهایی مانند پکک و یپگ است. او فنلاند و سوئد را به این دلیل که به گفته او «مهمانخانه تروریستها» شدهاند، سرزنش کرد.
سوئد و فنلاند هیأتهای بلندپایهای را به ترکیه اعزام کردند تا به این کشور اطمینان بدهند که در مبارزه با تروریسم با آنکارا همکاری خواهند کرد اما ترکیه هیچ واکنشی بروز نداده که نشان بدهد عضویت این دو کشور در ناتو را وتو نخواهد کرد.
شماری در آنکارا لفاظیهای فزاینده دولت ترکیه در مورد عملیات فرامرزی در سوریه را با نشست آتی ناتو مرتبط میدانند.
آنها یادآوری میکنند که اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی ترکیه درخواست کشورهای حوزه بالتیک و لهستان را برای پیوستن به ناتو وتو کرد به این دلیل که درخواستش برای «تروریستی» خواندن گروه یپگ شنیده نشد. برای همین به گفته این افراد در آنکارا، دولت ترکیه قصد دارد با این لفاظیها با دست پر به نشست ناتو برود.
آمریکا، روسیه و اروپا مخالف یک عملیات نظامی جدید
در شرایطی که امنیت جهانی بهشدت تحت تاثیر تهاجم روسیه به اوکراین متزلزل شده، به نظر نمیرسد متحدان ترکیه در ناتو و کشورهای منطقه از تهاجمی دیگر به سوریه حمایت کنند.
منبع تصویر،
GETTY IMAGES
توضیح تصویر،
نیروهای دموکراتیک سوریه ائتلافی از نیروهای کرد، ترکمن، آشوری و عرب هستند که اکثریت آنها با کردها و یپگ جزئی از این گروه است
واشنگتن بارها تاکید کرده است که عملیات جدید ترکیه ایده خوبی نیست زیرا می تواند ثبات در شمال سوریه را تضعیف کند و به نبرد جاری علیه داعش ضربه بزند.
باربارا لیف، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، اخیرا در جلسهای در کنگره گفت «ما عمیقا از افزایش تهدیدهای اخیر ترکیه در مورد تحرکات نظامی احتمالی در شمال سوریه نگران هستیم.» او به اعضای کنگره توضیح داد که آمریکا تلاشهای دیپلماتیک خود را برای توقف این تهدیدها افزایش داده است.
"از اوت ۲۰۱۶ ترکیه چهار عملیات فرامرزی به سمت سوریه انجام داده که آخرین آن در اکتبر سال ۲۰۱۹ بوده است"خانم لیف همچنین در پاسخ به سوالی گفت نمیتواند تضمین بدهد که ترکیه با وجود نگرانیها و مداخلههای آمریکا چنین برنامهای را اجرا نکند.
آنچه واشنگتن را نگران میکند این واقعیت است که کمتر از هزار نیرو در شمال شرق سوریه و بهویژه در نزدیکی منطقه منبج دارد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، اواخر ماه مه در نیویورک با مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه ملاقات کرد. او در این دیدار مخالفت آمریکا را با حمله جدید نظامی ابراز کرد؛ از این جهت که این حمله میتواند جبهه ضد داعش را به خطر بیندازد. به همین دلیل است که قدرتهای غربی دیگر هم مخالف عملیات جدید نظامی در سوریه هستند.
با وجود این اظهارات کشورهای غربی، بعضی از کارشناسان به نقش فعال ترکیه در بحراین اوکراین و بستن تنگههای ترکیه به روی نیروی دریایی روسیه اشاره میکنند و تلاشهایی را یادآوری میکنند که برای میانجیگری و ایجاد آتشبس میان دو طرف نزاع و یافتن راهی برای صادرات غلات اوکراین به بازارهای جهانی انجام داد. این کارشناسان ادعا میکنند آنکارا بر روی این حساب میکند که به دلیل نقش برجستهاش در صحنه اوکراین، کشورهای غربی واکنش محدودی به عملیات جدیدش در سوریه نشان خواهند داد.
یک تحقیر دیگر برای روسیه؟
شرکای ترکیه در مذاکرات صلح آستانه، یعنی روسیه و ایران هم از عملیات نظامی ترکیه در داخل خاک سوریه حمایت نمیکنند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، به صراحت اعلام کرده که مسکو حامی این عملیات نخواهد بود. این موضوع در سفر سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به آنکارا در ۸ ژوئن، مورد بحث جدی قرار گرفت.
