هنرمندان ایرانی در پروژه 'به پیش' بروکلین

در میان هنرمندان پروژه 'به پیش' کم نبودند هنرمندان ایرانی از جمله بهار و نگار بهبهانی، ناهید حقیقت، گلنار ادیلی، پرستو آهوان

«به پیش» نام پروژه ای استثنایی است که از سوی چند نهاد هنری از جمله موزه بروکلین در شهر نیویورک کلید خورده است. بروکلین یکی از ۵ منطقه شهر نیویورک است که در حدود ۴ هزار هنرمند در آن زندگی می کنند.

برای آشنایی بیشتر مردم با این هنرمندان، موزه این شهر دست به ابتکاری زد: در سپتامبر ۲۰۱۲ درهای استودیو و آتلیه ۱۷۰۰ نفر از هنرمندان بروکلین بر روی مردم باز شد تا آنان بتوانند از آثار نقاشی، عکاسی، طراحی، مجسمه و ویدیو های هنری این هنرمندان دیدن کنند.

بسیاری از هنرمندان جوان مقیم این شهر آتلیه و خانه شان در یک محل است. هر فردی که به دیدن این استودیو ها می رفت باید به طور آنلاین، در ۵ آتلیه ثبت نام می کرد تا حق رای به سه هنرمند را داشته باشند. از میان همه آثار به نمایش گذاشته شده که بیشترین رای را به دست آورند، موزه بروکلین سه تا از آنها را در اول دسامبر در این موزه به نمایش گذاشت.

چنین پروژه ای که در نوع خود استثنایی است می تواند تحولی در ارتباط مخاطب با آثار هنری ایجاد کند و مبنای حرکتی برای دیگر شهر ها نیز قرار گیرد.

در میان آنان کم نبودند هنرمندان ایرانی از جمله بهار و نگار بهبهانی، ناهید حقیقت، گلنار ادیلی، پرستو آهوان و دیگران. در مدت این دو روز ۱۸۰۰۰ نفر از آتلیه ها و استودیوهای این هنرمندان دیدن کردند.

"هر فردی که به دیدن این استودیو ها می رفت باید به طور آنلاین، در ۵ آتلیه ثبت نام می کرد تا حق رای به سه هنرمند را داشته باشند"این آمار کسانی است که بطور آنلاین خود را ثبت نام کردند. بسیاری از بازدیدکنندگان بدون ثبت نام به دیدن آثار نمایش داده شده، شتافتند.

در برخی از ساختمان های بروکلین ۱۰۰ تا ۳۰۰ هنرمند زندگی می کنن ممکن است در یک ساختمان ۱۰۰ تا ۳۰۰ هنرمند زندگی کند.

بهار بهبهانی دارای مدرک کارشناسی از دانشگاه الزهرا و کارشناسی ارشد از دانشگاه آزاد در رشته نقاشی در تهران است و چهار سالی است که تجربه زندگی در نیویورک را دارد. وی از سال ۲۰۰۰ نمایشگاه های متعددی در ایران، اروپا و آمریکا داشته. فیلم «کوتاه معلقه» وی جایزه بهترین اثر نمایشگاه بین المللی زنان را از آن خود کرد. افزون بر آن این فیلم در جشنواره فیلم ترایبکا نیز به نمایش گذاشته شد.

وی اکنون مشغول تدوین یک ویدیوی هنری جدید است که در سفر اخیرش به ترکیه فیلمبرداری کرده. یک مجموعه نقاشی جدید هم دارد که یک سال است بر روی آن کار می کند. این مجموعه «تخیل من» نام دارد؛ به قول خودش: «این نمایشگاه عمدتا مطالعه ای در مورد نمادهای شخصیت های غربی در ذهن ماست، به عنوان افرادی که در خاورمیانه زندگی کرده ایم، دریچه ای به استعمار نو با نگاهی معصومانه.»

بهار بهبهانی در سه زمینه نقاشی، چیدمان و ویدئوهای هنری کار می کند

بهار بهبهانی در سه زمینه نقاشی، چیدمان و ویدیوهای هنری کار می کند. نگاه بهار بهبهانی هم در نقاشی هایش و هم در ویدیوهای کوتاه هنری اش بازنگری به واقعیت مطلق دارد. او به واقعیت از جنبه های متفاوت با لایه های مختلف می نگرد.

