انتخابات: گشایش دموکراتیک یا تشدید بن بست اخبار روز

اخبار روز: حزب حیات آزاد کوردستان PJAK به مناسبت سالروز تولد عبداله اوجالان و نهمین سالگرد تأسیس PJAK پیامی منتشر کرده است که دو موضوع اساسی انتخابات ریاست جمهوری ایران و مسئله‌ی همبستگی احزاب کرد در آن مطرح شده بود. ریوار آبدانان از اعضای کوردیناسیون PJAK در گفتگویی با مجله ی آلترناتیو در باره ی این پیام و از جمله سیاست پژاک در مورد انتخابات ریاست جمهوری گفتگو کرده است.

ریوار آبدانان در مورد اهمیت انتخابات این دوره و تفاوت‌های آن با انتخابات ریاست جمهوری دوره‌های پیشین می گوید:

ریوار آبدانان – ایران در یک آستانه‌ی حساس تاریخی ایستاده است. به جرأت می‌توان گفت که ایران، اساسی‌ترین حلقه‌ی زنجیر تحولات نوین خاورمیانه خواهد بود. نه نیروهای جهانی که پروژه‌ی مداخله در خاورمیانه را استارت زده‌اند و نه نیروهای اجتماعی درون ایران، با وضعیت کنونی نظام جمهوری اسلامی کنار نمی‌آیند. تنش‌ها و کشمکش‌ها، منجر به تحریمات سیاسی و اقتصادی شدیدی علیه ایران گردیده که از هم‌اکنون پیامدهای شدیدی را برای نظام جمهوری اسلامی به همراه آورده است.

"به جرأت می‌توان گفت که ایران، اساسی‌ترین حلقه‌ی زنجیر تحولات نوین خاورمیانه خواهد بود"به‌ویژه اینکه تحریمات اقتصادی، بدون در نظر گرفتن وضعیت جامعه اعمال گردیده و اقشار مختلف اجتماعی را زیر فشاری خردکننده قرار داده است. همه‌ی این عوامل دست به دست همدیگر داده و نظام جمهوری اسلامی را بر سر یک دوراهی قرار داده است. یا یک تحول درونی و خودخواسته‌ی دموکراتیک، یا تن‌دادن به مداخله‌ی شدیدتر از سوی نیروهای داخلی و جهانی. ما به‌عنوان پژاک همواره گزینه‌ی روی‌آوردن نظام‌های دولتی منطقه به تحول دموکراتیک را بر هر نوع مداخله‌ی خارجی ترجیح داده‌ایم. چرا که شکل‌گیری وضعیتی شبیه عراق امروزین نمی‌توان خوشایند هیچ جامعه‌ای باشد.

اما پذیرش سیاست‌های سرکوب‌گرانه و ضدانسانی کنونی نظام جمهوری اسلامی نیز غیرممکن است.
در چنین وضعیتی انتخابات ریاست‌جمهوری می‌تواند فرصتی مهم به‌شمار آید. اگر نظام جمهوری اسلامی درصدد حل مسالمت‌آمیز و دموکراتیک مسائل داخلی و کاهش تنش‌های خارجی باشد، نمی‌تواند به‌ سادگی از کنار این فرصت بگذرد. برخلاف گذشته، تحولات سطحی و شکلی نیز دیگر نمی‌تواند به‌عنوان راهکاری برای فریب آرای جهانی و جوامع ایران از سوی سران نظام مورد استفاده قرار گیرد. وضعیت کشورهای خاورمیانه‌ای که با خیزش مردمی و مداخله‌ی خارجی رویارو هستند و رفرم‌های شکلی دولتی نتوانسته آن‌ها را به آرامش بازگرداند، به خوبی این نکته را اثبات می‌کند. اینکه در ایران نوع تحول دموکراتیک و مسالمت‌آمیز خواهد بود یا با جنگ و درگیری شدید همراه خواهد گشت، تا حد زیادی از نحوه‌ی برگزاری این انتخابات مشخص خواهد گشت.