"موفقیتهای این ائتلاف در مبارزه با داعش از سال ۲۰۱۵ و همینطور حمایت سیاسی و نظامی آمریکا باعث افزایش قدرت و نفوذ یپگ در بیشتر مناطق شرقی سوریه شده است"
آقای چاووشاوغلو در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگی لاوروف همتای روسی خود، تاکید کرد آنکارا و مسکو در اواخر سال ۲۰۱۹ یادداشت تفاهمی امضا کردند که روسیه را موظف میکند گروه یپگ را متقاعد کند نیروهای خود را از ۳۰ کیلومتری مرز ترکیه عقب ببرد. وزیر خارجه ترکیه گفت: «در صورت عدم تحقق این امر، این حق ترکیه است که علیه تروریستها اقدام کند.»
آقای لاوروف نگرانیهای ترکیه از سوی ترکیه را تأیید کرد اما به طور آشکار، چراغ سبزی به اقدام نظامی برنامهریزی شده ترکیه در سوریه نشان نداد. در عوض او به نشست آتی آستانه در قزاقستان [هجدهمین دور نشست آستانه درباره سوریه] اشاره کرد که در آن قرار است اواخر ماه جاری میلادی با حضور ایران، ترکیه و روسیه به تمام مسائل مربوط به سوریه پرداخته شود.
او همچنین یادآور شد که ترکیه و روسیه یادداشت تفاهم دیگری درباره وضعیت استان ادلب سوریه امضا کردهاند و تاکید کرد که آنکارا به تعهدات خود برای جدا کردن «تروریستهای اسلامگرا» از مردم محلی عمل نکرده است.
- چرا ترکیه در مرز خود با ایران و سوریه دیوار کشیده؟
- رسانههای ترکیه درباره حمله به مواضع پکک در شمال عراق چه میگویند؟
روسیه با نیروهای یگانهای مدافع خلق (یپگ) در اطراف تل رفعت در شمال سوریه ارتباط دارد و به استقرار تعدادی از نیروها کمک میکند.
مسکو یپگ را برای همکاری با دمشق و حمایت از دولت سوریه در مقابل گروههای رادیکال تحت فشار قرار داده است. برخی صاحبنظران میگوید روسیه که قبلا در صحنه جنگ اوکراین تحقیر شده است، دوست ندارد بار دیگر در مقابل ترکیه در سوریه ضعیف و شکستخورده به نظر برسد.
منبع تصویر،
REUTERS
توضیح تصویر،
آقای اردوغان با بحران اقتصادی دشواری روبهرو است و عدهای از مخالفانش معتقدند او برای پیروزی در انتخابات آتی نیاز دارد بحث اصلی را به حوزه امنیت سوق دهد
آیا تاثیر بر سیاست داخلی هدف اصلی عملیات است؟
به دلیل حساسیت موضوع، احزاب مخالف دولت در ترکیه به طور آشکار با عملیات ترکیه در سوریه مخالفت نمیکنند مگر حزب دموکراتیک خلق که طرفدار کردها است. ائتلاف مخالف دولت متشکل از شش حزب سیاسی اواخر ماه میلادی گذشته بیانیهای مشترک صادر و تأکید کردند این وظیفه دولت است که اقدامات لازم را برای «حفظ امنیت مرزها و مبارزه با تروریستها» انجام دهد.
در این بیانیه آمده است: «اما، ما متعهد به اتخاذ موضعی مشترک علیه استفاده از مسائل مربوط به امنیت ملی با اهداف سیاسی داخلی هستیم که به دنبال تأثیرگذاری بر روند انتخابات آتی است؛ با القای این موضوع که ما در شرایط خاص قرار داریم.»
رهبران اپوزیسیون استدلال میکنند که دولت حاکم ممکن است اواخر امسال انتخابات زودهنگام را برگزار کند و با یک عملیات نظامی همهجانبه در راستای ایجاد واکنش متحدان ناتو، فضای بهتری را برای رجب طیب اردوغان فراهم کند تا دوباره انتخاب شود.
اپوزیسیون دولت ترکیه معتقد است که انحراف موضوع و مساله اصلی کشور از اقتصاد به سمت امنیت، به آقای اردوغان در انتخابات کمک خواهد کرد؛ آن هم در زمانی که اقتصاد ترکیه در تنگنای وخیم بیسابقهای گیر افتاده است.
"ایالات متحده آمریکا به خاطر آخرین عملیات نظامی ترکیه علیه یپگ در سال ۲۰۱۹ به شدت از آنکارا انتقاد کرده بود"
انتخابات ترکیه به طور عادی باید ژوئن سال آینده برگزار شود.
- خبرهای بیشتر را در کانال تلگرام بیبیسی فارسی دنبال کنید
نیروهای آمریکایی در حومه رومیلان در استان حسکه در شمال شرقی سوریه در نزدیکی مرز ترکیه گشتزنی میکنند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفت که کشورش به زودی عملیات نظامی جدیدی را در شمال سوریه آغاز خواهد کرد
در صفحه اول روزنامه پرطرفدار حریت در ترکیه روز دهم ژوئن، نوشته شده «نیروها آماده [اعزام به] تلرفعت هستند». در کنار این تیتر تصویر شبهنظامیان یونیفورمپوش تحت حمایت ترکیه به نام «ارتش ملی سوریه» دیده میشوند که متشکل از مخالفان حکومت بشار اسد هستند.
