سونامی اهدای عضو؛ شیرین چون «عسل» و زنده چون «امید»

زمانی که خبردار شدیم تلاش امید برای نجات جان دختر بچه منجر به جان باختن خودش شده، یک چشم خندان و چشم گریان شدیم تا اینکه شنیدیم آتش نشان فداکار با شهادتش امید را به برخی دیگر هم هدیه داده است؛ جا دارد که با تسلیت به خانواده این عزیز، ابراز خرسندی کنیم.

به گزارش «تابناک»، «آتش‌نشان فداکار» ترکیبی است نام آشنا که این روزها معنای دیگری دارد، چراکه آتش نشان با فداکاری عجین شده منتها به تازگی «امید عباسی» کاری کرده که تعاریف تجدید و بسیار زیباتر از قبل رخنمون شده است.

زمانی که فرمانده جوان ایستگاه ۶۸ آتش‌نشانی تهران پای به طبقه دهم ساختمان مشتعل گذاشت و ریحانه نه ساله را در محاصره شعله های آتش دید، بلافاصله ماسک اکسیژنش را روی صورت دخترک گذاشت و او را تحویل همکارانش داد تا به جای امنی منتقل شود اما آتش فراگیر تر می شد تا اکسیژن کمتر شده و دود فزونی پیدا کند و در نهایت فرمانده از پا بیافتد.

چند ساعت بعد از بیمارستان خبری ناراحت کننده مخابره شد؛ مرگ مغزی آتش نشان فداکار، تلخ ترین خبری بود که می توانست همکارانش را نا امید کند اما فرمانده ۳۵ ساله پیش تر فکر اینجای کار را هم کرده بود و تدارک دیده بود که اگر به اینجای خط زندگی رسید، با اهدای عضو، امید را به دیگران اهدا کند.

باقی ماجرا همان خطی است که چندی پیش «عسل بدیعی» رفته بود. خطی که اهدای عضو را با اقبال روز افزون مردم مواجه کرده و انتهایش اینقدر می تواند خرسند کننده باشد که تصور کنیم کاغذهای خرید و فروش عضوی که به در و دیوار چسبانده می شود، به حافظه تاریخی مان پیوند بخورد.

حالا خبر می رسد که تصور مردم از اهدای عضو تغییر کرده و این تغییر را آمار سازمان پیوند اعضا نشان ثابت می‌کند؛ جایی که ثبت روزانه سه تا پنج هزار متقاضی صدور کارت «اهدای عضو پس از مرگ» حکایت از تفاوت چندین برابری با آمار سال گذشته دارد.

مشارکت اینقدر فزونی یافته که سازمان اهدای عضو اطلاعیه ای منتشر کرده که بر اساس آن، کثرت تقاضا موجب شده تا پروسه صدور کارت اهدای عضو از یک ماه به سه ماه افزایش پیدا کند.

دکتر کتایون نجفی زاده، رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوند دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره می گوید: پیش از انتشار خبر اهدای اعضای عسل بدیعی، روزانه ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ درخواست اهدای عضو به دست ما می رسید اما با لطف غیر مستقیم خانم بدیعی، تنها سه روز بعد از انتشار خبر تاسف آور مرگ مغزی ایشان و لطف ایشان برای اهدای اعضا، با بیش از ۱۵ هزار درخواست مواجه شدیم؛ یعنی متوسط آمار روزانه ما پنج برابر شد.

دکتر قبادی، معاون فرهنگی مرکز پیوند اعضای دانشگاه شهید بهشتی هم در این باره می گوید: در حال حاضر روزانه نزدیک به سه تا پنج هزار نفر متقاضی صدور کارت اهدای عضو می شوند که در قیاس با سال گذشته، تفاوت چهار برابری را نشان می دهد.

وی در توضیح علت این رشد می گوید: آگاهی مردم نسبت به این مساله هر ساله افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر، حوادثی مانند حادثه مرگ عسل بدیعی و امید عباسی همیشه روی آمار متقاضیان اثر گذار بوده است.

این در حالی است که به گفته نجفی زاده، آمار رسمی حاکی از آن است که در ایران سالانه بین ۳ تا ۶ هزار مرگ مغزی داریم -در آمار غیر رسمی، شمار این افراد تا ۱۲ هزار نفر در سال هم می رسد،- که از این میان تنها حدود ۴۰۰ اهدای عضو در سال به انجام می رسد؛ در حالی‌که متوسط اهدای عضو در جهان ۵۰ درصد مرگ‌های مغزی است.

به عبارتی بهتر، در شرایطی که به طور متوسط نیمی از دچار شدگان به مرگ مغزی در جهان، متقاضی اهدای عضو بوده و چرخه ایثار در جامعه را تکمیل می کنند، در کشور ما این درصد آنقدر اندک است حتی به فرض رقم خوردن کمینه تعداد مرگ مغزی در سال، یعنی ۳۰۰۰ نفر (نه ۶ هزار نفری که بیشینه آمار رسمی است و یا حتی ۱۲ هزار نفری که آمار غیر رسمی حکایت می کند)، حدود سیزده درصد مرگ مغزی ها به روند اهدای عضو راه می‌یابند.

این در حالی است که روز به روز بر تعداد بیمارانی که به دلایل متعدد با از کار افتادگی اعضای قابل پیوند دچار شده و زندگی شان به عملکرد دستگاه های فیزیکی و تجهیزات و داروهای ویژه و البته بسیار گران قیمت گره می‌خورد، افزوده شده و این مولفه نامطلوب در کنار موضوعاتی همچون افزایش تحریم ها و نا تدبیری هایی که منجر به گرانی روز افزون شده، شرایط بسیار وخیمی پدید آورده است.

اگر به موارد فوق، آمارهای غیر افتخار آمیزی همچون شمار بالای مصدومان حوادث جاده‌ای، مصدومان حوادث کار و ... را بیافزاییم، به نظر می‌رسد که کمی دور اندیشی و تقویت روحیه ایثار در جامعه مصادف خواهد بود با الزام بسیاری از هموطنانمان به ورود به جرگه متقاضیان اهدای عضو؛ اتفاقی که آمارها حکایت از آن دارد که تا کنون رخ نداده است، به این دلیل که شاید مزایای این امر به خوبی تبیین نشده و آموزش موفقی در این زمینه رقم نخورده است.

این در حالی است که اکنون شاهد آن هستیم که با یادگارهای شیرین افرادی همچون عسل بدیعی، بازیگر نام آشنا و امید عباسی، آتش نشان امید بخش برای جامعه، راهی طولانی که متولیان پیوند اعضا نپیموده و یا نتوانسته یودند بپیمایند، پیموده شده و قطع به یقین تبعات بسیار نیک آن در آینده به جامعه باز خواهد گشت.

اینجاست که می بایست فارغ از آلام وارد شده بر اثر حوادث مختلف، از سرنوشت خود خواسته بدیعی ها، عباسی ها و امثال این بزرگواران ابراز خرسندی کرده و سعی بر آن داشت تا با ترویج راه ایشان در ابعاد گسترده، اهدای عضو را تبدیل به باور فرد فرد اعضای جامعه کرد.
.