تعیین جمعیت دقیق یوزهای ایران با استفاده از DNA

علیرضا جورابچیان مدیر پروژه یوزپلنگ آسیایی درگفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: با استفاده از DNA به دست آمده از سرگین یوز تا پایان سال جاری  میلادی تعداد دقیق یوز حداقل در دو زیستگاه مشخص می شود. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر با استفاده از تصاویری که از کمرا ترپ ها به دست آمده تعداد یوز ها در کل زیستگاههای کشور ۷۰ تا ۱۰۰ قلاده تخمین زده شده است ولی با اجرای این پروژه با شمارش DNA  به دست آمده از سرگین یوزها می توان مشخص کرد که این DNA  به طور دقیق متعلق به چه تعداد یوز است.  به گفته جورابچیان، به احتمال زیاد تعداد دقیق یوز در زیستگاههای نایبندان و سیاه کوه در فاز اول این پروژه یعنی تا پایان سال جاری میلادی مشخص می شود. وی با بیان اینکه این اقدام کار بسیار دشواری است افزود: در مراحل بعد تعیین تعداد دقیق یوزها در سایر زیستگاههای کشور انجام می شود. جورابچیان تصریح کرد: پیش از این، با انجام آزمایش بر روی DNA یوزپلنگ آسیایی و آفریقایی مشخص شد یوزپلنگ آسیایی که منحصراً در ایران وجود دارد با یوزپلنگ آفریقایی از نظر ژنتیکی متفاوت است وزیر گونه ای کاملاً مجزا  و با اهمیت است.

" به گفته جورابچیان، به احتمال زیاد تعداد دقیق یوز در زیستگاههای نایبندان و سیاه کوه در فاز اول این پروژه یعنی تا پایان سال جاری میلادی مشخص می شود"به گفته وی، پروژه اخیر با همکاری انجمن یوزپلنگ آفریقایی اجرا می شود.   زمانی یوزپلنگ، که سریع‌ترین دونده جهان لقب گرفته در قاره کهن، از عربستان تا هندوستان زیست می‌کرد اما در قرن بیستم جز ایران از سایر نقاط حذف ‌شد: ۱۹۲۹ در عراق، ۱۹۴۲ در کویت، ۱۹۷۴ در هند، ۱۹۷۲ در پاکستان، ۱۹۷۳ در ترکمنستان و عربستان و ۱۹۷۴ در عمان آخرین گزارش‌های مشاهده یوزپلنگ است. مشاهده پی‌درپی یوز آسیایی در ایران به زمان‌هایی نه چندان دور مربوط می‌شود در دشت‌های پهناور از بمپور در بلوچستان تا کویر مرکزی، از حاجی‌آباد هرمزگان تا پارک ملی گلستان،‌ از مناطق حفاظت شده توران و خوش‌ییلاق در شاهرود و نفت‌شهر کرمانشاه. اینک این پراکندگی بسیار محدود شده اما هنوز می‌توان امید داشت تنها بازمانده‌های این گربه بی‌نظیر را که تنها در ایران باقی مانده اند، از دام انقراض نجات داد. بدین ترتیب افتخاری را برای این سرزمین در عرصه حفظ حیات‌وحش به ثبت رساند، آن گونه که چینی‌ها توانستند آخرین باقی‌ مانده‌های پاندا را در کشورشان حفظ کنند.

در ایران نیز اقداماتی برای حفظ نسل یوزپلنگ انجام شده است و تنها در صورتی می‌توان به موفقیت این اقدام‌ها امیدوار بود که تلاشی جمعی و عزمی ملی در میان باشد. شاید پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زیستگاه‌های آن را بتوان مهمترین تلاشی دانست که برای نجات این عضو خانواده گربه‌سانان در ایران اجرا شده است. پروژه‌ای که در ۱۹ شهریور ۱۳۸۰به با همکاری و مشارکت دفتر عمران سازمان ملل (UNDP) و سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران کار خود را آغاز کرد