تلرفعت و منبج دو شهر استان حلب در شمال شرقی سوریه هستند که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، آنها را اهداف حمله نظامی قریبالوقوع ارتش این کشور با حمایت ارتش ملی سوریه اعلام کرده است.
هر دو شهر را یگانهای مدافع خلق (یپگ) در کنترل دارند. یپگ شاخه نظامیحزب اتحاد دموکراتیک، حزب سیاسی کردهای سوریه، است که ترکیه میگوید شاخه خارجی حزب کارگران کردستان یا پکک محسوب میشود و به همین دلیل، آن را گروه تروریستی میداند.
ترکیه یگانهای مدافع خلق را به ایجاد یک منطقه خودمختار در مرزهای سوریه و ترکیه متهم میکند که به اعتقاد آنکارا، تمامیت ارضی هر دو کشور را به خطر میاندازد.
از اوت ۲۰۱۶ ترکیه چهار عملیات فرامرزی به سمت سوریه انجام داده که آخرین آن در اکتبر سال ۲۰۱۹ بوده است. ارتش ترکیه در حال حاضر نوار مرزی بزرگی را به طول ۸۷۷ کیلومتر با سوریه در کنترل دارد و یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر بین شهرهای اعزاز و جرابلس در شمال شرق سوریه ایجاد کرده است.
یپگ: ائتلاف محلی ضد داعش و تحت حمایت آمریکا
یکی از بزرگترین مشکلات ترکیه در مقابل یپگ آن است که این گروه، بخشی از ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه است که با حمایت آمریکا و قدرتهای غربی دیگر علیه گروه موسوم به دولت اسلامی میجنگیدهاند. موفقیتهای این ائتلاف در مبارزه با داعش از سال ۲۰۱۵ و همینطور حمایت سیاسی و نظامی آمریکا باعث افزایش قدرت و نفوذ یپگ در بیشتر مناطق شرقی سوریه شده است.
ایالات متحده آمریکا به خاطر آخرین عملیات نظامی ترکیه علیه یپگ در سال ۲۰۱۹ به شدت از آنکارا انتقاد کرده بود. دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق آمریکا ترکیه را تهدید کرده بود که اگر به کردهای سوریه حمله کند 'اقتصاد ترکیه را به طور کامل نابود خواهد کرد.'
با وجود این پیشینه، به نظر میآید که دولت ترکیه در حال آمادگی برای یک حمله جدید به شرق سوریه است. آقای اردوغان در بیانیهای در روز اول ژوئن، گفت «ما مصمم هستیم که مرحله تازهای را برای شکلگیری یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر در مرزهای جنوبی ایجاد کنیم. ما تل رفعت و منبج را از وجود تروریستها پاک خواهیم کرد و همین کار را قدم به قدم با مناطق دیگر هم انجام خواهیم داد.»
به گزارش روزنامه حریت، ارتش آزاد سوریه که تحت حمایت ترکیه است، حدود هزار نیرو در نزدیکی تل رفعت مستقر کرده و آماده یک حمله احتمالی است. با این حال هنوز تحرکات مشهودی در ارتش سوریه دیده نشده است.
منابع دیپلماتیک خارجی در پایتخت ترکیه که بعد از بیانیه آقای اردوغان از نزدیک تحولات منطقه را دنبال میکنند، میگویند انتظار نمیرود که قبل از نشست اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اواخر ماه جاری میلادی در مادرید اسپانیا، ترکیه یک حمله همهجانبه به سوریه را آغاز کند.
ترکیه میخواهد با دستان پر به اجلاس ناتو برود
این نگاه به آینده چیزهای زیادی درباره زمانبندی اطلاعیههای دولت ترکیه درمورد عملیات جدید نشان میدهد. رهبران ناتو قرار است در نشست آینده درباره 'مفهوم استراتژیک جدید ۲۰۳۰' بحث کنند: اینکه ناتو در دهه آینده چه تهدیدها و چالشهایی پیش رو خواهد داشت و اقداماتی که باید برای بازدارندگی متجاوز، یعنی روسیه پس از تهاجم بیدلیلش به اوکراین انجام شود، چه خواهد بود. آنها همچنین قرار است از درخواست رسمی کشورهای سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو استقبال کنند.
ترکیه در مورد هر دو موضوع در نشست ناتو خواستهها و اعتراضهایی دارد. همانطور که انتظار میرفت، 'مفهوم استراتژیک ۲۰۳۰' به طور عمده بر مرزهای شرقی ائتلاف در برابر تجاوز احتمالی روسیه متمرکز خواهد بود. به این ترتیب پیشبینی میشود که تعداد نیروها در شرق اروپا و سطح آمادگی از طریق استقرار نیروهای زمینی، هوایی و دریایی افزایش یابد.