"نه نیروهای جهانی که پروژه‌ی مداخله در خاورمیانه را استارت زده‌اند و نه نیروهای اجتماعی درون ایران، با وضعیت کنونی نظام جمهوری اسلامی کنار نمی‌آیند"اگر نظام دست از سلطه‌طلبی کشیده و با مبنا گرفتن اراده‌ی ملت‌های مختلف ایران به گشایش دموکراتیک و بازگذاشتن مسیر سیاست دموکراتیک و آزادی‌های اجتماعی روی آورد، می‌توان امیدوار بود که ایران از تجربه‌‌ی تلخ عراق، سوریه و دیگر کشورها نتیجه‌ی لازمه را گرفته و مدبرانه عمل خواهد کرد. در غیر این‌صورت می‌توان احتمال داد که وضعیت به مراتب وخیم‌تری برای نظام جمهوری اسلامی شکل خواهد گرفت. البته، نوع این تحولات احتمالی طی یک روند معلوم خواهد شد و پیداست که مسئله‌ی انتخابات ریاست جمهوری نیز تأثیر بسیاری بر روی آن دارد.

وی در باره ی موضع پژاک در این انتخابات می گوید:

ریوار آبدانان – پژاک در پیام نهمین سالگرد تأسیس خویش، موضع خود را به‌شکل شفافی اعلان نمود. لازم است که کاندیداهای ریاست‌جمهوری طرح‌ها و پروژه‌های آتی خود را به‌شکل آشکاری ارائه نمایند. اگر نظام در صدد حل مسائل است دیگر باید دست از تزویر و عوام‌فریبی بردارد.

در این مرحله بیش از هر چیز به صداقت در قبال جامعه،‌ شفافیت و جسارت در راستای تحول دموکراتیک نیاز وجود دارد. اگر کاندیداهای انتخاباتی طرح‌های خود را در مورد حل دموکراتیک مسائل خلق‌های ایران و به‌ویژه خلق کورد، به‌شکلی روشن بیان نمایند و آمادگی برای تحول در وضعیت موجود را به‌شکل جدی از خود نشان دهند،‌ خلقمان در شرق کوردستان و پژاک با دید مثبتی به انتخابات یادشده خواهد نگریست. حتی در چنین حالتی از کاندیداهایی که موضع و برنامه‌ا‌ی شفاف و جدی جهت حل دموکراتیک مسئله‌ی کورد داشته باشند، پشتیبانی خواهد نمود. در غیر این‌صورت خلق کورد به هیچ وجه مشروعیت‌دهنده‌ی انتخابات فرمایشی نظام نخواهد گشت و با عدم مشارکت خود موضع خود را نشان خواهد داد. چرا که خلق‌مان در شرق کوردستان با شدیدترین فشارها و سرکوب‌ها رویاروست.

"تنش‌ها و کشمکش‌ها، منجر به تحریمات سیاسی و اقتصادی شدیدی علیه ایران گردیده که از هم‌اکنون پیامدهای شدیدی را برای نظام جمهوری اسلامی به همراه آورده است"از سیاست نابودی فرهنگ کوردی گرفته تا فشارهای اقتصادی شدید،‌ از سیاست پلید جاش‌سازی و بسیجی‌نمودن گرفته تا همه نوع ممنوعیت سیاسی و اجتماعی باعث شده که جامعه‌ی کورد در شرق کوردستان هیچ نوع پیوندی میان خود و نظام کنونی احساس ننماید و مقاومت و مبارزه‌ی دموکراتیک را به‌عنوان تنها راهکار تداوم بخشد. اینکه سران نظام تا چه حد درصدد تحول در وضعیت موجود خلق کورد و دیگر خلق‌های ایران خواهند بود از نحوه‌ی برخوردشان در قبال انتخابات ریاست جمهوری که پیش روست، مشخص خواهد بود. با شعارهای توخالی و نمایش‌های بی‌معنای قدرت‌طلبانه نمی‌توان از خلق، زهرچشم گرفت و وادار به تأیید کردن سیاست‌هایی نمود که جز نابودی و بحران، چیزی برای خلق‌های ایران به ارمغان نیاورده است. بنابراین اینکه خلق کورد با نگاهی مثبت به این انتخابات خواهد نگریست یا با موضعی واکنشی در برابرش خواهد ایستاد، بستگی به این دارد که آیا نظام و کاندیداهای ریاست جمهوری، اراده، جسارت و شفافیت لازمه را برای اعتراف به مسئله‌ی کورد و حل دموکراتیک آن نشان خواهند داد یا نه.