"وی اکنون مشغول تدوین یک ویدیوی هنری جدید است که در سفر اخیرش به ترکیه فیلمبرداری کرده"بنابراین لایه‌ای دیدن یک پدیده، نسبی بودن واقعیت را در مقابل چشم بیننده به تماشا می‌گذارد.

در استودیوی او اثر ۸ دقیقه ای بهار به نام «چای برای دو نفر» که در آذربایچان فیلمبرداری شده و محصول ۲۰۱۱ است، نیز به نمایش درآمد. فیلم در فرم از طنز بهره می برد و در محتوا به تصویر کشیدن چالشی به نام هویت است که امروز گریبانگیر اکثر کشورهایی است که از شوروی سابق جدا و مستقل شده اند. بهار بهبهانی می گوید: «این ویدیوی هنری نگاهی است به کشورهای بعد از فروپاشی شوروی سابق که مستقل شده اند و به دنبال هویت هستند و می خواهند از طریق اسلام این هویت را به دست آورند. این قطعه ویدیویی، نگاهی است به کشوری مثل آذربایجان و رابطه اش با گذشته و هویت خودش.»

«چای برای دو نفر» قطعه ساده ای است که دو زن را حال صحبت کردن و نوشیدن چای در یک بعد ازظهر نشان می دهد. نوشیدن چای سنت ریشه داری است که در فرهنگ ایران و کشورهای آسیای مرکزی وجود دارد.

این دو زن سعی می کنند، با ظرافت مقنعه هایشان را برای هم درست کنند، و با تکرار این عمل موضوع تبدیل به موقعیت طنز آمیزی می گردد.

او ادامه می دهد: «من این سنت نوشیدن چای را بهانه قرار دادم که به عنوان یک گردهم آیی اجتماعی به طور سمبلیک از آن استفاده کنم. این دو در مقابل دوربین نشسته اند و در یک موقعیت طولانی تبدیل به موقعیت طنز آمیز و هجوآمیز می شود.»

او می گوید: «از موزیک دیمتری شوستاکویچ Dimitri Shostakowich که در سال ۱۹۲۷ نوشته شده بر روی اثر استفاده کرده ام، به دلیل اینکه او هم وقتی کشور در تحت حاکمیت کمونیسم بود، بطرز طنزآمیزی رابطه بورژوازی و مردم گرایی را نشان می داد. این موزیک مربوط به یک قطعه باله است. من آن را در موقعیت معاصر قرار دادم. در واقع باله معاصری است که حالت طنزآمیز دارد.

"نگاه بهار بهبهانی هم در نقاشی هایش و هم در ویدیوهای کوتاه هنری اش بازنگری به واقعیت مطلق دارد"به دلیل اینکه در باله زنان خیلی ظریف و زیبا هستند ولی این دو تا زن به دلیل اینکه بارها تلاش می کنند روسری هایشان یا مقنعه هایشان را به شکل زیبایی قرار دهند و به هم در این مورد بارها کمک می کنند، خودش می تواند باله ای باشد برای شرایط موقعیت سیاسی، اجتماعی در حال حاضر کشورهای آسیایی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی.

این فیلم در یک رستوران فیلم برداری شده. در دوران اتحاد جماهیر شوروی، رستوران سمبلی از بورژوازی بود. عیش و نوش معمولا در مکان های دربسته که افراد به طور خصوصی اجاره می کردند صورت می گرفت. بنابراین این رستوران در محلی بود که کاملا جدا از فضای عمومی بود و دیگران خبر نداشتند در آن چه اتفاقی می افتد. بهار بهبهانی می افزاید: «این هم برگی از محدودیت را نشان می دهد که ما نیز در کشورمان از آن دور نیستیم.»

دومین هنرمندی که از استودیوی او دیدن می کنم، ناهید حقیقت نقاش و حکاک ایرانی است.

وی قبل از انقلاب برای ادامه تحصیل به نیویورک رفت و کارشناسی ارشد برای نقاشی و حکاکی خود را از دانشگاه نیویورک گرفت. وی همچنین دارای دکترا در آموزش هنری است. ناهید از پروژه «به پیش» بعنوان پروژه ای که می تواند ارتباط مستقیمی بین هنرمند و آثار هنری ایجاد کند نام می برد و می افزاید: «بین ۶۰ تا ۷۰ نفر از آتلیه من دیدن کردند که برای من هم تعجب آور بود. چون بسیاری جزو آن ۱۸۰۰۰ نفری که آنلاین ثبت نام کردند نبودند و بیشتر آنها رای هم نمی دهند و از همین منطقه آمدند. یک گردهمایی استثنایی بود.