ارتش ملی سوریه، نیروهای تحت حمایت ترکیه
خواسته ترکیه در رابطه با این سند، برجسته کردن تهدید علیه این کشور از سوی مرزهای جنوبیاش در عراق و سوریه است؛ مرزهایی که اتفاقا به دلیل عضویت ترکیه، مرزهای ناتو هم تلقی میشوند. به گفته آنکارا، برنامههای دفاعی ناتو برای مرزهای جنوبی باید شامل تهدیدات پکک و شاخه سوریه آن (یپگ) باشد. مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در بیانیهای در ۲۷ ماه مه تاکید کرد که سند مفهوم راهبری باید بر عزم راسخ ناتو برای مبارزه با «همه اشکال تروریسم» تمرکز داشته باشد.
مهمتر از آن، اعتراض ترکیه به قبول عضویت سوئد و فنلاند در پیمان ناتو است. وقتی آقای اردوغان در ۱۳ مه اعلام کرد امکان ندارد ترکیه از تلاش دو کشور شمال اروپا برای پیوستن به ناتو حمایت کند، بسیاری را شگفتزده کرد. دلیل ترکیه، حمایت گسترده این دو کشور از نهادهایی مانند پکک و یپگ است. او فنلاند و سوئد را به این دلیل که به گفته او «مهمانخانه تروریستها» شدهاند، سرزنش کرد.
سوئد و فنلاند هیأتهای بلندپایهای را به ترکیه اعزام کردند تا به این کشور اطمینان بدهند که در مبارزه با تروریسم با آنکارا همکاری خواهند کرد اما ترکیه هیچ واکنشی بروز نداده که نشان بدهد عضویت این دو کشور در ناتو را وتو نخواهد کرد.
شماری در آنکارا لفاظیهای فزاینده دولت ترکیه در مورد عملیات فرامرزی در سوریه را با نشست آتی ناتو مرتبط میدانند. آنها یادآوری میکنند که اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی ترکیه درخواست کشورهای حوزه بالتیک و لهستان را برای پیوستن به ناتو وتو کرد به این دلیل که درخواستش برای «تروریستی» خواندن گروه یپگ شنیده نشد. برای همین به گفته این افراد در آنکارا، دولت ترکیه قصد دارد با این لفاظیها با دست پر به نشست ناتو برود.
آمریکا، روسیه و اروپا مخالف یک عملیات نظامی جدید
در شرایطی که امنیت جهانی بهشدت تحت تاثیر تهاجم روسیه به اوکراین متزلزل شده، به نظر نمیرسد متحدان ترکیه در ناتو و کشورهای منطقه از تهاجمی دیگر به سوریه حمایت کنند.
نیروهای دموکراتیک سوریه ائتلافی از نیروهای کرد، ترکمن، آشوری و عرب هستند که اکثریت آنها با کردها و یپگ جزئی از این گروه است
واشنگتن بارها تاکید کرده است که عملیات جدید ترکیه ایده خوبی نیست زیرا می تواند ثبات در شمال سوریه را تضعیف کند و به نبرد جاری علیه داعش ضربه بزند.
باربارا لیف، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، اخیرا در جلسهای در کنگره گفت «ما عمیقا از افزایش تهدیدهای اخیر ترکیه در مورد تحرکات نظامی احتمالی در شمال سوریه نگران هستیم.» او به اعضای کنگره توضیح داد که آمریکا تلاشهای دیپلماتیک خود را برای توقف این تهدیدها افزایش داده است. خانم لیف همچنین در پاسخ به سوالی گفت نمیتواند تضمین بدهد که ترکیه با وجود نگرانیها و مداخلههای آمریکا چنین برنامهای را اجرا نکند.
آنچه واشنگتن را نگران میکند این واقعیت است که کمتر از هزار نیرو در شمال شرق سوریه و بهویژه در نزدیکی منطقه منبج دارد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، اواخر ماه مه در نیویورک با مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه ملاقات کرد. او در این دیدار مخالفت آمریکا را با حمله جدید نظامی ابراز کرد؛ از این جهت که این حمله میتواند جبهه ضد داعش را به خطر بیندازد. به همین دلیل است که قدرتهای غربی دیگر هم مخالف عملیات جدید نظامی در سوریه هستند.
با وجود این اظهارات کشورهای غربی، بعضی از کارشناسان به نقش فعال ترکیه در بحراین اوکراین و بستن تنگههای ترکیه به روی نیروی دریایی روسیه اشاره میکنند و تلاشهایی را یادآوری میکنند که برای میانجیگری و ایجاد آتشبس میان دو طرف نزاع و یافتن راهی برای صادرات غلات اوکراین به بازارهای جهانی انجام داد. این کارشناسان ادعا میکنند آنکارا بر روی این حساب میکند که به دلیل نقش برجستهاش در صحنه اوکراین، کشورهای غربی واکنش محدودی به عملیات جدیدش در سوریه نشان خواهند داد.