پژاک در انتخابات ایرانی معمولا موضعی متفاوت از احزاب دیگر کرد ایرانی اتخاذ کرده و سیاست تحریم و بایکوت را دنبال نکرده است. ریوار آبدانان می گوید:

ریوار آبدانان – پژاک یک حزب مستقل است که تنها و تنها به اراده‌ی ذاتی خود و خلق تکیه می‌نماید.

بنابراین در سیاست‌گزاری‌های خویش هرگز از روش‌های کلیشه‌ای و ازپیش‌تعیین‌شده استفاده نمی‌کند. آنچه برای پژاک مهم می‌باشد این است که زمینه‌ی سیاست دموکراتیک را در شرق کوردستان و ایران فراهم آورد. متأسفانه بسیاری از جریانات سیاسی داخلی و خارج از ایران، نوع مخالفت‌شان بر مبنای پیش‌کشیدن یک آلترناتیو (مدل جایگزین) نیست. یعنی با نظام مخالفت می‌کنند، اما قادر نیستند که مدل جایگزین مناسبی را برای حل مشکلات و معضلات کنونی ارائه کنند. حتی شاهد هستیم که گاه جلسات و نشست‌هایشان به تنش و زدوخورد کشیده می‌شود.
این در حالی است که خروج از بحران کنونی‌ای که هم دامن‌گیر خلق‌های ایران است و هم کل منطقه و دولت‌های حاکم را دربر گرفته، نیازمند یک راه‌حل نوین است.

"به‌ویژه اینکه تحریمات اقتصادی، بدون در نظر گرفتن وضعیت جامعه اعمال گردیده و اقشار مختلف اجتماعی را زیر فشاری خردکننده قرار داده است"نه با سیاست‌های انکارگرا و انحصارطلبانه‌ی دولت‌های دیکتاتور منطقه، خروج از بحران ممکن می‌گردد،‌ نه با انفعال سیاسی اپوزیسیون‌های فرصت‌طلب و نه با اتکا به روش‌های صرفا براندازی‌محور. خلق کورد به هیچ کدام از این راهکارها باور ندارد؛‌ چرا که تجربه‌ی تاریخی مبارزات کورد نشان داده است که با این راهکارها فقط نوع حکومت‌ها عوض می‌شود و مسائل و مشکلات خلق‌ها همچنان تشدید می‌یابند. بنابراین پژاک، به‌جای اتکا به روش پیشاپیش بایکوت‌کردن، همواره مطرح‌سازی مطالبات دموکراتیک خلق کورد را شالوده‌ی موضع خود در قبال انتخابات قرار می‌دهد. از آنجا که پژاک جایگاه مشخصی در میان خلق کورد یافته است، پس از آنکه موضع اولیه‌اش در خصوص فراخوانی نظام به برخورد دموکراتیک با پاسخ مثبت رویارو نشود، آنگاه می‌تواند با در پی گرفتن موضع بایکوت و فراخوانی به عدم مشارکت خلق کورد در انتخابات، توان سیاسی خود و اراده‌ی خلق کورد را بار دیگر نمایان ‌گرداند. امیدواریم این‌بار سران نظام از دوره‌های پیشین انتخابات تجربه بگیرند و بیش از این کشور را در تنگنا و بحران قرار ندهند.
‌
کاندیداهای ریاست جمهوری ایران بایستی طرح و پروژه‌ی خود را به کدام مسائل و موارد معطوف نمایند؟ ریوار آبدانان در این مورد می گوید:

