۵۰ درصد دارو های تجویزی آنتی بیوتیک است

جامعه > دیدگاه ها  - حسن آقاجانی شعار روز جهانی بهداشت امسال  مقاومت به داروهای ضد میکروبی انتخاب شده است زیرا، یک تهدید جهانی است.متاسفانه وضعیت مصرف انتی بیوتیک ها در کشور نا مناسب است. مصرف انتی بیو تیک ها نسبت به ۱۰ سال گذشته ۱۰ در صد کم شده است  اما در حال حاضر ۵۰ درصد نسخ انتی بیوتیک ها هستند در حالی که در اروپا کمتر از ۲۵ درصد ودر امریکا کمتر از ۳۰ درصد است.  ۴داروی دگزامتازون، سرماخوردگی بزرگسالان، استامینوفن و آموکسی‌سیلین بیشترین حجم داروهای مصرفی کشور را تشکیل می‌دهند، در کشورهای پیشرفته ۲۵ درصد بیمارانی که به پزشکان مراجعه می‌کنند دارویی دریافت نمی‌کنند اما متأسفانه در کشور ما قریب ۱۰۰درصد بیماران از مراکز درمانی دارو دریافت می‌کنند. بسیاری از داروهای تجویزی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها مصرف نکردنشان بیشتر به صلاح است چرا که به عنوان مثال این داروها بر بیماری‌های ویروسی اثری ندارند اما متأسفانه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماری‌های ویروسی به معضلی در کشور تبدیل شده است. مقاومت به داروهای ضد میکروبی یک معضل جهانی است و تنها مربوط به ایران نیست.

"مصرف انتی بیو تیک ها نسبت به ۱۰ سال گذشته ۱۰ در صد کم شده است  اما در حال حاضر ۵۰ درصد نسخ انتی بیوتیک ها هستند در حالی که در اروپا کمتر از ۲۵ درصد ودر امریکا کمتر از ۳۰ درصد است"این موضوع می‌طلبد که به صورت جهانی در این زمینه فکر شود. در درجه اول مردم باید بدانند که داروهای تجویزی پزشک را باید درست مصرف کرده و نباید آنها را قطع کنند. همچنین لازم است از مصرف خودسرانه مسکن‌ها، آنتی بیوتیک‌ها و کورتن‌ها خودداری کنند.  ایران در مورد مقاومت به داروهای ضد میکروبی از چند سال گذشته نگرانی هایی دارد، بر این اساس کمیته‌های تجویز و مصرف منطقی دارو در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور فعال شد. و مصرف بی رویه آنتی بیوتیک‌ها  از نگرانی‌های اصلی در زمینه مصرف دارو است چون همانطور که اشاره کردم ۵۰ درصد نسخ تجویزی پزشکان دارای آنتی بیوتیک است که با توجه به وضعیت بهداشت عمومی کشور، این میزان مصرف آنتی بیوتیک رقم بالایی است؛ هر چند که استانداردی در این زمینه در دنیا وجود ندارد.

از طرف دیگر داروخانه‌ها با اصرار بیماران برای دریافت آنتی بیوتیک مواجهند.  مصرف نابجای آنتی بیوتیک‌ها سبب می‌شود که در طولانی مدت باکتری‌ها و ویروس‌ها نسبت به این داروها مقاوم شده و به دنبال تغییر ژنوم، نمی‌توانند در درمان بیماری‌ها موثر شوند. بر این اساس به ناچار باید سال به سال آنتی بیوتیک‌های جدید به کار گرفته شوند؛ به طوری که بسیاری از بیماری‌های عفونی ساده که چند سال گذشته با پنی سیلین درمان می‌شدند امروزه حتی با آنتی بیوتیک‌های گران قیمت نیز قادر به مقابله با آنها نیستیم. اگر این روند ادامه یابد در چند سال آینده برای بسیاری از بیماری‌های عفونی در سطح دنیا دارویی وجود نخواهد داشت. هم اکنون پنجمین علت مرگ و میر در آمریکا و اروپا  مصرف بی‌رویه دارو است و عوارض اقتصادی ناشی از مصرف بی رویه دارو در آمریکا سالانه ۳۰ میلیارد دلار و در اروپا ۷۹ میلیارد پوند است.

"در درجه اول مردم باید بدانند که داروهای تجویزی پزشک را باید درست مصرف کرده و نباید آنها را قطع کنند"اما در ایران دارو زیاد مصرف نمی‌شود بلکه بد مصرف می‌شود. به طوری که گروهی از داروها مانند کورتن‌ها، مسکن‌ها و آنتی بیوتیک‌ها به صورت زیاد مصرف می‌شوند و گروه دیگری از داروها مانند داروهای دیابت، داروهای قلب و عروق، فشار خون، چربی خون، اعصاب و روان و ... با وجود تجویز پزشک مصرف نمی‌شوند و در این زمینه با مشکل جدی روبرو خواهیم بود؛ چرا که این بیماران با مصرف نکردن داروهایشان سبب می‌شوند تا بیماری آنها به مراحل حاد و خطرناک برسد و هزینه‌های زیادی را به بیمار و نظام سلامت تحمیل کند. دگزامتازون تزریقی، قرص سرماخوردگی بزرگسالان، استامینوفن و کپسول آموکسی سیلین از نظر تعدادی، بیشترین داروهای تجویزی کشور را تشکیل می‌دهند. همچنین آنتی بیوتیک‌ها از نظر ریالی بالاترین داروهای تجویزی کشور هستند.

از میان ۱۰ داروی اول کشور چهار مورد از آنها آنتی بیوتیک است. تا پایان سال ۸۸ حدود ۲۸۹ میلیون نسخه پزشک در کشور بررسی شد که در منطقه رقم بالایی است. این موضوع نشان دهنده نظارت بر موضوع مصرف دارو در کشور است بازخورد بررسی نسخ پزشکان نیز برای پزشکان ارسال می‌شود. دبیر ستاد بر گزاری هفته سلامت سال ۹۰ ۴۲۱۳۴