یک تحقیر دیگر برای روسیه؟
شرکای ترکیه در مذاکرات صلح آستانه، یعنی روسیه و ایران هم از عملیات نظامی ترکیه در داخل خاک سوریه حمایت نمیکنند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، به صراحت اعلام کرده که مسکو حامی این عملیات نخواهد بود. این موضوع در سفر سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به آنکارا در ۸ ژوئن، مورد بحث جدی قرار گرفت.
آقای چاووشاوغلو در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگی لاوروف همتای روسی خود، تاکید کرد آنکارا و مسکو در اواخر سال ۲۰۱۹ یادداشت تفاهمی امضا کردند که روسیه را موظف میکند گروه یپگ را متقاعد کند نیروهای خود را از ۳۰ کیلومتری مرز ترکیه عقب ببرد. وزیر خارجه ترکیه گفت: «در صورت عدم تحقق این امر، این حق ترکیه است که علیه تروریستها اقدام کند.»
آقای لاوروف نگرانیهای ترکیه از سوی ترکیه را تأیید کرد اما به طور آشکار، چراغ سبزی به اقدام نظامی برنامهریزی شده ترکیه در سوریه نشان نداد. در عوض او به نشست آتی آستانه در قزاقستان [هجدهمین دور نشست آستانه درباره سوریه] اشاره کرد که در آن قرار است اواخر ماه جاری میلادی با حضور ایران، ترکیه و روسیه به تمام مسائل مربوط به سوریه پرداخته شود.
او همچنین یادآور شد که ترکیه و روسیه یادداشت تفاهم دیگری درباره وضعیت استان ادلب سوریه امضا کردهاند و تاکید کرد که آنکارا به تعهدات خود برای جدا کردن «تروریستهای اسلامگرا» از مردم محلی عمل نکرده است.
روسیه با نیروهای یگانهای مدافع خلق (یپگ) در اطراف تل رفعت در شمال سوریه ارتباط دارد و به استقرار تعدادی از نیروها کمک میکند. مسکو یپگ را برای همکاری با دمشق و حمایت از دولت سوریه در مقابل گروههای رادیکال تحت فشار قرار داده است. برخی صاحبنظران میگوید روسیه که قبلا در صحنه جنگ اوکراین تحقیر شده است، دوست ندارد بار دیگر در مقابل ترکیه در سوریه ضعیف و شکستخورده به نظر برسد.
آقای اردوغان با بحران اقتصادی دشواری روبهرو است و عدهای از مخالفانش معتقدند او برای پیروزی در انتخابات آتی نیاز دارد بحث اصلی را به حوزه امنیت سوق دهد
آیا تاثیر بر سیاست داخلی هدف اصلی عملیات است؟
به دلیل حساسیت موضوع، احزاب مخالف دولت در ترکیه به طور آشکار با عملیات ترکیه در سوریه مخالفت نمیکنند مگر حزب دموکراتیک خلق که طرفدار کردها است. ائتلاف مخالف دولت متشکل از شش حزب سیاسی اواخر ماه میلادی گذشته بیانیهای مشترک صادر و تأکید کردند این وظیفه دولت است که اقدامات لازم را برای «حفظ امنیت مرزها و مبارزه با تروریستها» انجام دهد.
در این بیانیه آمده است: «اما، ما متعهد به اتخاذ موضعی مشترک علیه استفاده از مسائل مربوط به امنیت ملی با اهداف سیاسی داخلی هستیم که به دنبال تأثیرگذاری بر روند انتخابات آتی است؛ با القای این موضوع که ما در شرایط خاص قرار داریم.»
رهبران اپوزیسیون استدلال میکنند که دولت حاکم ممکن است اواخر امسال انتخابات زودهنگام را برگزار کند و با یک عملیات نظامی همهجانبه در راستای ایجاد واکنش متحدان ناتو، فضای بهتری را برای رجب طیب اردوغان فراهم کند تا دوباره انتخاب شود.
اپوزیسیون دولت ترکیه معتقد است که انحراف موضوع و مساله اصلی کشور از اقتصاد به سمت امنیت، به آقای اردوغان در انتخابات کمک خواهد کرد؛ آن هم در زمانی که اقتصاد ترکیه در تنگنای وخیم بیسابقهای گیر افتاده است.
انتخابات ترکیه به طور عادی باید ژوئن سال آینده برگزار شود.