ریوار آبدانان – اگر نامزدهای انتخاباتی واقعا مصمم به تحولی در وضعیت کنونی ایران باشند لازم است طرح و پروژه‌ی خود را در چند زمینه‌ی اساسی به‌شکل شفاف به آرای عمومی جامعه ارائه نمایند: ۱ـ مسئله‌ی خلق‌های مختلف ایران و به‌ویژه‌ی مسئله‌ی کورد؛ همچنین راهکاری که برای حل دموکراتیک این مسائل در نظر خواهند گرفت.

در این راستا، مشخص‌نمودن ضمانت اجرایی چنین راهکاری نیز امری الزامی است. ۲ـ مسئله‌ی ایجاد آزادی‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی که بدون آن‌ها نمی‌توان از مشارکت دواطلبانه‌ی جامعه در امور کشور بحث نمود ٣ـ مسائل زنان و جوانان که قربانیان اصلی سیاست ضداجتماعی نظام بوده‌اند ۴ـ مسئله‌ی اقلیت‌های دینی و آیینی موجود در ایران که همواره با سرکوب و بی‌عدالتی مواجه بوده‌اند.
بدون در نظر گرفتن این موارد، بحث‌کردن از تحول، راهکار، راه‌حل و نظایر آن، تنها گفته‌هایی بی‌معنا خواهند بود. برخورد جامعه در برابر چنین وعده‌هایی نیز یک موضع واکنشی خواهد بود که عرصه را بر نظام هرچه تنگ‌تر از اکنون خواهد ساخت.

عضو بلندپایه ی پژاک در مورد مشارکت جناح اصلاح‌طلب در انتخابات، امکان دستیابی آن‌ها به کرسی ریاست جمهوری و رویکردهای این جناح می گوید:

ریوار آبدانان – جناح اصلاح‌طلب طی ادواری که در رأس دولت جای گرفت، کارنامه‌ی مثبتی از خود به‌جای نگذاشت. در آن برهه زمینه‌ی اجتماعی جهت تحولی دموکراتیک در ایران فراهم بود، اما جناح اصلاح‌طلب بسیار محافظه‌کارانه عمل کرد. جسارت لازمه برای اعتراف به مسائل خلق‌های ایران و ازجمله مسئله‌ی کورد را از خود نشان نداد.

"همه‌ی این عوامل دست به دست همدیگر داده و نظام جمهوری اسلامی را بر سر یک دوراهی قرار داده است"عدم پاسخگویی جناح اصلاح‌طلب به مطالبات خلق‌های ایران باعث گردید که این جناح به‌رغم اینکه در رأس قدرت بود، به راحتی توسط جناح قدرت‌طلب سنتی کنار زده شود. اکنون بیش از هر زمانی آشکار شده است که خلق‌های ایران، با مانورهای سیاسی عوام‌فریبانه فریفته نمی‌شوند. اصلاح‌طلبی در دوره‌های گذشته هرگز معنای راستین خود را نیافت. آنقدر که حساسیت‌های جناح قدرت‌طلب سنتی مد نظر اصلاح‌طلبان بود، حساسیت و طلب‌های جامعه مد نظر قرار نگرفت. روی کار آمدن احتمالی یک جناح به‌اصطلاح اصلاح‌طلب که هیچ برنامه‌ی عملی و تضمین‌شده‌ای برای حل مسائل خلق‌های ایران و مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم نداشته باشد، تفاوتی با جناحی که اکنون بر سر کار است نخواهد داشت و نخواهد توانست چاره‌ای برای وضعیت موجود بیافریند.

