تحلیل سیاسی واقعه کربلا در "آموزه‏های سیاسی قیام عاشورا"

در تاریخ اسلام، نهضت عاشورا نقطه عطفی است که از جنبه‎های گوناگون، آغازگر تحولات در ساخت، بافت و اندیشه جامعه مسلمانان بوده است. حرکت تاریخ ساز سیدالشهدا و نهضت حسینی که اینک با محوریت واقعه تلخ"عاشورا" از آن یاد می‎کنیم.

قیام امام حسین(ع) از ابتدا تا انتها چند ماه بیشتر طول نکشید اما جانمایه حرکت که بسان روح کلی قیام درهمه اجزای آن جاری و ساری است از یک سو، و حجم حوادث و قضایایی که در آن فاصله زمانی محدود با محوریت امام(ع) از مدینه تا مکه و از مکه تا کوفه و کربلا و دنباله آن تا شام و سپس مدینه اتفاق افتاد از سوی دیگر، آن قدر بزرگ و در جهات مختلف قابل توجه و اهتمام است که هنوز پس از آن قرن‏ها پژوهشگران بر اساس منابع تاریخی تحقیق و تحلیل در قضایای از این دست، صورت گرفته، و علاوه بر تأثیری که بازگویی و تبیین علمی عاشورا در سلوک اجتماعی و سیاسی و رفتار دینی جامعه اسلامی دارد، همچنان، بلکه همواره می‏تواند و باید به عنوان یک موضوع زنده و حیاتی توجه پژوهشگران در حوزه‎های مختلف تاریخی، اجتماعی، کلامی و فقهی باشد.

به ویژه که فرجام عاشورا، شکل گرفتن فرهنگی نوین و الگویی بی بدلیل با ویژگی‏های خاص خود در میان جامعه گسترده‏ای بود که هویت اسلامی به ویژه شیعی‎اش، آن را از دیگر تمدن‏ها و فرهنگ‏ها متمایز می‏ساخت.

نویسنده بر این باور است: فرجام تاریخی و دستاوردهای ماندنی عاشورا، در طول دهه‏ها و سده‏های پس از خود، به جریانی هویت بخشید که امروز می‏توانیم و باید از آن به عنوان"آموزه‏های سیاسی عاشورا" نام ببریم.

همچنین نویسنده در این کتاب معتقد است: نگاهی گذرا به حجم گزارش‏ها و تحلیل‏ها و آثار مربوطه بازگو کننده زوایای مختلف این فرهنگ است. گویای عظمت، جامعیت، عمق و اصالتی است که عاشورا توانسته است به این فرهنگ بدهد. بسیاری از مقوله‎های اجتماعی و انسانی، و حجم وسیعی از ریزترین مسایل (زندگی بر میزان اسلامی) را می‏توان در این فرهنگ شاهد بود و از آن برای چگونگی سلوک و تعامل اجتماعی و سیاسی و حتی اخلاقی خود آموخت.

در مقدمه آمده است: تلاش پیشوایان معصوم(ع) در احیای آموزه‏های عاشورا و گسترش و آموزش منطق حسینی و نصب العین سازی آن در سراسر شئونات فردی و اجتماعی زندگی، از هنگام زاده شدن که کام نوزاد با طعم خاک کربلا آشنا می‏شود و نقش هدایتگرانه گام به گام در فعالیت‏های اجتماعی فرهنگی و صد البته سیاسی و تا آخرین لحظات جدایی از میان جمع مردمان که در قبر خویش با خاک کربلا همراه می‎گردد، همه و همه در جهت الگوسازی"پیام‏های عاشورا" و تقویت و گسترش نقش‏آفرینی آن در حیات دین و دینداران بوده است.

زمینه‏های سیاسی وقوع عاشورا، بسترهای سیاسی واقعه عاشورا، آموزه‏های سیاسی عام قیام عاشورا، انتشار فرهنگ سیاسی عاشورا، آسیب شناسی فرهنگ سیاسی عاشورا، نبایسته‏های فرهنگ سیاسی عاشورا، بایسته‏های فرهنگ سیاسی عاشورا، تأثیرات کلی نهضت حسینی، کارکردهای سیاسی حضور زنان در واقعه عاشورا، درس‏ها و عبرت‏های عاشورا در عرصه رفتار سیاسی، تأثیر عاشورا بر تحولات سیاسی اجتماعی قرن نخست، جریان شناسی سیاسی بنی هاشم پس از قیام عاشورا، الگوگیری عام سیاسی از قیام عاشورا، نهضت عاشورا تجلی تشکل فراگیر سیاسی، ویژگی‏های تشکل سیاسی عاشورایی، نگاه سیاسی امام (ره) به قیام عاشورا، قیام عاشورا و انقلاب اسلامی ایران، تفسیر عبرت‏های سیاسی قیام عاشورا از نظر مقام معظم رهبری، قیام عاشورا و حزب الله لبنان، نقش عاشورا در عبور از فتنه سال ۸۸ و حکومت مهدوی؛ تجلی اعتقادی سیاسی اهداف نهضت عاشورا از جمله مباحث و سرفصل‎هایی است که در این کتاب بدانها پرداخته شده است.

کتاب"آموزه‏های سیاسی قیام عاشورا"(زمینه‏ها و دستاوردها) در ۳۶۶ صفحه امسال برای نوبت دوم از سوی انتشارات پیام عدالت در شمارگان ۲۰۰۰ نسخه منتشر شده است.