نیروهای آمریکایی در حومه رومیلان در استان حسکه در شمال شرقی سوریه در نزدیکی مرز ترکیه گشتزنی میکنند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه گفت که کشورش به زودی عملیات نظامی جدیدی را در شمال سوریه آغاز خواهد کرد
در صفحه اول روزنامه پرطرفدار حریت در ترکیه روز دهم ژوئن، نوشته شده «نیروها آماده [اعزام به] تلرفعت هستند». در کنار این تیتر تصویر شبهنظامیان یونیفورمپوش تحت حمایت ترکیه به نام «ارتش ملی سوریه» دیده میشوند که متشکل از مخالفان حکومت بشار اسد هستند.
تلرفعت و منبج دو شهر استان حلب در شمال شرقی سوریه هستند که رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، آنها را اهداف حمله نظامی قریبالوقوع ارتش این کشور با حمایت ارتش ملی سوریه اعلام کرده است.
هر دو شهر را یگانهای مدافع خلق (یپگ) در کنترل دارند. یپگ شاخه نظامیحزب اتحاد دموکراتیک، حزب سیاسی کردهای سوریه، است که ترکیه میگوید شاخه خارجی حزب کارگران کردستان یا پکک محسوب میشود و به همین دلیل، آن را گروه تروریستی میداند.
ترکیه یگانهای مدافع خلق را به ایجاد یک منطقه خودمختار در مرزهای سوریه و ترکیه متهم میکند که به اعتقاد آنکارا، تمامیت ارضی هر دو کشور را به خطر میاندازد.
از اوت ۲۰۱۶ ترکیه چهار عملیات فرامرزی به سمت سوریه انجام داده که آخرین آن در اکتبر سال ۲۰۱۹ بوده است. ارتش ترکیه در حال حاضر نوار مرزی بزرگی را به طول ۸۷۷ کیلومتر با سوریه در کنترل دارد و یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر بین شهرهای اعزاز و جرابلس در شمال شرق سوریه ایجاد کرده است.
یپگ: ائتلاف محلی ضد داعش و تحت حمایت آمریکا
یکی از بزرگترین مشکلات ترکیه در مقابل یپگ آن است که این گروه، بخشی از ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه است که با حمایت آمریکا و قدرتهای غربی دیگر علیه گروه موسوم به دولت اسلامی میجنگیدهاند. موفقیتهای این ائتلاف در مبارزه با داعش از سال ۲۰۱۵ و همینطور حمایت سیاسی و نظامی آمریکا باعث افزایش قدرت و نفوذ یپگ در بیشتر مناطق شرقی سوریه شده است.
ایالات متحده آمریکا به خاطر آخرین عملیات نظامی ترکیه علیه یپگ در سال ۲۰۱۹ به شدت از آنکارا انتقاد کرده بود. دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق آمریکا ترکیه را تهدید کرده بود که اگر به کردهای سوریه حمله کند 'اقتصاد ترکیه را به طور کامل نابود خواهد کرد.'
با وجود این پیشینه، به نظر میآید که دولت ترکیه در حال آمادگی برای یک حمله جدید به شرق سوریه است. آقای اردوغان در بیانیهای در روز اول ژوئن، گفت «ما مصمم هستیم که مرحله تازهای را برای شکلگیری یک منطقه امن به عمق ۳۰ کیلومتر در مرزهای جنوبی ایجاد کنیم. ما تل رفعت و منبج را از وجود تروریستها پاک خواهیم کرد و همین کار را قدم به قدم با مناطق دیگر هم انجام خواهیم داد.»
به گزارش روزنامه حریت، ارتش آزاد سوریه که تحت حمایت ترکیه است، حدود هزار نیرو در نزدیکی تل رفعت مستقر کرده و آماده یک حمله احتمالی است. با این حال هنوز تحرکات مشهودی در ارتش سوریه دیده نشده است.
منابع دیپلماتیک خارجی در پایتخت ترکیه که بعد از بیانیه آقای اردوغان از نزدیک تحولات منطقه را دنبال میکنند، میگویند انتظار نمیرود که قبل از نشست اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اواخر ماه جاری میلادی در مادرید اسپانیا، ترکیه یک حمله همهجانبه به سوریه را آغاز کند.
ترکیه میخواهد با دستان پر به اجلاس ناتو برود
این نگاه به آینده چیزهای زیادی درباره زمانبندی اطلاعیههای دولت ترکیه درمورد عملیات جدید نشان میدهد. رهبران ناتو قرار است در نشست آینده درباره 'مفهوم استراتژیک جدید ۲۰۳۰' بحث کنند: اینکه ناتو در دهه آینده چه تهدیدها و چالشهایی پیش رو خواهد داشت و اقداماتی که باید برای بازدارندگی متجاوز، یعنی روسیه پس از تهاجم بیدلیلش به اوکراین انجام شود، چه خواهد بود. آنها همچنین قرار است از درخواست رسمی کشورهای سوئد و فنلاند برای پیوستن به ناتو استقبال کنند.