مسئله‌ی جریان اصلاحات در ایران، بسیار ابهام‌برانگیز و آشفته گردیده و این امر ناشی از ضعف‌های جدی جناح اصلاح‌طلب و تحول‌خواه در ادوار گذشته است. چرا که این جناح نتوانست یک خط‌مشی موفق متکی بر تحول‌ دموکراتیک و حل مسائل خلق‌های ایران را از خود به‌جای بگذارد. در خلأ ناشی از این امر، اکنون حتی جناح احمدی‌نژاد و رحیم‌‌مشایی نیز برای آنکه قدرت را در قبضه‌ی خود نگه دارند، نشانه‌های ظاهری تمایل به یک دگرگونی عقیدتی را از خود بروز داده‌ و در میدان سیاست ایران، خود را تحول‌آفرین جلوه می‌دهند!

آبدانان در مورد اهمیت مسئله‌ی خلق‌های ایران و به‌ویژه مسئله‌ی کرد در سیاست‌های جمهوری اسلامی و انتخابات پیش رو و تاثیر آن در روند دمکراتیزاسیون ایران و حل بحران‌های داخلی، می گوید:

ریوار آبدانان – محور تحولات خاورمیانه، ساختاربندی سیاسی تازه‌ای است که نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن خلق‌ها و مطالباتشان عملی گردد. اگر به عراق،‌ افغانستان، مصر،‌ سوریه و دیگر کشورهای منطقه نگاهی بیاندازیم مشخص می‌شود که عمده دغدغه‌ی دولت‌های کنونی و نیروهای مداخله‌گر این است که بتوانند نوعی توازن ایجاد کنند. از آنجا که این سیاست موازنه را بر مبنای دموکراسی ریشه‌دار و واقعی پایه‌گذاری نمی‌کنند همواره خلق‌ها، اقلیت‌های دینی‌ـ فرهنگی و گروه‌های مخالف و ناراضی که به‌شکل مانعی اساسی در برابر پروژه‌های آن‌ها درمی‌آیند، در صحنه باقی می‌مانند.

"یا یک تحول درونی و خودخواسته‌ی دموکراتیک، یا تن‌دادن به مداخله‌ی شدیدتر از سوی نیروهای داخلی و جهانی"بنابراین می‌توان گفت هیچ نوع سیاستی بدون در نظر گرفتن خواسته‌های خلق‌ها و به رسمیت شناختن حق و اراده‌ی آن‌ها قادر به موفقیت نخواهد بود. این امر برای سیاست‌های جمهوری اسلامی نیز صدق می‌کند.
اگر در انتخابات ریاست جمهوری این مسئله مد نظر قرار نگیرد و نظام تنها بخواهد اندکی فضای سیاسی موجود را به نفع خود جهت‌دهی کند، آنگاه بایستی منتظر اوج‌گیری مبارزات جامعه و شدت گیری مداخلات خارجی علیه خویش باشد. به‌ویژه موقعیت محوری کوردها در تحولات منطقه می‌طلبد که نظام جمهوری اسلامی تغییری جدی در سیاست‌های گذشته‌ی خود در قبال کوردها به‌عمل بیاورد.

عضو رهبری پژاک در مورد تاثیر مسائل اقتصادی در انتخابات جاری و روند دموکراتیزاسیون کشور می گوید:

ریوار آبدانان – وضعیت آشوب‌زده‌ی ایران از لحاظ اقتصادی نتیجه‌ی سیاست‌های غلط دولت است. سیاست غلط نیز ناشی از عدم باور سران نظام به دموکراسی می‌باشد. استبداد سیاسی، نمی‌تواند شکوفایی اقتصادی برای جامعه به‌بار آورد.