"فیلم در فرم از طنز بهره می برد و در محتوا به تصویر کشیدن چالشی به نام هویت است که امروز گریبانگیر اکثر کشورهایی است که از شوروی سابق جدا و مستقل شده اند"من ابتدا فکر می کردم از آنجا که در ساختمانی هستم که معمولا هنرمندان زندگی نمی کنند، افراد زیادی به دیدن آتلیه نمی آیند ولی با کمال تعجب تعداد زیادی به دیدن استودیوی من آمدند.»

حکاکی اثر ناهید حقیقت

نقاشی های ناهید حقیقت امیخته ای از زیبایی، ترس و اشتیاق است و معمولا داستانی را تعریف می کنند. اثر جدید او «سبز و آبی » تابلویی سه قطعه است که سمت راست آن یک درخت لخت آبی و سمت چپ یک درخت سبز وجود دارد. برای خالق تابلو آبی نمادی از صلح و سبز سمبل عشق است. در وسط این دو قطعه برشی دیگر دیده می شود که چهار بار کلمه «تو» در چهار گوشه آن خود نمایی می کند. همین نماد، این اثر را از حالت دکوراتیو بیرون آورده.

و داستانی را تصویر کرده. ناهید حقیقت تصویر« تو» در این نقاشی را سمبل راهی معنوی و روحانی می داند و می گوید: «منظورم اصلا مذهب نیست. من با مذهب مخالفم. مذهب آدمها را از هم جدا می کند و باعث دوری انسان ها می شود. منظورم خدایی است که در قلب ما وجود دارد واحساسی است که پر از عشق و رابطه انسانی بین افراد است و این «تو» تویی است که از آن عشق صحبت می کند.»

از آثار حکاکی یا کنده کاری ناهید حقیقت می توان از « ۵ زن» نام دارد.

"بهار بهبهانی می گوید: «این ویدیوی هنری نگاهی است به کشورهای بعد از فروپاشی شوروی سابق که مستقل شده اند و به دنبال هویت هستند و می خواهند از طریق اسلام این هویت را به دست آورند"با توجه به حافظه تاریخی ما در سی سال گذشته هر ایرانی که به این تابلو می نگرد، تصورش بر آن است که این تابلو به موضوع پوشش و حجاب پس از انقلاب بر می گردد. ولی این اثر چند سالی پیش از انقلاب ۵۷ خلق شده.

این اثر زن کردی را در ۵ پیکر با پوشش لباس خود نشان می دهد . در اولی سایه اش هم کاملا پیداست، در دومی و سومی مرتب فرم داخلی خود را عوض می کنند ولی فرم و شکل خارجی همان می ماند. آنچه اما به چشم ما به عنوان بیننده در پرده آخر یعنی زن پنجم می آید به قول ناهید حقیقت: «روح زیبای این زن کرد است که با پوشاندن لباس هرگز نمی بینیم و من آن را بصورت رنگ آبی و صورتی ترسیم کرده ام.»

در نظر اول فرم این کار طراحی به نظر می آید، ولی این اثر ابتدا بر روی ورقه های فلز«روی» حکاکی شده است. در مورد روند شکل گیری این کنده کاری ها ناهید حقیقت می گوید که روی این ورقه ها واکس زده می شود، با سوزن روی آن کنده کاری می شود، بعد در یک ظرف اسید گذاشته می شود، اسید جای سوزن ها را می خورد.

سپس با مرکب آنرا رنگ می شود و وقتی زیر پرس رد می شود، فقط جاهای مرکب گرفته شده روی کاغذ چاپ می شود.

اکنون موزه بروکلین آثار ۸ هنرمند را انتخاب کرده است و در این موزه به نمایش گذاشته است. هنرمندان ایرانی جزو ۸ هنرمند منتخب موزه قرار نگرفتند ولی در میان شرکت کنندگاه حضوری پر رنگ داشتند. این نمایشگاه تا ۲۴ فوریه ادامه خواهد داشت.