ترکیه در مورد هر دو موضوع در نشست ناتو خواستهها و اعتراضهایی دارد. همانطور که انتظار میرفت، 'مفهوم استراتژیک ۲۰۳۰' به طور عمده بر مرزهای شرقی ائتلاف در برابر تجاوز احتمالی روسیه متمرکز خواهد بود. به این ترتیب پیشبینی میشود که تعداد نیروها در شرق اروپا و سطح آمادگی از طریق استقرار نیروهای زمینی، هوایی و دریایی افزایش یابد.
ارتش ملی سوریه، نیروهای تحت حمایت ترکیه
خواسته ترکیه در رابطه با این سند، برجسته کردن تهدید علیه این کشور از سوی مرزهای جنوبیاش در عراق و سوریه است؛ مرزهایی که اتفاقا به دلیل عضویت ترکیه، مرزهای ناتو هم تلقی میشوند. به گفته آنکارا، برنامههای دفاعی ناتو برای مرزهای جنوبی باید شامل تهدیدات پکک و شاخه سوریه آن (یپگ) باشد. مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در بیانیهای در ۲۷ ماه مه تاکید کرد که سند مفهوم راهبری باید بر عزم راسخ ناتو برای مبارزه با «همه اشکال تروریسم» تمرکز داشته باشد.
مهمتر از آن، اعتراض ترکیه به قبول عضویت سوئد و فنلاند در پیمان ناتو است. وقتی آقای اردوغان در ۱۳ مه اعلام کرد امکان ندارد ترکیه از تلاش دو کشور شمال اروپا برای پیوستن به ناتو حمایت کند، بسیاری را شگفتزده کرد. دلیل ترکیه، حمایت گسترده این دو کشور از نهادهایی مانند پکک و یپگ است. او فنلاند و سوئد را به این دلیل که به گفته او «مهمانخانه تروریستها» شدهاند، سرزنش کرد.
سوئد و فنلاند هیأتهای بلندپایهای را به ترکیه اعزام کردند تا به این کشور اطمینان بدهند که در مبارزه با تروریسم با آنکارا همکاری خواهند کرد اما ترکیه هیچ واکنشی بروز نداده که نشان بدهد عضویت این دو کشور در ناتو را وتو نخواهد کرد.
شماری در آنکارا لفاظیهای فزاینده دولت ترکیه در مورد عملیات فرامرزی در سوریه را با نشست آتی ناتو مرتبط میدانند. آنها یادآوری میکنند که اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی ترکیه درخواست کشورهای حوزه بالتیک و لهستان را برای پیوستن به ناتو وتو کرد به این دلیل که درخواستش برای «تروریستی» خواندن گروه یپگ شنیده نشد. برای همین به گفته این افراد در آنکارا، دولت ترکیه قصد دارد با این لفاظیها با دست پر به نشست ناتو برود.
آمریکا، روسیه و اروپا مخالف یک عملیات نظامی جدید
در شرایطی که امنیت جهانی بهشدت تحت تاثیر تهاجم روسیه به اوکراین متزلزل شده، به نظر نمیرسد متحدان ترکیه در ناتو و کشورهای منطقه از تهاجمی دیگر به سوریه حمایت کنند.
نیروهای دموکراتیک سوریه ائتلافی از نیروهای کرد، ترکمن، آشوری و عرب هستند که اکثریت آنها با کردها و یپگ جزئی از این گروه است
واشنگتن بارها تاکید کرده است که عملیات جدید ترکیه ایده خوبی نیست زیرا می تواند ثبات در شمال سوریه را تضعیف کند و به نبرد جاری علیه داعش ضربه بزند.
باربارا لیف، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، اخیرا در جلسهای در کنگره گفت «ما عمیقا از افزایش تهدیدهای اخیر ترکیه در مورد تحرکات نظامی احتمالی در شمال سوریه نگران هستیم.» او به اعضای کنگره توضیح داد که آمریکا تلاشهای دیپلماتیک خود را برای توقف این تهدیدها افزایش داده است. خانم لیف همچنین در پاسخ به سوالی گفت نمیتواند تضمین بدهد که ترکیه با وجود نگرانیها و مداخلههای آمریکا چنین برنامهای را اجرا نکند.
آنچه واشنگتن را نگران میکند این واقعیت است که کمتر از هزار نیرو در شمال شرق سوریه و بهویژه در نزدیکی منطقه منبج دارد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، اواخر ماه مه در نیویورک با مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه ملاقات کرد. او در این دیدار مخالفت آمریکا را با حمله جدید نظامی ابراز کرد؛ از این جهت که این حمله میتواند جبهه ضد داعش را به خطر بیندازد. به همین دلیل است که قدرتهای غربی دیگر هم مخالف عملیات جدید نظامی در سوریه هستند.