سیاستی که دموکراتیک نباشد تنها ذخایر سرمایه‌ی دولتی را ازدیاد می‌بخشد؛‌ همان ذخایری که هرگز برای حل مسائل جامعه به‌کار نمی‌روند. طرح‌های اقتصادی سیاست‌گزاران ایران، تنها نقش یک سرپوش را بازی می‌کنند. مثلا می‌خواهند چنین جلوه دهند که مسئله‌ی کورد یک مسئله‌ی ناشی از فقر و محرومیت اقتصادی در کوردستان است. حال آنکه روشن‌تر از روز است که مسئله‌ی کورد یک مسئله‌ی ایجادشده از سوی نیروهای جهانی و منطقه‌ای است. کارت کورد همیشه مبنای سیاست‌های انحصارطلبانه و سلطه‌خواهانه‌ی این نیروها بوده است.

"ما به‌عنوان پژاک همواره گزینه‌ی روی‌آوردن نظام‌های دولتی منطقه به تحول دموکراتیک را بر هر نوع مداخله‌ی خارجی ترجیح داده‌ایم"فقر و محرومیت اقتصادی کوردستان نیز ناشی از سیاست‌های سرکوب و فشار است. تنها سیاستی که نظام جمهوری اسلامی در کوردستان ملاک قرار داده است عبارت از نظامی‌گری، ایجاد جو امنیتی، تشدید آسیمیلاسیون و نابودی فرهنگی بوده است. حربه‌ی فقر اقتصادی نیز برای کشاندن جامعه‌ی کورد به سازمان‌های دولتی نظیر سپاه و بسیج و مزدوری‌گری بوده و بس. از همین رو به‌طور خلاصه می‌توان گفت که تنها حلال مشکلات ایران، دموکراتیزاسیون است. همچنان‌که ایران کنونی و عاری از دموکراسی در معضلات اقتصادی دست و پا می‌زند، ایرانی دموکراتیزه قطعا مسائل اقتصادی‌اش نیز حل خواهد شد.

او در مورد تاثیر انتخابات ریاست جمهوری بر حل مساله کرد در ایران می گوید:

ریوار آبدانان – بسیار واضح است که حل دموکراتیک مسئله‌ی کورد، طرف‌های درگیر با این مسئله را از بن‌بست کنونی خارج نموده و توانمند می‌گرداند.

دولت‌های منطقه و نیروهای ابرقدرت جهانی همیشه خواسته‌اند تا مسئله‌ی کورد همانند یک زخم عفونی باقی بماند و التیام نیابد. نتیجه‌ی این برخورد، انسداد در سیاست این دولت‌ها و نیروهاست. چرا که کوردها با وجود همه‌ی سیاست‌های نابودگرانه‌ی این نیروها، مقاومت کرده و از میان نرفتند. کوردها به نیروی دینامیک دموکراسی‌خواهی خاورمیانه مبدل شدند. هنوز هم با تمام توان خود و فوق‌العاده خودباورانه در این راه به پیش می‌روند.

"اما پذیرش سیاست‌های سرکوب‌گرانه و ضدانسانی کنونی نظام جمهوری اسلامی نیز غیرممکن است"ترکیه‌‌ای که محور کوردستیزی بود اینک بعد از قریب نود سال، اعتراف می‌‌کند که قادر به حذف کوردها نیست. پیام تاریخی رهبر آپو در نوروز امسال و آغاز مقطع مذاکره و حل دموکراتیک مسئله‌ی کورد، ترکیه را به مرکز توجه جهانیان مبدل کرده است. اگر ایران به سوی حل دموکراتیک مسئله‌ی کورد گرایش پیدا نکند، بزرگ‌ترین خطای سیاسی و استراتژیک خود را در برابر رقیب دیرین خود یعنی ترکیه مرتکب خواهد گشت. ایران هنوز هم به نسبت دیگر کشورهای منطقه قابلیت تعامل دموکراتیک با کوردها را داراست؛ اما واقعیت این است که اگر از این فرصت تاریخی استفاده نکند، سایر نیروها وارد عمل خواهند شد و فرصت یادشده از دست خواهد رفت.
بنابراین انتخابات ریاست جمهوری که در پیش روست، می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار قلمداد شود. اما شرط آن، درک صحیح مسئله‌ی کورد از سوی کاندیداها و اقدام عملی آن‌هاست.

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:.