با وجود این اظهارات کشورهای غربی، بعضی از کارشناسان به نقش فعال ترکیه در بحراین اوکراین و بستن تنگههای ترکیه به روی نیروی دریایی روسیه اشاره میکنند و تلاشهایی را یادآوری میکنند که برای میانجیگری و ایجاد آتشبس میان دو طرف نزاع و یافتن راهی برای صادرات غلات اوکراین به بازارهای جهانی انجام داد. این کارشناسان ادعا میکنند آنکارا بر روی این حساب میکند که به دلیل نقش برجستهاش در صحنه اوکراین، کشورهای غربی واکنش محدودی به عملیات جدیدش در سوریه نشان خواهند داد.
یک تحقیر دیگر برای روسیه؟
شرکای ترکیه در مذاکرات صلح آستانه، یعنی روسیه و ایران هم از عملیات نظامی ترکیه در داخل خاک سوریه حمایت نمیکنند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، به صراحت اعلام کرده که مسکو حامی این عملیات نخواهد بود. این موضوع در سفر سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به آنکارا در ۸ ژوئن، مورد بحث جدی قرار گرفت.
آقای چاووشاوغلو در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگی لاوروف همتای روسی خود، تاکید کرد آنکارا و مسکو در اواخر سال ۲۰۱۹ یادداشت تفاهمی امضا کردند که روسیه را موظف میکند گروه یپگ را متقاعد کند نیروهای خود را از ۳۰ کیلومتری مرز ترکیه عقب ببرد. وزیر خارجه ترکیه گفت: «در صورت عدم تحقق این امر، این حق ترکیه است که علیه تروریستها اقدام کند.»
آقای لاوروف نگرانیهای ترکیه از سوی ترکیه را تأیید کرد اما به طور آشکار، چراغ سبزی به اقدام نظامی برنامهریزی شده ترکیه در سوریه نشان نداد. در عوض او به نشست آتی آستانه در قزاقستان [هجدهمین دور نشست آستانه درباره سوریه] اشاره کرد که در آن قرار است اواخر ماه جاری میلادی با حضور ایران، ترکیه و روسیه به تمام مسائل مربوط به سوریه پرداخته شود.
او همچنین یادآور شد که ترکیه و روسیه یادداشت تفاهم دیگری درباره وضعیت استان ادلب سوریه امضا کردهاند و تاکید کرد که آنکارا به تعهدات خود برای جدا کردن «تروریستهای اسلامگرا» از مردم محلی عمل نکرده است.
روسیه با نیروهای یگانهای مدافع خلق (یپگ) در اطراف تل رفعت در شمال سوریه ارتباط دارد و به استقرار تعدادی از نیروها کمک میکند. مسکو یپگ را برای همکاری با دمشق و حمایت از دولت سوریه در مقابل گروههای رادیکال تحت فشار قرار داده است. برخی صاحبنظران میگوید روسیه که قبلا در صحنه جنگ اوکراین تحقیر شده است، دوست ندارد بار دیگر در مقابل ترکیه در سوریه ضعیف و شکستخورده به نظر برسد.
آقای اردوغان با بحران اقتصادی دشواری روبهرو است و عدهای از مخالفانش معتقدند او برای پیروزی در انتخابات آتی نیاز دارد بحث اصلی را به حوزه امنیت سوق دهد
آیا تاثیر بر سیاست داخلی هدف اصلی عملیات است؟
به دلیل حساسیت موضوع، احزاب مخالف دولت در ترکیه به طور آشکار با عملیات ترکیه در سوریه مخالفت نمیکنند مگر حزب دموکراتیک خلق که طرفدار کردها است. ائتلاف مخالف دولت متشکل از شش حزب سیاسی اواخر ماه میلادی گذشته بیانیهای مشترک صادر و تأکید کردند این وظیفه دولت است که اقدامات لازم را برای «حفظ امنیت مرزها و مبارزه با تروریستها» انجام دهد.
در این بیانیه آمده است: «اما، ما متعهد به اتخاذ موضعی مشترک علیه استفاده از مسائل مربوط به امنیت ملی با اهداف سیاسی داخلی هستیم که به دنبال تأثیرگذاری بر روند انتخابات آتی است؛ با القای این موضوع که ما در شرایط خاص قرار داریم.»
رهبران اپوزیسیون استدلال میکنند که دولت حاکم ممکن است اواخر امسال انتخابات زودهنگام را برگزار کند و با یک عملیات نظامی همهجانبه در راستای ایجاد واکنش متحدان ناتو، فضای بهتری را برای رجب طیب اردوغان فراهم کند تا دوباره انتخاب شود.
اپوزیسیون دولت ترکیه معتقد است که انحراف موضوع و مساله اصلی کشور از اقتصاد به سمت امنیت، به آقای اردوغان در انتخابات کمک خواهد کرد؛ آن هم در زمانی که اقتصاد ترکیه در تنگنای وخیم بیسابقهای گیر افتاده است.
انتخابات ترکیه به طور عادی باید ژوئن سال آینده برگزار شود.
